semaver
New member
Dünyanın en büyük teknoloji şirketlerinden birinde, hiç de kötü sayılmayacak bir konumda ve gelirle çalıştığınızı hayal edin. Dönem sizin evreniz, teknoloji devranı. Üstelik çalıştığınız şirket her sene milyarlarca dolar gelir elde ettiğini açıklıyor, yani işler yolunda görünüyor. Kendinizi inançta hissedersiniz değil mi?
Ancak ne yazık ki geçtiğimiz birkaç ayda on binlerce teknoloji bölümü çalışanı için işler hiç de bu biçimde gitmedi. Aklınıza ‘dev teknoloji şirketi’ dendiğinde gelebilecek neredeyse her şirket, binlerce çalışanını işten çıkardı.
İşten çıkarmaların boyutu o kadar büyük ki, 2022 yılında teknoloji bölümünde işten çıkarma oranı bundan evvelki seneye kıyasla %649 arttı;
Üstelik bir fazlaca uzman, bunun sadece bir başlangıç olduğunu ve 2023 yılında da işlerin misal bir çizgide ilerleyeceğini; daha fazla işten çıkarma yaşanabileceğini söylüyor.
Bu göz korkutucu durumun niçinlerine geçmedilk evvel ‘ne kadar insan işten çıkarılmış olabilir ki?‘ sorularına yanıt bulunmasına ismine özetlemek gerekirse şirketlere ve sayılara göz atalım;
Sorumuza gelelim; milyarlarca dolar gelir elde eden dev şirketler niye on binlerce çalışanlarını işten çıkarıyorlar?
Şirketlerden gelen açıklamalara bakacak olursak hedef genel olarak ‘maliyetleri düşürmek’. Dal uzmanları ise bunu bir mazeret olarak görüyorlar ve temel niçinin tüm teknoloji devlerinin pandemi mühleti boyunca attığı yanlış adımlar olduğunu söylüyorlar.
Pandemi sürecinin ‘geçici ihtiyaçları’ için işe alınan çalışanlar, ne yazık ki ekonomik krizin orta yerinde işsiz kalmaya başlıyorlar;
Pandemi teknoloji şirketleri için devasa büyümelerin konuşulduğu garip bir periyot olmuştu. Amazon’dan Microsoft’a bir fazlaca teknoloji devi bu vakitteki büyümelerini baz alarak bünyelerine on binlerce çalışan kattılar.
Örneğin Haziran 2019’da 144 bin çalışanı olan Microsoft’ta bu sayı 2020 Haziran’da 163 bin, 2021 Haziran’da 181 bin, 2022 Haziran’da ise 221 bin olmuştu. Yani Microsoft pandemi boyunca 75 binden çok çalışanı bünyesine kattı.
İşte bu geleceği fazlaca da hesaba katmayan adımlar, pandemi tesirlerinin azalmaya hatta büsbütün ortadan kalkmaya başladığı günümüzde işten çıkarmaların yaşanmasına niye oldu.
Kimi uzmanlara nazaran pandeminin tek tesiri artan gereksinim sebebiyle takıma dahil olan on binlerce çalışan değil;
Pandemi mühleti boyunca bilhassa turizm, ulaşım üzere sekteye uğrayan bölümlerde bir hayli insan işsiz kaldı. Buna karşın hükümetlerden patronlara gelen dayanaklar üzere adımlarla büyük işten çıkarmaların önüne geçilmesine çalışıldı.
Kimi uzmanlara bakılırsa tüm dünyanın bir krizin ortasında olduğu bir devirde işten çıkarma yapmak çok acımasız görüneceği ve şirketlerin imajına ziyan vereceği için şirketler işten çıkarmaları olabildiğince erteledi.
bununla birlikte uzaktan çalışmaya geçilen ve güçlü bir adaptasyon sürecinin yaşandığı bu süreçte performans değerlendirmelerinin sağlıklı yapılamaması sebebiyle de işten çıkarma süreçlerinin ertelenmiş olabileceği düşünülüyor.
Ayrıca Ukrayna – Rusya içinde devam eden savaşın tesirleri, savaştan binlerce kilometre uzaktaki insanları da etkiliyor;
Neredeyse bir yıldır devam eden Ukrayna – Rusya savaşı, pandeminin getirdiği yorgunluğu üzerinden atamamış dünya iktisadına büyük bir darbe vurdu. Uzmanlar, öbür tüm sebeplerle bir arada savaş ve dünya iktisadında yaşanan gerilemenin de işten çıkarmalar üzerinde tesiri olduğunu söz ediyor.
Enflasyon, artan faizler, yakıt maliyetlerindeki artışlar, tedarik zincirlerinin uğradığı bozulma üzere bir fazlaca durum, tüm bölümleri etkiliyor. esasen üstte saydığımız niçinlerle işten çıkarmaların mutlak göründüğü teknoloji bölümü de bundan nasibini alıyor.
Bambaşka bir niyet var ki pek çarpıcı ve iş dünyasının acımasızlığını gözler önüne seriyor;
Stanford Graduate School of Business’ta profesör olan Jeffrey Pfeffer’a nazaran bu zincirleme gelişen işten çıkarmaların hiç biri gerçekçi niçinlere dayandırılmıyor ve işten çıkarmaların gerekli olduğuna dair hiç bir ispat yok. Büyük işten çıkarmalara imza atan neredeyse tüm devlerin gelirlerinin geçtiğimiz senelerda sistemli olarak artmasına bakılacak olursa, bu argüman yanlışsız görünüyor.
Pfeffer, işten çıkarmaların şirketler içinde yaşanan bir ‘sosyal bulaşma’ örneği olduğunu söylüyor. sıradançe şirketler başka örnekleri gördükçe ‘biz de işten çıkarma yapmalıyız’ diyor, idare konseylerinden bu tarafta baskılar geliyor.
Ona nazaran işten çıkarmalar şirketlere hiç bir yarar sağlamıyor zira ödenen kıdem tazminatları, işsizlik sigortası masrafları ve iş ortamında yaşanan gerilim kaynaklı randıman kaybı, şirketlere ziyan olarak geri dönüyor. Pfeffer, dalda yaşanan daralmanın, fazla sayıda çalışan işe alma üzere senaryoların yanlışsız olduğunu, lakin ‘oldukça para kazanan bu şirketlerin’ temel öne sürülen sebebinin asla bunlar olmadığını vurguluyor.
Gerekçe ne olursa olsun, kesim uzmanları 2023’te benzeri haberleri daha fazla duyacağımızı, işten çıkarmaların devam edeceğini vurguluyor…
Kaynak; Stanford Üniversitesi, Layoffs.fyi, TechCrunch, CNN Business, Fortune, Bloomberg
Ancak ne yazık ki geçtiğimiz birkaç ayda on binlerce teknoloji bölümü çalışanı için işler hiç de bu biçimde gitmedi. Aklınıza ‘dev teknoloji şirketi’ dendiğinde gelebilecek neredeyse her şirket, binlerce çalışanını işten çıkardı.
İşten çıkarmaların boyutu o kadar büyük ki, 2022 yılında teknoloji bölümünde işten çıkarma oranı bundan evvelki seneye kıyasla %649 arttı;
Üstelik bir fazlaca uzman, bunun sadece bir başlangıç olduğunu ve 2023 yılında da işlerin misal bir çizgide ilerleyeceğini; daha fazla işten çıkarma yaşanabileceğini söylüyor.
Bu göz korkutucu durumun niçinlerine geçmedilk evvel ‘ne kadar insan işten çıkarılmış olabilir ki?‘ sorularına yanıt bulunmasına ismine özetlemek gerekirse şirketlere ve sayılara göz atalım;
- Amazon – 18 bin+ çalışan
- Meta – 11 bin+ çalışan
- Alphabet (Google’ın çatı şirketi) – 12 bin+ çalışan
- Microsoft – 11 bin+ çalışan
- Xiaomi – 3 bin 500+ çalışan
- Twitter – 3 bin 700+ çalışan
- HP – 4 bin – 6 bin içinde çalışan
- Coinbase – 1200+ çalışan
- Snap – 1200+ çalışan
- Spotify – 600 çalışan
- Netflix – 450 çalışan
- Tesla – ~10 bin (Tesla için çabucak hemen sayı belirli değil fakat Musk geçtiğimiz Haziran ayında çalışanların %10’unun işten çıkarılması gerektiğini söylemişti. Bu da yaklaşık 10 bin bireye denk geliyor)
Sorumuza gelelim; milyarlarca dolar gelir elde eden dev şirketler niye on binlerce çalışanlarını işten çıkarıyorlar?
Şirketlerden gelen açıklamalara bakacak olursak hedef genel olarak ‘maliyetleri düşürmek’. Dal uzmanları ise bunu bir mazeret olarak görüyorlar ve temel niçinin tüm teknoloji devlerinin pandemi mühleti boyunca attığı yanlış adımlar olduğunu söylüyorlar.
Pandemi sürecinin ‘geçici ihtiyaçları’ için işe alınan çalışanlar, ne yazık ki ekonomik krizin orta yerinde işsiz kalmaya başlıyorlar;
Pandemi teknoloji şirketleri için devasa büyümelerin konuşulduğu garip bir periyot olmuştu. Amazon’dan Microsoft’a bir fazlaca teknoloji devi bu vakitteki büyümelerini baz alarak bünyelerine on binlerce çalışan kattılar.
Örneğin Haziran 2019’da 144 bin çalışanı olan Microsoft’ta bu sayı 2020 Haziran’da 163 bin, 2021 Haziran’da 181 bin, 2022 Haziran’da ise 221 bin olmuştu. Yani Microsoft pandemi boyunca 75 binden çok çalışanı bünyesine kattı.
İşte bu geleceği fazlaca da hesaba katmayan adımlar, pandemi tesirlerinin azalmaya hatta büsbütün ortadan kalkmaya başladığı günümüzde işten çıkarmaların yaşanmasına niye oldu.
Kimi uzmanlara nazaran pandeminin tek tesiri artan gereksinim sebebiyle takıma dahil olan on binlerce çalışan değil;
Pandemi mühleti boyunca bilhassa turizm, ulaşım üzere sekteye uğrayan bölümlerde bir hayli insan işsiz kaldı. Buna karşın hükümetlerden patronlara gelen dayanaklar üzere adımlarla büyük işten çıkarmaların önüne geçilmesine çalışıldı.
Kimi uzmanlara bakılırsa tüm dünyanın bir krizin ortasında olduğu bir devirde işten çıkarma yapmak çok acımasız görüneceği ve şirketlerin imajına ziyan vereceği için şirketler işten çıkarmaları olabildiğince erteledi.
bununla birlikte uzaktan çalışmaya geçilen ve güçlü bir adaptasyon sürecinin yaşandığı bu süreçte performans değerlendirmelerinin sağlıklı yapılamaması sebebiyle de işten çıkarma süreçlerinin ertelenmiş olabileceği düşünülüyor.
Ayrıca Ukrayna – Rusya içinde devam eden savaşın tesirleri, savaştan binlerce kilometre uzaktaki insanları da etkiliyor;
Neredeyse bir yıldır devam eden Ukrayna – Rusya savaşı, pandeminin getirdiği yorgunluğu üzerinden atamamış dünya iktisadına büyük bir darbe vurdu. Uzmanlar, öbür tüm sebeplerle bir arada savaş ve dünya iktisadında yaşanan gerilemenin de işten çıkarmalar üzerinde tesiri olduğunu söz ediyor.
Enflasyon, artan faizler, yakıt maliyetlerindeki artışlar, tedarik zincirlerinin uğradığı bozulma üzere bir fazlaca durum, tüm bölümleri etkiliyor. esasen üstte saydığımız niçinlerle işten çıkarmaların mutlak göründüğü teknoloji bölümü de bundan nasibini alıyor.
Bambaşka bir niyet var ki pek çarpıcı ve iş dünyasının acımasızlığını gözler önüne seriyor;
Stanford Graduate School of Business’ta profesör olan Jeffrey Pfeffer’a nazaran bu zincirleme gelişen işten çıkarmaların hiç biri gerçekçi niçinlere dayandırılmıyor ve işten çıkarmaların gerekli olduğuna dair hiç bir ispat yok. Büyük işten çıkarmalara imza atan neredeyse tüm devlerin gelirlerinin geçtiğimiz senelerda sistemli olarak artmasına bakılacak olursa, bu argüman yanlışsız görünüyor.
Pfeffer, işten çıkarmaların şirketler içinde yaşanan bir ‘sosyal bulaşma’ örneği olduğunu söylüyor. sıradançe şirketler başka örnekleri gördükçe ‘biz de işten çıkarma yapmalıyız’ diyor, idare konseylerinden bu tarafta baskılar geliyor.
Ona nazaran işten çıkarmalar şirketlere hiç bir yarar sağlamıyor zira ödenen kıdem tazminatları, işsizlik sigortası masrafları ve iş ortamında yaşanan gerilim kaynaklı randıman kaybı, şirketlere ziyan olarak geri dönüyor. Pfeffer, dalda yaşanan daralmanın, fazla sayıda çalışan işe alma üzere senaryoların yanlışsız olduğunu, lakin ‘oldukça para kazanan bu şirketlerin’ temel öne sürülen sebebinin asla bunlar olmadığını vurguluyor.
Gerekçe ne olursa olsun, kesim uzmanları 2023’te benzeri haberleri daha fazla duyacağımızı, işten çıkarmaların devam edeceğini vurguluyor…
Kaynak; Stanford Üniversitesi, Layoffs.fyi, TechCrunch, CNN Business, Fortune, Bloomberg