Murat
New member
TDK'ya Göre Tarih Nasıl Yazılır?
Türk Dil Kurumu (TDK), dilimizin doğru ve düzgün kullanımını sağlamak amacıyla bir dizi kılavuz sunar. Bu kılavuzlardan biri de tarih yazım kurallarıdır. Tarih, bir olayın zamanını belirtmek için kullanılır ve doğru yazılması, hem anlam kaymalarını engeller hem de dilin doğru kullanımını teşvik eder. Peki, TDK'ya göre tarih nasıl yazılır? Bu yazıda, tarih yazımına dair önemli kurallar ve sık yapılan yanlışlar ele alınacaktır.
TDK'ya Göre Tarih Yazım Kuralları
Türk Dil Kurumu, tarih yazımında dikkat edilmesi gereken birkaç önemli kural belirlemiştir. Bu kurallar, hem yazılı dilde hem de günlük kullanımda doğru biçimde tarih ifade edilmesini sağlar.
1. **Tarihlerde Ay ve Yıl Arasına Nokta Kullanılmaz**
Türk Dil Kurumu'na göre, bir tarihte ay ve yıl arasına nokta koymak yanlış bir kullanımdır. Örneğin, "21. Aralık 2023" gibi yazımlar doğru değildir. Bunun yerine, "21 Aralık 2023" şeklinde yazılmalıdır. Ay ve yıl arasına nokta koymak, hem dilin yapısına uygun değildir hem de gereksiz bir duraklamaya yol açar.
2. **Tarihlerde Gün ve Ayın Yazımında Büyük Harf Kullanılmaz**
TDK'ya göre, tarih yazarken gün ve aylar küçük harflerle yazılmalıdır. Bu kural, dilin tutarlılığını ve estetiğini artırır. Örneğin, "21 Aralık 2023" doğru bir yazım iken, "21 ARALIK 2023" yanlış bir kullanımdır.
3. **Yıl Belirtmek İçin Tam Sayılar Kullanılır**
Bir tarihte yıl belirtirken, sayıların eksik yazılması yanlıştır. Yılın tamamı yazılmalıdır. Örneğin, "21 Aralık 23" yerine "21 Aralık 2023" yazılmalıdır. Bu, hem belirsizlikleri ortadan kaldırır hem de tarihleri daha net bir şekilde ifade eder.
4. **Tarihlerde "Gün", "Ay" ve "Yıl" Arasındaki Boşluklar Önemlidir**
Tarihlerde gün, ay ve yıl arasında birer boşluk bırakılmalıdır. Örneğin, "21 Aralık 2023" doğru bir yazım iken, "21Aralık2023" yanlış bir kullanımdır. Boşlukların kullanılmaması, okuyucunun tarihi anlamasını zorlaştırır ve dilin kurallarına aykırıdır.
5. **Tarihlerde "Çarşamba" gibi Gün İsimlerinin Kısaltmaları Kullanılmaz**
Türk Dil Kurumu'na göre, tarihlerde gün isimlerinin kısaltmaları kullanılmaz. Örneğin, "Pzt 21 Aralık 2023" yerine "Pazartesi 21 Aralık 2023" yazılmalıdır. Günlerin kısaltmaları, dilin doğruluğuna zarar verir ve yanlış anlaşılmalara yol açabilir.
Tarihlerde Rakam mı, Kelime mi Kullanılmalı?
Birçok kişi, tarih yazarken sayıları kelimelerle mi yoksa rakamlarla mı yazmak gerektiği konusunda kararsız kalabilir. TDK'ya göre, tarihlerin yazılmasında genellikle rakamlar tercih edilir. Ancak, bazı özel durumlar ve metnin stiline bağlı olarak, tarih yazımında kelimeler de kullanılabilir.
1. **Rakam Kullanımı**
Tarihlerde rakam kullanmak, daha pratik ve hızlı bir yazım sağlar. Gün, ay ve yıl arasındaki sayılar genellikle rakamla yazılır. Örneğin, "15 Eylül 2023" doğru bir yazımdır.
2. **Kelime Kullanımı**
Özellikle edebi metinlerde veya resmi belgelerde tarih yazarken kelimeler de kullanılabilir. Ancak bu tür yazımlar, dilin gereksiz yere uzatılmasından kaçınılması için genellikle tercih edilmez. Yine de "Beş Aralık İki Bin Yirmi Üç" gibi bir yazım mümkündür, ancak bu daha az yaygın bir tercih olur.
Sık Yapılan Yanlışlar ve Düzeltmeleri
Tarihlerle ilgili yazımda sıkça karşılaşılan hatalar vardır. Bunlar, dilin kurallarını bilmemekten veya yanlış alışkanlıklardan kaynaklanabilir. Aşağıda bazı yaygın yanlışlar ve doğru kullanımları yer almaktadır:
1. **Yanlış: 5. Kasım 2023**
Doğru: 5 Kasım 2023
Açıklama: Ay ismi ile yıl arasına nokta konulmaz.
2. **Yanlış: 21 Aralık, 2023**
Doğru: 21 Aralık 2023
Açıklama: Tarihte virgül kullanımı yanlıştır. Tarihlerde sadece boşluk bırakılır.
3. **Yanlış: 21 aralık 2023**
Doğru: 21 Aralık 2023
Açıklama: Ay isimleri küçük harfle değil büyük harfle yazılmalıdır.
4. **Yanlış: 21 Aralık '23**
Doğru: 21 Aralık 2023
Açıklama: Yılın kısaltılması yanlış bir kullanımdır.
Tarihlerde Dönem ve Yüzyıl İfadesi
Türk Dil Kurumu, tarihlerle ilgili olarak dönem ve yüzyıl ifadelerinin yazımında da bazı kurallar belirlemiştir. Özellikle tarihlerde “yüzyıl” ve “dönem” gibi ifadeler kullanılırken, bunların doğru şekilde yazılması önemlidir.
1. **Yüzyıl İfadesi**
Yüzyıl kelimesi, rakamla yazıldığında "yüzyıl" kelimesi ile birlikte kullanılmaz. Örneğin, "21. yüzyıl" ifadesi doğru bir yazımken, "XX. yüzyıl" ifadesi yanlıştır.
2. **Dönem İfadesi**
Dönem kelimesi de yine rakamla yazıldığında yanlış olur. "19. dönem" yerine "19. dönem" yazılmalıdır.
Sonuç
Tarihler, dilin doğru kullanımını sağlamak adına büyük önem taşır. TDK'ya göre tarih yazımında dikkat edilmesi gereken kurallar, hem dilin tutarlılığını korur hem de okuyucunun tarihi doğru bir şekilde anlamasını sağlar. Tarihlerde noktalama işaretlerinin doğru kullanımı, rakamların ve kelimelerin yerli yerinde kullanılması, dilin akıcılığını ve doğruluğunu artırır. Bu kurallara dikkat ederek, yazılarınızda tarihlerin doğru yazılmasına özen gösterebilirsiniz.
Türk Dil Kurumu (TDK), dilimizin doğru ve düzgün kullanımını sağlamak amacıyla bir dizi kılavuz sunar. Bu kılavuzlardan biri de tarih yazım kurallarıdır. Tarih, bir olayın zamanını belirtmek için kullanılır ve doğru yazılması, hem anlam kaymalarını engeller hem de dilin doğru kullanımını teşvik eder. Peki, TDK'ya göre tarih nasıl yazılır? Bu yazıda, tarih yazımına dair önemli kurallar ve sık yapılan yanlışlar ele alınacaktır.
TDK'ya Göre Tarih Yazım Kuralları
Türk Dil Kurumu, tarih yazımında dikkat edilmesi gereken birkaç önemli kural belirlemiştir. Bu kurallar, hem yazılı dilde hem de günlük kullanımda doğru biçimde tarih ifade edilmesini sağlar.
1. **Tarihlerde Ay ve Yıl Arasına Nokta Kullanılmaz**
Türk Dil Kurumu'na göre, bir tarihte ay ve yıl arasına nokta koymak yanlış bir kullanımdır. Örneğin, "21. Aralık 2023" gibi yazımlar doğru değildir. Bunun yerine, "21 Aralık 2023" şeklinde yazılmalıdır. Ay ve yıl arasına nokta koymak, hem dilin yapısına uygun değildir hem de gereksiz bir duraklamaya yol açar.
2. **Tarihlerde Gün ve Ayın Yazımında Büyük Harf Kullanılmaz**
TDK'ya göre, tarih yazarken gün ve aylar küçük harflerle yazılmalıdır. Bu kural, dilin tutarlılığını ve estetiğini artırır. Örneğin, "21 Aralık 2023" doğru bir yazım iken, "21 ARALIK 2023" yanlış bir kullanımdır.
3. **Yıl Belirtmek İçin Tam Sayılar Kullanılır**
Bir tarihte yıl belirtirken, sayıların eksik yazılması yanlıştır. Yılın tamamı yazılmalıdır. Örneğin, "21 Aralık 23" yerine "21 Aralık 2023" yazılmalıdır. Bu, hem belirsizlikleri ortadan kaldırır hem de tarihleri daha net bir şekilde ifade eder.
4. **Tarihlerde "Gün", "Ay" ve "Yıl" Arasındaki Boşluklar Önemlidir**
Tarihlerde gün, ay ve yıl arasında birer boşluk bırakılmalıdır. Örneğin, "21 Aralık 2023" doğru bir yazım iken, "21Aralık2023" yanlış bir kullanımdır. Boşlukların kullanılmaması, okuyucunun tarihi anlamasını zorlaştırır ve dilin kurallarına aykırıdır.
5. **Tarihlerde "Çarşamba" gibi Gün İsimlerinin Kısaltmaları Kullanılmaz**
Türk Dil Kurumu'na göre, tarihlerde gün isimlerinin kısaltmaları kullanılmaz. Örneğin, "Pzt 21 Aralık 2023" yerine "Pazartesi 21 Aralık 2023" yazılmalıdır. Günlerin kısaltmaları, dilin doğruluğuna zarar verir ve yanlış anlaşılmalara yol açabilir.
Tarihlerde Rakam mı, Kelime mi Kullanılmalı?
Birçok kişi, tarih yazarken sayıları kelimelerle mi yoksa rakamlarla mı yazmak gerektiği konusunda kararsız kalabilir. TDK'ya göre, tarihlerin yazılmasında genellikle rakamlar tercih edilir. Ancak, bazı özel durumlar ve metnin stiline bağlı olarak, tarih yazımında kelimeler de kullanılabilir.
1. **Rakam Kullanımı**
Tarihlerde rakam kullanmak, daha pratik ve hızlı bir yazım sağlar. Gün, ay ve yıl arasındaki sayılar genellikle rakamla yazılır. Örneğin, "15 Eylül 2023" doğru bir yazımdır.
2. **Kelime Kullanımı**
Özellikle edebi metinlerde veya resmi belgelerde tarih yazarken kelimeler de kullanılabilir. Ancak bu tür yazımlar, dilin gereksiz yere uzatılmasından kaçınılması için genellikle tercih edilmez. Yine de "Beş Aralık İki Bin Yirmi Üç" gibi bir yazım mümkündür, ancak bu daha az yaygın bir tercih olur.
Sık Yapılan Yanlışlar ve Düzeltmeleri
Tarihlerle ilgili yazımda sıkça karşılaşılan hatalar vardır. Bunlar, dilin kurallarını bilmemekten veya yanlış alışkanlıklardan kaynaklanabilir. Aşağıda bazı yaygın yanlışlar ve doğru kullanımları yer almaktadır:
1. **Yanlış: 5. Kasım 2023**
Doğru: 5 Kasım 2023
Açıklama: Ay ismi ile yıl arasına nokta konulmaz.
2. **Yanlış: 21 Aralık, 2023**
Doğru: 21 Aralık 2023
Açıklama: Tarihte virgül kullanımı yanlıştır. Tarihlerde sadece boşluk bırakılır.
3. **Yanlış: 21 aralık 2023**
Doğru: 21 Aralık 2023
Açıklama: Ay isimleri küçük harfle değil büyük harfle yazılmalıdır.
4. **Yanlış: 21 Aralık '23**
Doğru: 21 Aralık 2023
Açıklama: Yılın kısaltılması yanlış bir kullanımdır.
Tarihlerde Dönem ve Yüzyıl İfadesi
Türk Dil Kurumu, tarihlerle ilgili olarak dönem ve yüzyıl ifadelerinin yazımında da bazı kurallar belirlemiştir. Özellikle tarihlerde “yüzyıl” ve “dönem” gibi ifadeler kullanılırken, bunların doğru şekilde yazılması önemlidir.
1. **Yüzyıl İfadesi**
Yüzyıl kelimesi, rakamla yazıldığında "yüzyıl" kelimesi ile birlikte kullanılmaz. Örneğin, "21. yüzyıl" ifadesi doğru bir yazımken, "XX. yüzyıl" ifadesi yanlıştır.
2. **Dönem İfadesi**
Dönem kelimesi de yine rakamla yazıldığında yanlış olur. "19. dönem" yerine "19. dönem" yazılmalıdır.
Sonuç
Tarihler, dilin doğru kullanımını sağlamak adına büyük önem taşır. TDK'ya göre tarih yazımında dikkat edilmesi gereken kurallar, hem dilin tutarlılığını korur hem de okuyucunun tarihi doğru bir şekilde anlamasını sağlar. Tarihlerde noktalama işaretlerinin doğru kullanımı, rakamların ve kelimelerin yerli yerinde kullanılması, dilin akıcılığını ve doğruluğunu artırır. Bu kurallara dikkat ederek, yazılarınızda tarihlerin doğru yazılmasına özen gösterebilirsiniz.