‘’Hayır demek istiyorsan tahminen deme.’’
Paulo Coelho
Kendi ömrünüzün dümenini elinizde tutabilmek hayır diyebilmekten geçer. Hayır diyemeyenlerin rotasını diğerleri çizer.
Hayır diyememenin temelinde: sevilmeme, reddedilme ve kaybetme korkusu yatar.
bir hayli karakter özelliğimizi çabucak hemen çocukken ediniriz. Sert anne baba tavırları ile büyüyen çocuklar kendilerini onlara sevdirmek için yaşadıkları kırılgan hisleri yetişkinlik periyoduna de taşır. Ailesi tarafınca terk edileceği korkusunu daima ortasında taşıyan bir çocuk ilerideki yaşlarda yaşayacağı her türlü ilgide bu çocukluk dehşetinin yansımalarını yaşayacaktır. Bilhassa ergenlikte bir kendini kanıtlama göstergesi olan hayır deme muhtaçlığı sevgi kaybı ve suçlulukla birbirine girer. Genç bir birey olarak etrafına nazaran yaşamayı, etrafına göre şekillenmeyi, birtakım kültürel ve toplumsal kalıplarla yaşamaya alışmak zorunda olduğunu öğrenir. Bütün bunlar içinde sağlıklı bir istikrar kurmaya çalışır. Bu denli kalıp karşısında kendi varlık ve benlik hudutlarını müdafaanın bir yolunu bulma gayretine ya girer ya da giremez.
Bir yetişkin olduğunda varlık ve benlik sonlarına duyduğu gereksinim daha da artar. Yapacağı ya da yapmayacağı her seçimin hayatına mal olabileceğini anlar. Fakat çocukluğundan beri şahsi hudutları tanınmamış, özel alanına hürmet gösterilmemiş, kaybetme ve reddedilme endişelerine yenilerek kendini ortaya koyamamış hangi birey hayır demeyi başarabilir ki?
Kendimizi özgürce söz edebilme ve kendimiz olabilme marifetimizi karanlığa hapsettiğimizde, hayatın ziyadesiyle uzağına düşeriz.
İçinde yaşadığımız toplum hayır demenin berbat ve ayıplanacak bir tavır olduğunu öğretir. Çocukluktan itibaren aşılanan bu davranış modelleri ve kurallar, yetişkinlik periyodunda bireyin kişiliğinin adeta bir modülüne dönüşür.
İnsan zihni epeyce kurnazdır dikkatli olun. Yaptığınız şeyleri özgür iradenizle kendiniz seçmiş ve kendiniz yapmışsınız üzere düşünmeniz konusunda çok ikna edicidir.
‘’yaşamımı yaşayamadım fakat sonunda annemle babama ölmedilk evvelce torun sevgisi yaşattım epeyce şükür, istesem evlenmezdim. ‘’Gece gündüz çalışıp kazandım ancak büyüklerimiz o denli uygun gördüğü için karımı kardeşlerime hisse ettim. Hepsinin hayatını kurtardım sonuçta, paramı sokağa atmadım ki hepsi benim ailem, istesem vermezdim.’’. Aslında hepsini istediniz yani o denli mi? bu biçimde dünyanın en memnun insanı olmalısınız. bir daha de bu cümlelerdeki tabirlerde istediğiniz şeyle yaşadığınız şeyin tıpkı olmadığına dikkatle bakınız ve görünüz.
Toplumun dayattıklarına mı maruz kaldınız, yoksa kendi seçimlerinizi kendiniz mi yaptınız? Kim bilir tahminen de yapmak zorunda kaldığınız seçimlerinizle barışmayı öğrendiniz. Pekala bütün bunlar niçin oldu? Hayır demeye cüret edemediğiniz için. Çoğunlukla neyin sizin isminize hakikat ya da yanlış olduğuna karar vermekte zorlandığınız için. İnandığınız ve yaşadığınız şeyler istediğiniz şeyler olmayabilir. Can acıtıcı da olsa bu itirafı yapabilecek cüreti gösterin. Kendinize karşı dürüst olun.
Heraklitos’un meşhur ‘’Her şey akar’’ kelamı insanın tabiatına da bir göndermedir. İnsan her an değişir ve gelişir. Duygusal ve ruhsal dünyası da tıpkı biçimde…
İnsanın kendi varlık ve benlik hududuna sahip çıkıp müdafaası, şahsi alanına ve hayatına gösterdiği hürmet ve şefkattir. Kendine karşı saygılı ve şefkatli bir birey, öbürleri tarafınca da olduğu üzere görülür ve kabul edilir. Hayır diyememek öfkeye niye olur. Kendi eliyle kendi varlık ve benlik sonunu ihlal etmiş bir birey, kendine saygısızlık ve haksızlık ettiği için vicdanen rahat değildir ve öfkeyle doludur. Olmak istediği kişi olamamış, olmak istemediği biri üzere davranmak zorunda kalmış, özgüven ve kararlılık gösteremediği için suçluluk ve mahcubiyet hissediyordur. Kendisiyle bu derece kavgalıyken, diğerlerinden hürmet ve şefkat görmesi mümkün değildir.
Hayırlarınız hayat çerçevenizdir. Çerçevesiz bir hayatsa dağılmaya meyillidir. Ne yana çekilirse o istikamete giden hedefsiz bir kayık üzeredir. Hedefsizce sağa sola savrulmadan, hedeflenen limana varmanın yolu küreklere asılmaktır. Ne tarafa gideceğinize lakin siz karar verebilirsiniz. hayatı hoş ve âlâ taraflarıyla yaşama çabanız küreklere asılma gayretiniz üzere vazgeçilmez olmalıdır. Hayır diyerek yalnızca nerede durduğunuzu değil, oburlarının da nerede durması gerektiğini belirlersiniz.
Hayır demeye başladığınızda bu duruma alışkın olmayanların reaksiyonunu çekmeniz doğaldır. ömrü kendi istedikleri üzere şekillendirme konusunda takıntılı ve bencil olanlar hayır kelamını işitmek istemeyecektir. Reddettiğinizde, sonlarınızı çizdiğinizde, daima birinin isteğini yerine getirmenin bakılırsaviniz olmadığını söz ettiğinizde, kimi şeyleri yapamayacağınızı deklare ettiğınızda, şahsi tercihlerinize hürmet duyulmasını beklediğinizde reaksiyon alıyorsanız bilin ki karşınızda ya bir narsist ya da narsistik kişilik özelliğine sahip biri vardır. Narsist şahıslar hayır demek konusunda sanatkardırlar. İtaatkar , uyumlu, yumuşak, şefkatli ve fedakar beşerlerle fazlaca hoş anlaşırlar. Lakin oburlarının sonlarını ihlal etme konusunda fütursuzdurlar.
Evet karşılığınızı çalmaya gelenler türlü stratejilerle karşınıza çıkabilir. Baskı altına alma, suçlama, tehdit etme, kıymetsiz hissettirme belirli başlı stratejileridir.
Alakalarda birbirine geçmiş hudutların sizi zorlamaya başladığını hissediyorsanız ipin ucu kaçtı diye düşünmeyin. Her şey bir daha inşa edilebilir. Hudutlar net bir biçimde tekrar çizilebilir. bu biçimde durumlarda aralık koymak hayat kurtarır. Uzaklık koymak; sınırlarınızın bilerek ve isteyerek ihlal edilmesine müsaade verdiğinizi kabul edip, kuralların bir daha belirlenmesini talep etmektir.
Pekala kimler hayır demekte zorlanır?
Öncelikle hudutlarını koruyamayan bireyler hayır demekte zorlanır. Bu hudutlar bedensel, ruhsal ve kişilik hudutlarıdır. 2. olarak bedelsiz hisseden beşerler gelir. 3. sırada özsaygısı olmayan bireyler vardır. Özsaygı; kendinizi nasıl algıladığınız, kendinize ne kadar hürmet duyduğunuz ve ne kadar paha verdiğinizdir. Özsaygınız düşükse kendinizi pahalı, yetenekli ve değerli bulmazsınız. Kıymetinizi yansıtacak aynalara yani diğerlerine bağımlı hale gelirsiniz. Özsaygı beraberinde tenkitlerle ve aksiliklerle da baş edebilme marifeti kazandırır. Hayır demek bir özsaygı sorunudur. 4. sırada ortasındaki güzel insanı kaybetmek istemeyen şahıslar yer alır. 5. sırada endişe ve korku dolu olan beşerler vardır. İnsanlara hayır deyince onları kaybetmekten, dışlanacaklarından ya da onları kızdıracaklarından korkarlar. 6. sırada sevilme derdi yaşayan beşerler vardır. Çok sevilme isteği; tasa, anksiyete, kaybetme korkusu üzere olumsuz hislere, saplantı ve bağımlı kişilik üzere ruhsal problemlere niye olur. Zira; yalnızlık, reddedilmek, toplumdan uzaklaşmak, dostsuz kalmak acı vericidir.
Pekala kimlere hayır demek daha zordur?
Kibar insanlara, duygusal insanlara, muhtaçlara, emrivaki yapan insanlara, gücünü kullananlara, manipülasyon yapan insanlara, ısrarcılara ve çok denetleyen insanlara hayır demek daha zordur. Denetleyen beşerler her an tepenizde dikilip sizi yönlendirmeye çalışırlar. Sizi hatalı hissettirirler, öfkelendirirler, korkuturlar, kendi taleplerini dayatacak bir stratejileri kesinlikle vardır, sizi kışkırtırlar ve makul bir kişilik profili sergilemeye çalışırlar. Bu tip beşerlerle birlikteken kendinize şu soruyu sorun: ‘’Onunla birlikteken kendimi nasıl hissediyorum?’’. Bu sihirli bir sorudur ve kendimize unuttuğumuz kimi şeyleri hatırlatır. Onların size ne sunduklarına dikkat edin. Size sevgi, hürmet, beğeni, taktir, para, çeşitli etiketler ve unvanlar sunuyor olabilirler. Neyin alışverişi ortasında olduklarının farkında olun. Karşılığında ne ödemeniz gerekeceğini bilin. Unutmayın ki hayır demek nezaketsizlik değildir.
Hayır deme endişenizin altında birtakım kıymetli fırsatları kaçırabileceğiniz ya da önemsediğiniz kapıların yüzünüze kapanacağı korkusu yatıyor olabilir.
Çatışmadan kaçınmak için diğerlerini mutlu etme gayretine girerseniz hayır demekte zorlanabilirsiniz. Alttan almak, uyumlu olmak toplum tarafınca da onaylanan bir davranış kalıbıdır. Sorun yaratmaktan uzak bu kalıplar iş hayatında ve alakalarda de birçok vakit teşvik edilir. Diğerlerini mutlu etme hali ekseriyetle yeterli insan olmakla tıpkı şeymiş üzere algılanır. elbette ‘’iyi insan’’ olmak kıymetlidir ana ‘’kendin olmak’’ daha da değerlidir. Çatışmadan kurtulmak için her şeye evet demek, kısa vadeli tahlillerle anlık rahatlamalar sağlayabilir lakin uzun vadede öfke, mutsuzluk, özgüvensizlik hatta depresyona yol açabilir.
Paulo Coelho
Kendi ömrünüzün dümenini elinizde tutabilmek hayır diyebilmekten geçer. Hayır diyemeyenlerin rotasını diğerleri çizer.
Hayır diyememenin temelinde: sevilmeme, reddedilme ve kaybetme korkusu yatar.
bir hayli karakter özelliğimizi çabucak hemen çocukken ediniriz. Sert anne baba tavırları ile büyüyen çocuklar kendilerini onlara sevdirmek için yaşadıkları kırılgan hisleri yetişkinlik periyoduna de taşır. Ailesi tarafınca terk edileceği korkusunu daima ortasında taşıyan bir çocuk ilerideki yaşlarda yaşayacağı her türlü ilgide bu çocukluk dehşetinin yansımalarını yaşayacaktır. Bilhassa ergenlikte bir kendini kanıtlama göstergesi olan hayır deme muhtaçlığı sevgi kaybı ve suçlulukla birbirine girer. Genç bir birey olarak etrafına nazaran yaşamayı, etrafına göre şekillenmeyi, birtakım kültürel ve toplumsal kalıplarla yaşamaya alışmak zorunda olduğunu öğrenir. Bütün bunlar içinde sağlıklı bir istikrar kurmaya çalışır. Bu denli kalıp karşısında kendi varlık ve benlik hudutlarını müdafaanın bir yolunu bulma gayretine ya girer ya da giremez.
Bir yetişkin olduğunda varlık ve benlik sonlarına duyduğu gereksinim daha da artar. Yapacağı ya da yapmayacağı her seçimin hayatına mal olabileceğini anlar. Fakat çocukluğundan beri şahsi hudutları tanınmamış, özel alanına hürmet gösterilmemiş, kaybetme ve reddedilme endişelerine yenilerek kendini ortaya koyamamış hangi birey hayır demeyi başarabilir ki?
Kendimizi özgürce söz edebilme ve kendimiz olabilme marifetimizi karanlığa hapsettiğimizde, hayatın ziyadesiyle uzağına düşeriz.
İçinde yaşadığımız toplum hayır demenin berbat ve ayıplanacak bir tavır olduğunu öğretir. Çocukluktan itibaren aşılanan bu davranış modelleri ve kurallar, yetişkinlik periyodunda bireyin kişiliğinin adeta bir modülüne dönüşür.
İnsan zihni epeyce kurnazdır dikkatli olun. Yaptığınız şeyleri özgür iradenizle kendiniz seçmiş ve kendiniz yapmışsınız üzere düşünmeniz konusunda çok ikna edicidir.
‘’yaşamımı yaşayamadım fakat sonunda annemle babama ölmedilk evvelce torun sevgisi yaşattım epeyce şükür, istesem evlenmezdim. ‘’Gece gündüz çalışıp kazandım ancak büyüklerimiz o denli uygun gördüğü için karımı kardeşlerime hisse ettim. Hepsinin hayatını kurtardım sonuçta, paramı sokağa atmadım ki hepsi benim ailem, istesem vermezdim.’’. Aslında hepsini istediniz yani o denli mi? bu biçimde dünyanın en memnun insanı olmalısınız. bir daha de bu cümlelerdeki tabirlerde istediğiniz şeyle yaşadığınız şeyin tıpkı olmadığına dikkatle bakınız ve görünüz.
Toplumun dayattıklarına mı maruz kaldınız, yoksa kendi seçimlerinizi kendiniz mi yaptınız? Kim bilir tahminen de yapmak zorunda kaldığınız seçimlerinizle barışmayı öğrendiniz. Pekala bütün bunlar niçin oldu? Hayır demeye cüret edemediğiniz için. Çoğunlukla neyin sizin isminize hakikat ya da yanlış olduğuna karar vermekte zorlandığınız için. İnandığınız ve yaşadığınız şeyler istediğiniz şeyler olmayabilir. Can acıtıcı da olsa bu itirafı yapabilecek cüreti gösterin. Kendinize karşı dürüst olun.
Heraklitos’un meşhur ‘’Her şey akar’’ kelamı insanın tabiatına da bir göndermedir. İnsan her an değişir ve gelişir. Duygusal ve ruhsal dünyası da tıpkı biçimde…
İnsanın kendi varlık ve benlik hududuna sahip çıkıp müdafaası, şahsi alanına ve hayatına gösterdiği hürmet ve şefkattir. Kendine karşı saygılı ve şefkatli bir birey, öbürleri tarafınca da olduğu üzere görülür ve kabul edilir. Hayır diyememek öfkeye niye olur. Kendi eliyle kendi varlık ve benlik sonunu ihlal etmiş bir birey, kendine saygısızlık ve haksızlık ettiği için vicdanen rahat değildir ve öfkeyle doludur. Olmak istediği kişi olamamış, olmak istemediği biri üzere davranmak zorunda kalmış, özgüven ve kararlılık gösteremediği için suçluluk ve mahcubiyet hissediyordur. Kendisiyle bu derece kavgalıyken, diğerlerinden hürmet ve şefkat görmesi mümkün değildir.
Hayırlarınız hayat çerçevenizdir. Çerçevesiz bir hayatsa dağılmaya meyillidir. Ne yana çekilirse o istikamete giden hedefsiz bir kayık üzeredir. Hedefsizce sağa sola savrulmadan, hedeflenen limana varmanın yolu küreklere asılmaktır. Ne tarafa gideceğinize lakin siz karar verebilirsiniz. hayatı hoş ve âlâ taraflarıyla yaşama çabanız küreklere asılma gayretiniz üzere vazgeçilmez olmalıdır. Hayır diyerek yalnızca nerede durduğunuzu değil, oburlarının da nerede durması gerektiğini belirlersiniz.
Hayır demeye başladığınızda bu duruma alışkın olmayanların reaksiyonunu çekmeniz doğaldır. ömrü kendi istedikleri üzere şekillendirme konusunda takıntılı ve bencil olanlar hayır kelamını işitmek istemeyecektir. Reddettiğinizde, sonlarınızı çizdiğinizde, daima birinin isteğini yerine getirmenin bakılırsaviniz olmadığını söz ettiğinizde, kimi şeyleri yapamayacağınızı deklare ettiğınızda, şahsi tercihlerinize hürmet duyulmasını beklediğinizde reaksiyon alıyorsanız bilin ki karşınızda ya bir narsist ya da narsistik kişilik özelliğine sahip biri vardır. Narsist şahıslar hayır demek konusunda sanatkardırlar. İtaatkar , uyumlu, yumuşak, şefkatli ve fedakar beşerlerle fazlaca hoş anlaşırlar. Lakin oburlarının sonlarını ihlal etme konusunda fütursuzdurlar.
Evet karşılığınızı çalmaya gelenler türlü stratejilerle karşınıza çıkabilir. Baskı altına alma, suçlama, tehdit etme, kıymetsiz hissettirme belirli başlı stratejileridir.
Alakalarda birbirine geçmiş hudutların sizi zorlamaya başladığını hissediyorsanız ipin ucu kaçtı diye düşünmeyin. Her şey bir daha inşa edilebilir. Hudutlar net bir biçimde tekrar çizilebilir. bu biçimde durumlarda aralık koymak hayat kurtarır. Uzaklık koymak; sınırlarınızın bilerek ve isteyerek ihlal edilmesine müsaade verdiğinizi kabul edip, kuralların bir daha belirlenmesini talep etmektir.
Pekala kimler hayır demekte zorlanır?
Öncelikle hudutlarını koruyamayan bireyler hayır demekte zorlanır. Bu hudutlar bedensel, ruhsal ve kişilik hudutlarıdır. 2. olarak bedelsiz hisseden beşerler gelir. 3. sırada özsaygısı olmayan bireyler vardır. Özsaygı; kendinizi nasıl algıladığınız, kendinize ne kadar hürmet duyduğunuz ve ne kadar paha verdiğinizdir. Özsaygınız düşükse kendinizi pahalı, yetenekli ve değerli bulmazsınız. Kıymetinizi yansıtacak aynalara yani diğerlerine bağımlı hale gelirsiniz. Özsaygı beraberinde tenkitlerle ve aksiliklerle da baş edebilme marifeti kazandırır. Hayır demek bir özsaygı sorunudur. 4. sırada ortasındaki güzel insanı kaybetmek istemeyen şahıslar yer alır. 5. sırada endişe ve korku dolu olan beşerler vardır. İnsanlara hayır deyince onları kaybetmekten, dışlanacaklarından ya da onları kızdıracaklarından korkarlar. 6. sırada sevilme derdi yaşayan beşerler vardır. Çok sevilme isteği; tasa, anksiyete, kaybetme korkusu üzere olumsuz hislere, saplantı ve bağımlı kişilik üzere ruhsal problemlere niye olur. Zira; yalnızlık, reddedilmek, toplumdan uzaklaşmak, dostsuz kalmak acı vericidir.
Pekala kimlere hayır demek daha zordur?
Kibar insanlara, duygusal insanlara, muhtaçlara, emrivaki yapan insanlara, gücünü kullananlara, manipülasyon yapan insanlara, ısrarcılara ve çok denetleyen insanlara hayır demek daha zordur. Denetleyen beşerler her an tepenizde dikilip sizi yönlendirmeye çalışırlar. Sizi hatalı hissettirirler, öfkelendirirler, korkuturlar, kendi taleplerini dayatacak bir stratejileri kesinlikle vardır, sizi kışkırtırlar ve makul bir kişilik profili sergilemeye çalışırlar. Bu tip beşerlerle birlikteken kendinize şu soruyu sorun: ‘’Onunla birlikteken kendimi nasıl hissediyorum?’’. Bu sihirli bir sorudur ve kendimize unuttuğumuz kimi şeyleri hatırlatır. Onların size ne sunduklarına dikkat edin. Size sevgi, hürmet, beğeni, taktir, para, çeşitli etiketler ve unvanlar sunuyor olabilirler. Neyin alışverişi ortasında olduklarının farkında olun. Karşılığında ne ödemeniz gerekeceğini bilin. Unutmayın ki hayır demek nezaketsizlik değildir.
Hayır deme endişenizin altında birtakım kıymetli fırsatları kaçırabileceğiniz ya da önemsediğiniz kapıların yüzünüze kapanacağı korkusu yatıyor olabilir.
Çatışmadan kaçınmak için diğerlerini mutlu etme gayretine girerseniz hayır demekte zorlanabilirsiniz. Alttan almak, uyumlu olmak toplum tarafınca da onaylanan bir davranış kalıbıdır. Sorun yaratmaktan uzak bu kalıplar iş hayatında ve alakalarda de birçok vakit teşvik edilir. Diğerlerini mutlu etme hali ekseriyetle yeterli insan olmakla tıpkı şeymiş üzere algılanır. elbette ‘’iyi insan’’ olmak kıymetlidir ana ‘’kendin olmak’’ daha da değerlidir. Çatışmadan kurtulmak için her şeye evet demek, kısa vadeli tahlillerle anlık rahatlamalar sağlayabilir lakin uzun vadede öfke, mutsuzluk, özgüvensizlik hatta depresyona yol açabilir.