Bilişsel kusurlar

Felaket

New member
Siz de kimi vakit duruma uygun olmayan reaksiyonlar veriyor musunuz? Yaşanan yeni bir şey olmamasına rağmen kendinizi olumsuz hissettiğiniz durumlarda buluyor musunuz? Elinizde bir ispat bulunmamasına rağmen birtakım durumları olumsuz değerlendirdiğiniz oluyor mu? bu biçimde niyetlerinizi gözden geçirmekte yarar olacaktır.

Zihnimiz, günlük hayatta bizim kılavuzumuz üzeredir. Düşünme formlarımız, bulunduğumuz duruma uygun yansılar vermemizi ve ahenk sağlamamızı birden fazla vakit kolaylaştırırken kimi vakit de duruma uygun olmayan biçimlerde ortaya çıkabilmektedir. Bilhassa duygusal yükü fazla olan durumlarda düşünme sistemimiz kendine çizdiği kısa yol haritasını kullanmayı tercih eder. Bu durum olayları gerçekçi açıdan incelememizi zorlaştırır. Hissettiklerimizin bize yol gösterdiğine inanmakta bir sakınca duymayız. Pekala ya zihnimizin birtakım olaylara karşı bakıyorsa? Bizler, Bilişsel Davranışcı Terapi ekolüyle bu yanlılığı fark edip yerine daha sağlıklı bir bakış açısı koymayı hedefliyoruz.

Çocuklukta yahut ergenlikte yaşadığımız olayların tesiri çabucak unutulamaz. Yetişkinlik hayatımızda emsal olumsuz olaylar karşısında beynimiz güya o anıyı yine yaşıyormuş üzere algılayabilir. Zihnimiz, olumsuz hissettiren anıları geçmiş yahut gelecekte yaşandığını ayırt etmeksizin, tıpkı olumsuz hislerden bizi korumak hatta kendince tedbir alabilmek ismine tetiklenir ve savunmaya geçer. Bu yanlılık kararı zihnimizin niyet süreçlerinde birtakım bilişsel yanlışlar, otomatik yollar oluşur. Bilişsel Davranışçı Terapi ’de olumsuz otomatik kanılar ismi verilen bu niyetler gerçeği değerlendirmemizde sübjektif bir rol oynar. Artık size birtakım otomatik fikirlerimizden bahsedicem.

Keyfi çıkarsama, bir durum karşısında aksini gösteren deliller bulunmasına karşın kendi zihnimizden geçenlere inanmak halinde tanımlanabilir. Bu bilişsel çarpıtma günlük ömrümüzde “ Sevgilimi aradım lakin açmıyor demek ki beni aldatıyor” üzere bir cümleyle karşımıza çıkabilir.

Çok genelleme, bir olayı bütün ömrünüzde yine tekrar yaşayacağınızı düşünmeniz formunda açıklanabilir. Günlük ömrümüzde terkedilen bir erkeğin ‘tüm bayanlar güvenilmezdir’ diye düşünmesini çok genellemeye bir örnek olarak verebiliriz. Çok genelleme yapan kişi sık sık “asla, her vakit, hiç kimse, sürekli, kesinlikle” üzere sözleri çarçabuk kullanır.

Zihninizin olumsuz otomatik kanılarını yakalamaya başladığınızda aslında ne kadar sık kullanıldığınızı ve ömrünüze nasıl yerleştiğini fark edeceksinizdir. Bilişsel davranışçı terapi ekolünde zihnimizin bu yanılgılı düşünme biçimini fark edip esnetmek, inançları gerçeğe daha uygun bir tavır içerisinde pahalandırmak ve fonksiyonu bozan bu fikir biçimlerini fonksiyonel hale getirmek terapinin temel amaçlarındandır.

Olumsuz kanılar olumsuz hissettiren hislere, olumsuz hissettiren hisler ise güzele gitmeyen davranışlara dönüşür. Bu otomatik niyetleri, olumsuz hissettiren olay yahut durum sırasında aklınızdan neler geçtiğini kendinize sorarak fark etmeye başlayabilirsiniz. Bilişsel yanılgı biçimlerinizi fark etmek ise olayları tahminen de farklı bir gözle değerlendirmenize bir kapı aralayacaktır.
 
Üst