Keyifli bir aile ortamı için aile içi bağlantı fazlaca kıymetli. PDR Uzmanı Ekrem Davet Öztürk’e göre, aile içi irtibatı güçlendirebilmek için bu 3 bahse bilhassa dikkat edilmeli.
Çocuğumuzun her vakit kendini uygun tabir edebilen, muhtaçlıklarının farkında olan memnun bir birey olarak yetişmesini isteriz. PDR Uzmanı Ekrem Davet Öztürk, çocuklarımızın memnunluğunu isterken birfazlaca yanılgı yapabildiğimizi söylüyor: “Aileler kendi gereksinimlerini çocuklarının gereksinimi üzere görmeye başladığı anda, çocuklar kendi alanlarına giriliyormuş hissine kapılırlar. Bu noktada bir tezatlıkla karşı karşıyayız. Özgüveni gelişmiş, keyifli ve sağlıklı bağlantılar kuran bir birey yerine kanılarını söz edemeyen bireyler yetişmiş olur. ‘Çocuğumun başarılı bir birey olmasını istiyorum’ diyen bir ebeveyn, kendi başarılı olma gereksinimini çocuğuna yansıtır. Öncelikle muvaffakiyet olgusunun herkese nazaran farklı bir olgu olduğunu içselleştirmemiz gerekiyor. Muvaffakiyet birine göre keyifli bir aile kurmak iken bir diğerine göre çizdiği fotoğrafları satarak ömrünü sürdürebilmektir. Bu noktada çocuklarımıza, kendi muhtaçlıklarını belirlemelerinde yardımcı olmalı ve yaptıkları seçimlere hürmet duymalıyız”.
Kararlarının Sorumluluğunu Almayanlar, İç Huzurunu Yitiriyor
Öztürk’e nazaran, şayet keyifli bireyler olmalarını istiyorsak çocuklarımıza aldıkları kararların sorumluluğunu taşımayı öğretmeliyiz. Bunun yolu da evvel ebeveyn olarak kendi kararlarımızın sorumluğunu alabilmektir. halbuki ‘Akşamları konutu temizliyorum, yemek yapıyorum, çocukların ödevlerine yardım ediyorum ve artık yetişemiyorum!’ diye feryat eden bir anne, aslında bitkindir ve daha fazla emek verebilecek durumda değildir. Burada ebeveyn, hem kendi muhtaçlıklarını göz arkası etmiş birebir vakitte konutu temizlemenin sorumluluğunu almamıştır.
Yaptığı seçimlerin sorumluluğunu almayan, “ben” lisanıyla konuşmayan birey; pişmanlık ve içsel huzursuzluk yaşar. Gezmek yahut dinlenmek üzere karşılanmayan bir muhtaçlık ise daima güdülenir ve biriktikçe şahısta dikkat dağınıklığı ve yorgunluk üzere olumsuz sonuçlar yaratır. Çocukların konuta gittiklerinde ödev yapmak istememeleri de temelde birebir şeydir. Çocukta da karşılanmayı bekleyen bir gereksinim vardır ve bu güç yüklü gereksinim, onu ödev haricindeki rastgele bir şeyle oyalanıp durmaya itebilir. Annenin de konut ortasında biroldukca sorumluluk üstlenmesiyle kısır bir döngü oluşur. Kelamın özü, birfazlaca ailede gözlemlediğimiz bu huzursuz tablonun kaynağı ve tahlili, annelerde batındır. Ne yazık ki, birçok ailede anneler mesken işlerinden yorgun düştükleri için kâfi ve memnunluk veren bir irtibat ortamını hissedemiyor, sevgi ve takdir alamıyor ve öteki aile fertlerine kendi sevgi ve takdir hislerini gereğince söz edemiyorlar.
Tahlillerin Birçok, Annenin Yaklaşımı İle İlgili
Şayet anne, kendinde bütün bu işleri yapma gücünü buluyorsa ve çocuğuna yeteri kadar vakit ayıracaksa bu sorumluluğu üzerine alıp keyifle yapmalıdır. Öte yandan bu kadar ağır bir yükü tek başına üstlenmenin sürekliliği zordur ve kişiyi yorar. Bu noktada ailenin işbirliği değerlidir. Bir piyano düşünelim. Piyanoda 88 tane tuş vardır. Anne bu tuşların 70 adedini, ailedeki başka bireyler 18 adedini alıyorsa ahenkli bir müzik çıkartmak isterken parmakları yorulur. Anne, burada eşinin gerektiği kadar sorumluluk almadığını söyleyebilir ya da kurulan bu bağ biçiminin sorumluluğunu almayı seçebilir. Burada hakikaten epeyce kezler tekrar eden kıymetli bir sorun var. Anneler yıprandıkları için bir noktadan daha sonra suçlamaya başlıyorlar. Bu da hem eşler içindeki alakayı bozuyor tıpkı vakitte çocuğa olumsuz yansıyor. Daima “ben’ lisanını kullanmanın değerinden bahsediyoruz. Zira ‘Ben, yorgun hissediyorum’ ya da ‘Ben yetişemiyorum’ demek ile ‘Sen tembelsin’, ‘Sen ilgisizsin’ demek içinde çok büyük fark var. ötürüsıyla memnun bir aile tablosu için başlangıç noktası sıklıkla annedir. Anne, evvel bu güne kadar kurulan münasebet biçiminin sorumluluğunu almalı daha sonrasında tahlile geçmelidir. Ne vakit suçlamaktan vazgeçersek bu biçimde kendi hislerimizle daha rahat biçimde temas etme fırsatını yakalarız. Örneğin avazımız çıktığı kadar bağırmak yerine bir içsel muhasebe yapıp ‘senelerdır bütün işleri tek başıma ben üstlendim ve karşımdakine sorumluluk veremedim’ diyebiliriz. Piyano örneğimize geri dönecek olursak, babaların ağır iş hayatlarından dolayı tüm yükü yarı yarıya paylaşma talihleri olmasa bile yani 88 tuştan, 44’ünü veremesek bile, bir daha de çocuk eğitiminde ya da konut ömründe birtakım notaları da eşimize bırakarak, kulağa daha beğenilen gelen yeni müzikler çalabiliriz. Şayet bu mümkün olursa, ailedeki huzur ve bağlılık artar, bağlar nitekim kuvvetlenir.
Bağlantılarda Sağlıklı Temas, Bireyin Sonlarını Muhafazasını Sağlar
Aile bağlarında sevdiğimiz insanların birtakım davranışlarını beğenilen görme eğiliminde olsak da bu durum sağlıklı paylaşımların önünü tıkayabilir. PDR Uzmanı Ekrem Davet Öztürk, her temasta bir alış-veriş kelam konusu olması gerektiğini söylüyor: “İlişkilerde yalnızca alma yahut yalnızca verme var ise, orada ilgi olduğunu söyleyemeyiz. Ebeveynler, kendi ortalarında gerçek teması gerçekleştirirlerse; büyür, zenginleşir ve değişirler. Âlâ bir temasın gerçekleşmesi için temas hudutları net olmalıdır. Net sonlar, doygun temaslar getirir. Örneğin ‘Bana yardım etmeyen biriyle yaşamak beni üzer ve yorar’ diyen bir birey, hududunu korumuştur ve gereksinimi doğrultusunda bireylerle temas eder.
Aile içi paylaşımlarda, temastan daha sonra geri çekilmek de bir o kadar kıymetlidir. Temas hayli uzunsa tesirini kaybeder, geri çekilme uzun müddet devam ederse fizikî, ruhsal ve toplumsal hayatımız engellenir. Örneğin bir anne, daima çocuğuyla bir arada ise konuşacak bahis bulamayabilirler. Bu durumda çocuk, anneyi dinlememeye başlar ve ortadaki konuşmalar ekseriyetle annenin kızgınlığı ile sonuçlanır. İşyerinden daima geç gelen bir anne de çocuğuyla sağlıklı bir temasta bulunamaz. Yorgunluktan çocuğuyla oyun oynamayabilir, anlattıklarını dinlemeyebilir ve bir daha sorunlar baş gösterir. Temas ederken net hudut koymakla katı hudut koymak içinde fark vardır. ‘İnsanlar her vakit çalışmalıdır.’ net değil katı sınırdır. Ortadaki farkı yeterli gözetmek gerekir”.
Kendini Yanlışsız Yansıtabilen Bir Çocuk Yetiştirmek İçin
Çocukta ailesiyle ilgi kurma, etkinliklerde bulunma muhtaçlığı karşılanmadığında, alakalar zedeleniyor ve aileye karşı bir öfke ortaya çıkıyor. Sonuçta, bağlantı kuramadığı için zenginleşemeyen, kendini söz etmek istemeyen bir birey yetişiyor.
Maskeyi Evvel Kendinize Takın: Kendi hayatında canlı, sevinçli, verimli olamayan bir birey, bu hisleri eşine ya da çocuklarına vermekte zorlanacaktır. Çocuklarınızla ilgilerinizin yolunda gitmediğini fark ettiğiniz vakit, bir an durup düşünün. Büyük ihtimalle, siz birey olarak tatminkar bir hayat yaşadığınızı düşünmüyorsunuzdur. ömrünüzde kendi mutluluğunuzu çoğaltacak küçük değişiklikler yaparsanız, ailenizden bir şeyler eksileceğine inanıyorsanız, epeyce yanılıyorsunuz. örneğin sabahları iç açan yürüyüşler, alışverişten dönerken arkadaşlarla içilen bir fincan kahve üzere küçük keyifler, bütün olumsuz hislerinizi alıp götürebilir. Şayet hakikaten yanlışsız ve pratik tahliller bulabilirseniz, hem kendinize tıpkı vakitte ailenize verecek daha fazla olumlu his üretebilirsiniz. Tekliflerimiz daha epeyce anneler için geçerli olsa da birfazlaca babanın da kendisi için hiç vakit ayırmadığını ve ekseriyetle öfkeli olduğunu gözlemliyoruz. ötürüsıyla sorumlulukları aksatmayacak sağlıklı hobiler, adamların de hakkı.
Katı Kurallardan Kaçının: Birtakım ebeveynler, ‘koşma’, ‘oldukca gülme’ üzere katı telaffuzlarla çocukların his, fikir ve muhtaçlıklarını açıklamasını engellerler. Çocuk, kendini tabir edemediği ve hatta bundan korktuğu için bağlantı kurmak zorlaşır. ötürüsıyla aile içi alakalarda sağlıklı yakınlığın kurulabilmesi için katı telaffuzlardan kaçınmak gerekir.
Hislere Yer Açın: Yalnızca niyetlerin konuşulduğu, hislere yer verilmemiş bir aile ortamında sağlıklı bir irtibatın kurulması mümkün değildir. Hislerin dışavurumunu sağlamak için ‘Şu anda ne hissediyorsun?’ ‘Bu mevzu sende nasıl hisler uyandırıyor?’, ‘Hangi hislerinin farkına varmaktan kaçınıyorsun?’ ‘Yaşadığın bu olay istediğin üzere gelişmediğine göre, farklı biçimde gelişmesi için ne yapabilirdin?’ üzere sorularla çocuğa yaklaşmak fayda sağlayacaktır.
Çocuğumuzun her vakit kendini uygun tabir edebilen, muhtaçlıklarının farkında olan memnun bir birey olarak yetişmesini isteriz. PDR Uzmanı Ekrem Davet Öztürk, çocuklarımızın memnunluğunu isterken birfazlaca yanılgı yapabildiğimizi söylüyor: “Aileler kendi gereksinimlerini çocuklarının gereksinimi üzere görmeye başladığı anda, çocuklar kendi alanlarına giriliyormuş hissine kapılırlar. Bu noktada bir tezatlıkla karşı karşıyayız. Özgüveni gelişmiş, keyifli ve sağlıklı bağlantılar kuran bir birey yerine kanılarını söz edemeyen bireyler yetişmiş olur. ‘Çocuğumun başarılı bir birey olmasını istiyorum’ diyen bir ebeveyn, kendi başarılı olma gereksinimini çocuğuna yansıtır. Öncelikle muvaffakiyet olgusunun herkese nazaran farklı bir olgu olduğunu içselleştirmemiz gerekiyor. Muvaffakiyet birine göre keyifli bir aile kurmak iken bir diğerine göre çizdiği fotoğrafları satarak ömrünü sürdürebilmektir. Bu noktada çocuklarımıza, kendi muhtaçlıklarını belirlemelerinde yardımcı olmalı ve yaptıkları seçimlere hürmet duymalıyız”.
Kararlarının Sorumluluğunu Almayanlar, İç Huzurunu Yitiriyor
Öztürk’e nazaran, şayet keyifli bireyler olmalarını istiyorsak çocuklarımıza aldıkları kararların sorumluluğunu taşımayı öğretmeliyiz. Bunun yolu da evvel ebeveyn olarak kendi kararlarımızın sorumluğunu alabilmektir. halbuki ‘Akşamları konutu temizliyorum, yemek yapıyorum, çocukların ödevlerine yardım ediyorum ve artık yetişemiyorum!’ diye feryat eden bir anne, aslında bitkindir ve daha fazla emek verebilecek durumda değildir. Burada ebeveyn, hem kendi muhtaçlıklarını göz arkası etmiş birebir vakitte konutu temizlemenin sorumluluğunu almamıştır.
Yaptığı seçimlerin sorumluluğunu almayan, “ben” lisanıyla konuşmayan birey; pişmanlık ve içsel huzursuzluk yaşar. Gezmek yahut dinlenmek üzere karşılanmayan bir muhtaçlık ise daima güdülenir ve biriktikçe şahısta dikkat dağınıklığı ve yorgunluk üzere olumsuz sonuçlar yaratır. Çocukların konuta gittiklerinde ödev yapmak istememeleri de temelde birebir şeydir. Çocukta da karşılanmayı bekleyen bir gereksinim vardır ve bu güç yüklü gereksinim, onu ödev haricindeki rastgele bir şeyle oyalanıp durmaya itebilir. Annenin de konut ortasında biroldukca sorumluluk üstlenmesiyle kısır bir döngü oluşur. Kelamın özü, birfazlaca ailede gözlemlediğimiz bu huzursuz tablonun kaynağı ve tahlili, annelerde batındır. Ne yazık ki, birçok ailede anneler mesken işlerinden yorgun düştükleri için kâfi ve memnunluk veren bir irtibat ortamını hissedemiyor, sevgi ve takdir alamıyor ve öteki aile fertlerine kendi sevgi ve takdir hislerini gereğince söz edemiyorlar.
Tahlillerin Birçok, Annenin Yaklaşımı İle İlgili
Şayet anne, kendinde bütün bu işleri yapma gücünü buluyorsa ve çocuğuna yeteri kadar vakit ayıracaksa bu sorumluluğu üzerine alıp keyifle yapmalıdır. Öte yandan bu kadar ağır bir yükü tek başına üstlenmenin sürekliliği zordur ve kişiyi yorar. Bu noktada ailenin işbirliği değerlidir. Bir piyano düşünelim. Piyanoda 88 tane tuş vardır. Anne bu tuşların 70 adedini, ailedeki başka bireyler 18 adedini alıyorsa ahenkli bir müzik çıkartmak isterken parmakları yorulur. Anne, burada eşinin gerektiği kadar sorumluluk almadığını söyleyebilir ya da kurulan bu bağ biçiminin sorumluluğunu almayı seçebilir. Burada hakikaten epeyce kezler tekrar eden kıymetli bir sorun var. Anneler yıprandıkları için bir noktadan daha sonra suçlamaya başlıyorlar. Bu da hem eşler içindeki alakayı bozuyor tıpkı vakitte çocuğa olumsuz yansıyor. Daima “ben’ lisanını kullanmanın değerinden bahsediyoruz. Zira ‘Ben, yorgun hissediyorum’ ya da ‘Ben yetişemiyorum’ demek ile ‘Sen tembelsin’, ‘Sen ilgisizsin’ demek içinde çok büyük fark var. ötürüsıyla memnun bir aile tablosu için başlangıç noktası sıklıkla annedir. Anne, evvel bu güne kadar kurulan münasebet biçiminin sorumluluğunu almalı daha sonrasında tahlile geçmelidir. Ne vakit suçlamaktan vazgeçersek bu biçimde kendi hislerimizle daha rahat biçimde temas etme fırsatını yakalarız. Örneğin avazımız çıktığı kadar bağırmak yerine bir içsel muhasebe yapıp ‘senelerdır bütün işleri tek başıma ben üstlendim ve karşımdakine sorumluluk veremedim’ diyebiliriz. Piyano örneğimize geri dönecek olursak, babaların ağır iş hayatlarından dolayı tüm yükü yarı yarıya paylaşma talihleri olmasa bile yani 88 tuştan, 44’ünü veremesek bile, bir daha de çocuk eğitiminde ya da konut ömründe birtakım notaları da eşimize bırakarak, kulağa daha beğenilen gelen yeni müzikler çalabiliriz. Şayet bu mümkün olursa, ailedeki huzur ve bağlılık artar, bağlar nitekim kuvvetlenir.
Bağlantılarda Sağlıklı Temas, Bireyin Sonlarını Muhafazasını Sağlar
Aile bağlarında sevdiğimiz insanların birtakım davranışlarını beğenilen görme eğiliminde olsak da bu durum sağlıklı paylaşımların önünü tıkayabilir. PDR Uzmanı Ekrem Davet Öztürk, her temasta bir alış-veriş kelam konusu olması gerektiğini söylüyor: “İlişkilerde yalnızca alma yahut yalnızca verme var ise, orada ilgi olduğunu söyleyemeyiz. Ebeveynler, kendi ortalarında gerçek teması gerçekleştirirlerse; büyür, zenginleşir ve değişirler. Âlâ bir temasın gerçekleşmesi için temas hudutları net olmalıdır. Net sonlar, doygun temaslar getirir. Örneğin ‘Bana yardım etmeyen biriyle yaşamak beni üzer ve yorar’ diyen bir birey, hududunu korumuştur ve gereksinimi doğrultusunda bireylerle temas eder.
Aile içi paylaşımlarda, temastan daha sonra geri çekilmek de bir o kadar kıymetlidir. Temas hayli uzunsa tesirini kaybeder, geri çekilme uzun müddet devam ederse fizikî, ruhsal ve toplumsal hayatımız engellenir. Örneğin bir anne, daima çocuğuyla bir arada ise konuşacak bahis bulamayabilirler. Bu durumda çocuk, anneyi dinlememeye başlar ve ortadaki konuşmalar ekseriyetle annenin kızgınlığı ile sonuçlanır. İşyerinden daima geç gelen bir anne de çocuğuyla sağlıklı bir temasta bulunamaz. Yorgunluktan çocuğuyla oyun oynamayabilir, anlattıklarını dinlemeyebilir ve bir daha sorunlar baş gösterir. Temas ederken net hudut koymakla katı hudut koymak içinde fark vardır. ‘İnsanlar her vakit çalışmalıdır.’ net değil katı sınırdır. Ortadaki farkı yeterli gözetmek gerekir”.
Kendini Yanlışsız Yansıtabilen Bir Çocuk Yetiştirmek İçin
Çocukta ailesiyle ilgi kurma, etkinliklerde bulunma muhtaçlığı karşılanmadığında, alakalar zedeleniyor ve aileye karşı bir öfke ortaya çıkıyor. Sonuçta, bağlantı kuramadığı için zenginleşemeyen, kendini söz etmek istemeyen bir birey yetişiyor.
Maskeyi Evvel Kendinize Takın: Kendi hayatında canlı, sevinçli, verimli olamayan bir birey, bu hisleri eşine ya da çocuklarına vermekte zorlanacaktır. Çocuklarınızla ilgilerinizin yolunda gitmediğini fark ettiğiniz vakit, bir an durup düşünün. Büyük ihtimalle, siz birey olarak tatminkar bir hayat yaşadığınızı düşünmüyorsunuzdur. ömrünüzde kendi mutluluğunuzu çoğaltacak küçük değişiklikler yaparsanız, ailenizden bir şeyler eksileceğine inanıyorsanız, epeyce yanılıyorsunuz. örneğin sabahları iç açan yürüyüşler, alışverişten dönerken arkadaşlarla içilen bir fincan kahve üzere küçük keyifler, bütün olumsuz hislerinizi alıp götürebilir. Şayet hakikaten yanlışsız ve pratik tahliller bulabilirseniz, hem kendinize tıpkı vakitte ailenize verecek daha fazla olumlu his üretebilirsiniz. Tekliflerimiz daha epeyce anneler için geçerli olsa da birfazlaca babanın da kendisi için hiç vakit ayırmadığını ve ekseriyetle öfkeli olduğunu gözlemliyoruz. ötürüsıyla sorumlulukları aksatmayacak sağlıklı hobiler, adamların de hakkı.
Katı Kurallardan Kaçının: Birtakım ebeveynler, ‘koşma’, ‘oldukca gülme’ üzere katı telaffuzlarla çocukların his, fikir ve muhtaçlıklarını açıklamasını engellerler. Çocuk, kendini tabir edemediği ve hatta bundan korktuğu için bağlantı kurmak zorlaşır. ötürüsıyla aile içi alakalarda sağlıklı yakınlığın kurulabilmesi için katı telaffuzlardan kaçınmak gerekir.
Hislere Yer Açın: Yalnızca niyetlerin konuşulduğu, hislere yer verilmemiş bir aile ortamında sağlıklı bir irtibatın kurulması mümkün değildir. Hislerin dışavurumunu sağlamak için ‘Şu anda ne hissediyorsun?’ ‘Bu mevzu sende nasıl hisler uyandırıyor?’, ‘Hangi hislerinin farkına varmaktan kaçınıyorsun?’ ‘Yaşadığın bu olay istediğin üzere gelişmediğine göre, farklı biçimde gelişmesi için ne yapabilirdin?’ üzere sorularla çocuğa yaklaşmak fayda sağlayacaktır.