Yas devrindeki kalp kırıklığı kalp yetmezliğinden mevte sebep olabilir
Bir aile üyesini kaybetmenin oluşturduğu anksiyete, kişinin kalp yetmezliğinden mevt riskini artırmakta. Çalışmalara bakılırsa kalp yetmezliği olan ve yas tutan hastalarda vefat riski % 30’ları bulmakta. Birden epeyce aile üyesini kaybetmek, oranı biraz daha artırmakta. En büyük risk kayıptan daha sonraki birinci bir hafta ortasında gerçekleşmekte fakat 5 yıl daha sonraya dek uzayabilmekte.
Kalp yetmezliği epey güç bir durum olup, birçok kanser tipiyle karşılaştırıldığında, makûs bir prognoza sahip. Erken mevt riskinin, gerilimle tetiklenen kardiyomiyopatiyle ilgili olabileceği düşünülmekte. Takotsubo sendromu olarak isimlendirilen bu hastalıkta hipotalama-hipofiz- böbrek üstü bezi döngüsünün aktivasyonu, renin-anjiyotensin-aldosteron sistemi, sempatik hudut sistemi aktivasyonları kelam konusu. Kronik gerilim uzun vadeli risklere yol açıp, sıhhatsiz hayat stili ve hastalığın tedavi sisteminin bozulmasına yol açmakta.
Depresyon ve toplumsal yalnızlaşma üzere psikososyal risk etmenleri kalp yetmezliğini artırabiliyor 2013 yılında yapılan bir çalışmaya göre 66.000 eşini kaybeden erkekte, evlilere göre %38 daha fazla vefat oranı saptanmış. İsveç’te 2000-2018 yılları içinde 490.527 hastanın katıldığı yeni bir çalışmada kalp yetmezliğinden vefat riski, çocuk kaybı daha sonrası %10; partner ya da eş kaybı ile %20; kardeş kaybı ile yüzde 13; torun kaybı ile %5 olarak gözlenmiş; ebeveyn kaybı ile artış gözlenmemiş. Olasılıkla ebeveynlerinin ileri seviyedeki yaşları ve hastalıklarının sürekliliği sebebiyle yükselme olmadığı düşünülmekte. Yas ile kalp damar hastalığından mevt ve öbür doğal sebeplerle mevt içinde ilişki hem de doğal olmayan (intihar gibi) ölümlerle de alakalı bulunmuş. Cinsiyet ve doğduğu ülkenin etkisinin olmadığı belirlenmiş.
Gelecekte yapılacak çalışmalarda daha düşük gerilim etkenlerinin kalp yetmezliğine etkisinin kıymetlendirilmesi hedeflenmekte. Muharrirler genetik etmenler, sosyo ekonomik durum, hayat usulü, sıhhatle ilgili başka etmenlerin de hesaba katılması gerektiğini belirtiyor.
Bir aile üyesini kaybetmenin oluşturduğu anksiyete, kişinin kalp yetmezliğinden mevt riskini artırmakta. Çalışmalara bakılırsa kalp yetmezliği olan ve yas tutan hastalarda vefat riski % 30’ları bulmakta. Birden epeyce aile üyesini kaybetmek, oranı biraz daha artırmakta. En büyük risk kayıptan daha sonraki birinci bir hafta ortasında gerçekleşmekte fakat 5 yıl daha sonraya dek uzayabilmekte.
Kalp yetmezliği epey güç bir durum olup, birçok kanser tipiyle karşılaştırıldığında, makûs bir prognoza sahip. Erken mevt riskinin, gerilimle tetiklenen kardiyomiyopatiyle ilgili olabileceği düşünülmekte. Takotsubo sendromu olarak isimlendirilen bu hastalıkta hipotalama-hipofiz- böbrek üstü bezi döngüsünün aktivasyonu, renin-anjiyotensin-aldosteron sistemi, sempatik hudut sistemi aktivasyonları kelam konusu. Kronik gerilim uzun vadeli risklere yol açıp, sıhhatsiz hayat stili ve hastalığın tedavi sisteminin bozulmasına yol açmakta.
Depresyon ve toplumsal yalnızlaşma üzere psikososyal risk etmenleri kalp yetmezliğini artırabiliyor 2013 yılında yapılan bir çalışmaya göre 66.000 eşini kaybeden erkekte, evlilere göre %38 daha fazla vefat oranı saptanmış. İsveç’te 2000-2018 yılları içinde 490.527 hastanın katıldığı yeni bir çalışmada kalp yetmezliğinden vefat riski, çocuk kaybı daha sonrası %10; partner ya da eş kaybı ile %20; kardeş kaybı ile yüzde 13; torun kaybı ile %5 olarak gözlenmiş; ebeveyn kaybı ile artış gözlenmemiş. Olasılıkla ebeveynlerinin ileri seviyedeki yaşları ve hastalıklarının sürekliliği sebebiyle yükselme olmadığı düşünülmekte. Yas ile kalp damar hastalığından mevt ve öbür doğal sebeplerle mevt içinde ilişki hem de doğal olmayan (intihar gibi) ölümlerle de alakalı bulunmuş. Cinsiyet ve doğduğu ülkenin etkisinin olmadığı belirlenmiş.
Gelecekte yapılacak çalışmalarda daha düşük gerilim etkenlerinin kalp yetmezliğine etkisinin kıymetlendirilmesi hedeflenmekte. Muharrirler genetik etmenler, sosyo ekonomik durum, hayat usulü, sıhhatle ilgili başka etmenlerin de hesaba katılması gerektiğini belirtiyor.