Duygular, genel olarak, bireyin hayatındaki mevcut durum ve olgulara fizyolojik, bilişsel ve davranışsal tepki vermesiyle ve yeni karşılaştığı olgulardan da sorumlu olmasıyla nitelendirilmektedir.
Bireyin ömründe ruhsal, biyolojik ve dış etmenlerin etkileşimiyle bir duyu haritası ortaya çıkar. Bunu, kişinin tecrübelerini hisleriyle söz etmesi olarak söyleyebiliriz.
Duygu düzenlemenin birinci basamağı insanın bakım vereni, etrafındakilerin davranış örüntüleri ve toplumsal etrafıyla etkileşim kurmasıyla sağlanmaktadır.
Doğumdan daha sonrasında hislerle tanışırız ve büyüdükçe çeşitlenir. birinci vakit içinderda ilgi ve acıya karşı gerilim hissederken daha sonralarda öfke, şaşkınlık, sevinç, kaygı, hüzün, utangaçlık gelişir ve ilerleyen vakit içinderda bu hisleri empati, kıskançlık, utanma, suçluluk, gurur, utanç seyreder.
Duygu düzenlemenin genel manası olumsuz hislerin regüle edilmesi; olumlu hislerin da paylaşılmasını kapsar. His düzenleme mahareti, kişinin muhakkak bir olay ya da olgu karşısında geliştirdiği duygusal, bilişsel yahut toplumsal gereksinimlerine rağmen his ve davranışlarını düzenleyebilme hünerini sağlayabilmesidir. Başka bir deyişle his düzenleme hüneri, duygusal zekayı da kapsar diyebiliriz. Alan yazında duygusal zekanın dört alt boyutu bulunmaktadır. Bunlardan birincisi, hislerinin farkında olmaktır. İkincisi ise rahatlama, gevşeme, dikkatini dağıtma, karamsar olmama üzere davranım örüntülerini uygulamaktır. Üçünü alt boyut, motive olabilme hünerini içermektedir. Dördüncü boyut ise diğerlerinin neler hissettiğinin farkına varmaktır.
Duygusal zekanın boyutları da incelendiğinde yakın münasebetler çerçevesinde değeri daha fazla anlaşılmaktadır. Şöyle ki beşerler bağlantılarında bilhassa romantik münasebetlerinde dinlenilmek, anlaşılmak isterler. Yalnızca bu iki isteğe bakıldığında dahi, dinlenilmek için tabir edebilme maharetine sahip olmak gerekiyor. Söz ederken de hislerimizi göz gerisi etmeden yani Jonice Webb’in de ‘Boşluk Hissi’ kitabında tabir ettiği üzere ‘Duygu depoları’mızı boşaltmamız ve yenileri ile doldurmamız gerekmekte. Öbür bir deyişle regüle etmemiz gerekmekte. Bunlar için ‘ifade edebilme’ mahareti ehemmiyet arz etmektedir. Artık de karşı koltuğa oturup duygusal zekanın ehemmiyetine göz atalım. Burada da romantik ilgi içerisindeki bireylerden birinin ötekini anlaması yani ‘empati’ mahareti ön plana çıkmakta. Duygusal zekanın dördüncü alt boyutunda tabir edildiği üzere, oburlarının neler hissettiğinin farkına varmak. Bu sayede beşerler yakın ilgilerinde his düzenleme maharetlerini sergilemiş olurlar. Bunun hem ferdi tıpkı vakitte çift olarak olumlu yanlarını inceleyelim.
Empati mahareti ile beşerler güçlü bağlar oluştururlar. İnsan en çok da kendini anlaşılmış hissettiği yerde inanç muhtaçlığını giderebilmektir. İnancın olduğu yerde de samimiyet ve sıcaklık vardır. Öteki bir açıdan bakacak olursak hisler bizim bâtın hazinelerimiz üzeredir. Kendimizi inançta hissetmediğimiz yerde ya da kişinin yanında onları söz etmekten kaçınabiliriz. O denli ki danışanlarımızla yaptığımız birinci görüşmelerde buna ehemmiyet verir ve itimat bağı başlığı altında birinci görüşmelerimizi gerçekleştiririz. Birbirini tanımayan iki insan hisler ve inanç bağlantısı bu derece değerliyken yakın münasebetlerde bu problem daha bir değer kazanıyor. Bilhassa his düzenleme açısından yani rahatlama ve karamsar olmama yakın münasebetlerde aranan sıcaklığı da tabir edeceğini düşünüyorum.
Duygu düzenlemeye bir öbür perspektiften yani olumsuz istikametiyle baktığımızda his düzenlemenin sağlanmadığı hatta hislerin dahi söz edilmediği yakın alakalar gözlemlendiğinde bu alakaların toksik yahut bireye ya da bireylere ziyan verdiğini söz edebilirim. Bunu söylerken psikopatolojik açıdan ele aldığımızda bireylerin his durum ve davranım örüntülerinin devre dışı bırakılması somatik belirtilerin ortaya çıkmasına yer hazırlamaktadır. Bu sözlerimi sevgili Freud’un şu kelamıyla desteklemek istiyorum; ‘İtiraf edilmemiş hiç bir his asla ölmez.’
Bireysel manada bakıldığında psikopatolojik durumlar bireyin kendisine ziyan verir ve yakın alakaları yürüten ve yaşayanlara da birebir oranda ziyan verecektir. Bu bağlamda his düzenleme marifetinin ehemmiyeti daha fazla anlaşılmaktadır. Romantik münasebetleri yaşayan bireylerin sağlıklı olması demek ilgilerinin de sağlıklı bulunmasına yer hazırlamak demektir.
Tersten bakmaya yani olumsuz perspektiften bakmaya devam edecek olursak his düzenleme mahareti olmayan ya da bunu yansıtabileceği bir alaka içersinde olmayan ebeveynlerin çocuklarına da bu durum yansımaktadır. Bu bahisle ilgili yapılan araştırmalar mevcut. bir daha Jonice Webb’in ‘boşluk Hissi’ kitabında da buna değinilmekte.
Çocukların his düzenleme örüntülerinde aksaklık olması demek farklı formlarda psikopatolojik semptomların gelişmesi demektir. Bu çocuklarda daha epeyce anksiyete bozuklukları gözlemlenmektedir.
Sonuç olarak bakıldığında hisler ve his düzenleme marifeti hem ferdi manada hem romantik alakalar manasında tıpkı vakitte daha sonrasında gelecek olan jenerasyonlar açısından bir çok değere sahip. Yalnızca kişisel rahatsızlıklar için değil bağlantılar ve yakın ilgilerin sağlıklı olmasını isteyen her insanın tahminen de bağlarında birinci vakit içinderda gözlemleyeceği bahis bu olabilir. Zira bireyin sağlıklı olması demek bağ kurduğu alakaların de sağlıklı olması istikametinde yer hazırlanması demek. Bir bireyin sağlıklı olması için de bir daha bir bireye gereksinim duymakta. Her iki bireyin de sağlıklı olması için yani his düzenleme hünerini rahatça sergileyebileceği münasebetler ruhsal rahatsızlıklar açısından önleyici olabileceği üzere birtakım fizikî rahatsızlıklar açısından da kıymetli bir tesire sahiptir.
İnsanı rahatsız eden insan olabildiği üzere beşere şifa olan da insandır. Şifa bulacağımız insanların ve şifalandıracağımız insanların sayısının artması temennisiyle…
Bireyin ömründe ruhsal, biyolojik ve dış etmenlerin etkileşimiyle bir duyu haritası ortaya çıkar. Bunu, kişinin tecrübelerini hisleriyle söz etmesi olarak söyleyebiliriz.
Duygu düzenlemenin birinci basamağı insanın bakım vereni, etrafındakilerin davranış örüntüleri ve toplumsal etrafıyla etkileşim kurmasıyla sağlanmaktadır.
Doğumdan daha sonrasında hislerle tanışırız ve büyüdükçe çeşitlenir. birinci vakit içinderda ilgi ve acıya karşı gerilim hissederken daha sonralarda öfke, şaşkınlık, sevinç, kaygı, hüzün, utangaçlık gelişir ve ilerleyen vakit içinderda bu hisleri empati, kıskançlık, utanma, suçluluk, gurur, utanç seyreder.
Duygu düzenlemenin genel manası olumsuz hislerin regüle edilmesi; olumlu hislerin da paylaşılmasını kapsar. His düzenleme mahareti, kişinin muhakkak bir olay ya da olgu karşısında geliştirdiği duygusal, bilişsel yahut toplumsal gereksinimlerine rağmen his ve davranışlarını düzenleyebilme hünerini sağlayabilmesidir. Başka bir deyişle his düzenleme hüneri, duygusal zekayı da kapsar diyebiliriz. Alan yazında duygusal zekanın dört alt boyutu bulunmaktadır. Bunlardan birincisi, hislerinin farkında olmaktır. İkincisi ise rahatlama, gevşeme, dikkatini dağıtma, karamsar olmama üzere davranım örüntülerini uygulamaktır. Üçünü alt boyut, motive olabilme hünerini içermektedir. Dördüncü boyut ise diğerlerinin neler hissettiğinin farkına varmaktır.
Duygusal zekanın boyutları da incelendiğinde yakın münasebetler çerçevesinde değeri daha fazla anlaşılmaktadır. Şöyle ki beşerler bağlantılarında bilhassa romantik münasebetlerinde dinlenilmek, anlaşılmak isterler. Yalnızca bu iki isteğe bakıldığında dahi, dinlenilmek için tabir edebilme maharetine sahip olmak gerekiyor. Söz ederken de hislerimizi göz gerisi etmeden yani Jonice Webb’in de ‘Boşluk Hissi’ kitabında tabir ettiği üzere ‘Duygu depoları’mızı boşaltmamız ve yenileri ile doldurmamız gerekmekte. Öbür bir deyişle regüle etmemiz gerekmekte. Bunlar için ‘ifade edebilme’ mahareti ehemmiyet arz etmektedir. Artık de karşı koltuğa oturup duygusal zekanın ehemmiyetine göz atalım. Burada da romantik ilgi içerisindeki bireylerden birinin ötekini anlaması yani ‘empati’ mahareti ön plana çıkmakta. Duygusal zekanın dördüncü alt boyutunda tabir edildiği üzere, oburlarının neler hissettiğinin farkına varmak. Bu sayede beşerler yakın ilgilerinde his düzenleme maharetlerini sergilemiş olurlar. Bunun hem ferdi tıpkı vakitte çift olarak olumlu yanlarını inceleyelim.
Empati mahareti ile beşerler güçlü bağlar oluştururlar. İnsan en çok da kendini anlaşılmış hissettiği yerde inanç muhtaçlığını giderebilmektir. İnancın olduğu yerde de samimiyet ve sıcaklık vardır. Öteki bir açıdan bakacak olursak hisler bizim bâtın hazinelerimiz üzeredir. Kendimizi inançta hissetmediğimiz yerde ya da kişinin yanında onları söz etmekten kaçınabiliriz. O denli ki danışanlarımızla yaptığımız birinci görüşmelerde buna ehemmiyet verir ve itimat bağı başlığı altında birinci görüşmelerimizi gerçekleştiririz. Birbirini tanımayan iki insan hisler ve inanç bağlantısı bu derece değerliyken yakın münasebetlerde bu problem daha bir değer kazanıyor. Bilhassa his düzenleme açısından yani rahatlama ve karamsar olmama yakın münasebetlerde aranan sıcaklığı da tabir edeceğini düşünüyorum.
Duygu düzenlemeye bir öbür perspektiften yani olumsuz istikametiyle baktığımızda his düzenlemenin sağlanmadığı hatta hislerin dahi söz edilmediği yakın alakalar gözlemlendiğinde bu alakaların toksik yahut bireye ya da bireylere ziyan verdiğini söz edebilirim. Bunu söylerken psikopatolojik açıdan ele aldığımızda bireylerin his durum ve davranım örüntülerinin devre dışı bırakılması somatik belirtilerin ortaya çıkmasına yer hazırlamaktadır. Bu sözlerimi sevgili Freud’un şu kelamıyla desteklemek istiyorum; ‘İtiraf edilmemiş hiç bir his asla ölmez.’
Bireysel manada bakıldığında psikopatolojik durumlar bireyin kendisine ziyan verir ve yakın alakaları yürüten ve yaşayanlara da birebir oranda ziyan verecektir. Bu bağlamda his düzenleme marifetinin ehemmiyeti daha fazla anlaşılmaktadır. Romantik münasebetleri yaşayan bireylerin sağlıklı olması demek ilgilerinin de sağlıklı bulunmasına yer hazırlamak demektir.
Tersten bakmaya yani olumsuz perspektiften bakmaya devam edecek olursak his düzenleme mahareti olmayan ya da bunu yansıtabileceği bir alaka içersinde olmayan ebeveynlerin çocuklarına da bu durum yansımaktadır. Bu bahisle ilgili yapılan araştırmalar mevcut. bir daha Jonice Webb’in ‘boşluk Hissi’ kitabında da buna değinilmekte.
Çocukların his düzenleme örüntülerinde aksaklık olması demek farklı formlarda psikopatolojik semptomların gelişmesi demektir. Bu çocuklarda daha epeyce anksiyete bozuklukları gözlemlenmektedir.
Sonuç olarak bakıldığında hisler ve his düzenleme marifeti hem ferdi manada hem romantik alakalar manasında tıpkı vakitte daha sonrasında gelecek olan jenerasyonlar açısından bir çok değere sahip. Yalnızca kişisel rahatsızlıklar için değil bağlantılar ve yakın ilgilerin sağlıklı olmasını isteyen her insanın tahminen de bağlarında birinci vakit içinderda gözlemleyeceği bahis bu olabilir. Zira bireyin sağlıklı olması demek bağ kurduğu alakaların de sağlıklı olması istikametinde yer hazırlanması demek. Bir bireyin sağlıklı olması için de bir daha bir bireye gereksinim duymakta. Her iki bireyin de sağlıklı olması için yani his düzenleme hünerini rahatça sergileyebileceği münasebetler ruhsal rahatsızlıklar açısından önleyici olabileceği üzere birtakım fizikî rahatsızlıklar açısından da kıymetli bir tesire sahiptir.
İnsanı rahatsız eden insan olabildiği üzere beşere şifa olan da insandır. Şifa bulacağımız insanların ve şifalandıracağımız insanların sayısının artması temennisiyle…