[email protected]
8 Mart Dünya Bayanlar Günü öncesinde, bir psikolog olarak bayanın toplumdaki yeriyle ilgili yazmak istedim.
Nüfusun yaklaşık olarak yarısını oluşturan hanımın toplumumuzdaki rol ve sorumluluklarına baktığımızda, yükünün aslında ne kadar ağır olduğunu görüyoruz.
Çağlar boyunca, bayan genelde meskende, mesken işleri ve var ise çocuklardan sorumlu olmuş, dışarıda çalışıp meskenin geçimini üstüne alan erkeğe dayanak olması, hizmet ve itaat etmesi beklenmiştir.
Bu niçinle de bilimve edebiyat, müzik, fotoğraf başta olmak üzere sanat alanında varlık gösterememiş, hatta bu alanlarda yeteneksiz olmakla suçlanmıştır.
Çok sık duyduğumuz bir tenkit, bayanların şiir yazamadığı istikametindedir örneğin. Burada unutulan, son yüzyıla kadar birçok bayanın okuma-yazma bilmediği, hislerini kağıda aktarma talihinin olmadığı, olsa bile bunun ayıp, yasak sayılarak engellendiğidir.
Aynı biçimde konuttan çıkması ve okula gitmesi kısıtlanan, gitse bile hem de mesken işlerini yapması da beklenen bayanın bilimde ilerleyemediğini söylemek ne kadar adildir!
Fırsat bulunca ya da kuralları zorlayarak çıkan tek tük örnekler hepimizin malumudur.
Lüks otellerde ya da restoranlarda şefler genelde erkek olsa da, hala dünya nüfusunun hayli büyük bir kısmına meskende yemeği bayanlar yapar.
Ev işleri, her ne kadar makinalarla kolaylaşsa da, bayanın doğuştan bakılırsavi üzere görülmektedir. halbukiki, erkekler fizikî olarak, kas yapılarından ötürükadınlardan daha kuvvetli ve sağlamdır.
Son yüzyılda daha epey okuyan ve çalışmaya başlayan bayanın sorumluluk ve yükü daha da artmış, hayat daha da zorlaşmıştır.
Okul yahut işten meskene yorgun argın gelmesi, dinlenebileceği manasına gelmez, konut işlerini de yapmalı, var ise çocuklarla da ilgilenmeli (Küçükken bakımı, okulla bir arada ödevlere yardım etmesi, yetiştirilmesi, her türlü olumsuzluk ve berbatlıktan korunması…) ve aynı
vakitte eşiyle de ilgilenmelidir. Pekala lakin niye?
Çalışmak, yorulmaksa kelam konusu olan, iki taraf için de geçerlidir.
Hatta hanımın daha uzun periyodik ve ağır çalıştığı, daha da ötesi hanımın çalışıp erkeğin çalışmadığı durumlarda da mesken işi ve çocukların sorumluluğu büyük bir sıklıkla bayana bırakılmakta, onun nazaranvi olarak görülmektedir.
Ev hanımları için kurulan şu cümleyse, her kezinde içimi acıtmış, savunma yapma gereği
hissettirmiştir:
“hiç bir iş yapmıyor, meskende oturuyor.” “Peki ancak, mesken işlerini kim yapıyor!” dediğimde genelde yanıt alamam. Mesken işi nankördür; her gün yaparsınız ve sonraki gün tekrar yapmak gerekir.
Ancak yapılmadığında ne olduğu anlaşılır. Ayrıyeten mesken işi yapıp para kazanamazsınız. Bunu profesyonelliğe dökmediğiniz sürece… Meskenden çalışan, yemek ya da el işi üzere eserleri satan küçük birazınlık üzere.
Çalışma ömründe erkeklerle birlikte çalışmak, işini yapıp meskenine gitmek, hayatını kazanmak, var ise ailesinin geçimine katkıda bulunmaktan daha fazla bir mana söz etmez bayan için.
halbuki, bayanla erkeği yan yana görür görmez niçinse başının ve kalbinin olumsuz yorum yapan kısmı çalışmaya başlayan bir kısım beşerler hala var toplumlumuzda
. İş su-i zandan çıkıp dedikodu, hatta iftira boyutuna geçebilmektedir ve bunların hiç bir dinde, kültürde, ahlak anlayışında yeri yoktur.
Özel kesim ve devlette neredeyse bütün kurumlarda yöneticilerin büyük bir çoğunluğu erkektir.
Kadın ya da erkek fark etmeksizin yöneticilerin, çalışanlar için daha adil ve eşit bir halde olmaları iş barışına katkıda bulunacak, çalışma motivasyonunu artıracak, bu da daha huzurlu bir ortam, daha verimli çalışma manasına gelecektir.
Yöneticilerin uğraşması gereken meseleler da azalacaktır.
Kadın çalışma arkadaşları için erkeklerden ricamsa, karşınızda yalnızca bir “insan” olduğunu bilip ona nazaran davranın kâfi.
Pozitif ayrımcılık yapmasanız da olur. Kâfi ki olumsuz tutum sergilemeyin.
Bir ayağımızı Batı’ya atsak da biri Doğu’da kalmış bir toplum için bu bocalamalar anlaşılabilir aslında.
Sadece şunu bilmelisiniz ki bayan, anneniz, kız kardeşiniz, eşiniz, komşunuz, çalışma dostunuz, kim olursa olsun ömrü bölüştüğünüz ve sorumlulukları paylaştığınız vakit daha keyifli olacak, bu memnunluk da size yansıyacaktır.
Hüzün üzere memnunluk da bulaşıcıdır zira.
8 Mart Dünya Bayanlar Günü öncesinde, bir psikolog olarak bayanın toplumdaki yeriyle ilgili yazmak istedim.
Nüfusun yaklaşık olarak yarısını oluşturan hanımın toplumumuzdaki rol ve sorumluluklarına baktığımızda, yükünün aslında ne kadar ağır olduğunu görüyoruz.
Çağlar boyunca, bayan genelde meskende, mesken işleri ve var ise çocuklardan sorumlu olmuş, dışarıda çalışıp meskenin geçimini üstüne alan erkeğe dayanak olması, hizmet ve itaat etmesi beklenmiştir.
Bu niçinle de bilimve edebiyat, müzik, fotoğraf başta olmak üzere sanat alanında varlık gösterememiş, hatta bu alanlarda yeteneksiz olmakla suçlanmıştır.
Çok sık duyduğumuz bir tenkit, bayanların şiir yazamadığı istikametindedir örneğin. Burada unutulan, son yüzyıla kadar birçok bayanın okuma-yazma bilmediği, hislerini kağıda aktarma talihinin olmadığı, olsa bile bunun ayıp, yasak sayılarak engellendiğidir.
Aynı biçimde konuttan çıkması ve okula gitmesi kısıtlanan, gitse bile hem de mesken işlerini yapması da beklenen bayanın bilimde ilerleyemediğini söylemek ne kadar adildir!
Fırsat bulunca ya da kuralları zorlayarak çıkan tek tük örnekler hepimizin malumudur.
Lüks otellerde ya da restoranlarda şefler genelde erkek olsa da, hala dünya nüfusunun hayli büyük bir kısmına meskende yemeği bayanlar yapar.
Ev işleri, her ne kadar makinalarla kolaylaşsa da, bayanın doğuştan bakılırsavi üzere görülmektedir. halbukiki, erkekler fizikî olarak, kas yapılarından ötürükadınlardan daha kuvvetli ve sağlamdır.
Son yüzyılda daha epey okuyan ve çalışmaya başlayan bayanın sorumluluk ve yükü daha da artmış, hayat daha da zorlaşmıştır.
Okul yahut işten meskene yorgun argın gelmesi, dinlenebileceği manasına gelmez, konut işlerini de yapmalı, var ise çocuklarla da ilgilenmeli (Küçükken bakımı, okulla bir arada ödevlere yardım etmesi, yetiştirilmesi, her türlü olumsuzluk ve berbatlıktan korunması…) ve aynı
vakitte eşiyle de ilgilenmelidir. Pekala lakin niye?
Çalışmak, yorulmaksa kelam konusu olan, iki taraf için de geçerlidir.
Hatta hanımın daha uzun periyodik ve ağır çalıştığı, daha da ötesi hanımın çalışıp erkeğin çalışmadığı durumlarda da mesken işi ve çocukların sorumluluğu büyük bir sıklıkla bayana bırakılmakta, onun nazaranvi olarak görülmektedir.
Ev hanımları için kurulan şu cümleyse, her kezinde içimi acıtmış, savunma yapma gereği
hissettirmiştir:
“hiç bir iş yapmıyor, meskende oturuyor.” “Peki ancak, mesken işlerini kim yapıyor!” dediğimde genelde yanıt alamam. Mesken işi nankördür; her gün yaparsınız ve sonraki gün tekrar yapmak gerekir.
Ancak yapılmadığında ne olduğu anlaşılır. Ayrıyeten mesken işi yapıp para kazanamazsınız. Bunu profesyonelliğe dökmediğiniz sürece… Meskenden çalışan, yemek ya da el işi üzere eserleri satan küçük birazınlık üzere.
Çalışma ömründe erkeklerle birlikte çalışmak, işini yapıp meskenine gitmek, hayatını kazanmak, var ise ailesinin geçimine katkıda bulunmaktan daha fazla bir mana söz etmez bayan için.
halbuki, bayanla erkeği yan yana görür görmez niçinse başının ve kalbinin olumsuz yorum yapan kısmı çalışmaya başlayan bir kısım beşerler hala var toplumlumuzda
. İş su-i zandan çıkıp dedikodu, hatta iftira boyutuna geçebilmektedir ve bunların hiç bir dinde, kültürde, ahlak anlayışında yeri yoktur.
Özel kesim ve devlette neredeyse bütün kurumlarda yöneticilerin büyük bir çoğunluğu erkektir.
Kadın ya da erkek fark etmeksizin yöneticilerin, çalışanlar için daha adil ve eşit bir halde olmaları iş barışına katkıda bulunacak, çalışma motivasyonunu artıracak, bu da daha huzurlu bir ortam, daha verimli çalışma manasına gelecektir.
Yöneticilerin uğraşması gereken meseleler da azalacaktır.
Kadın çalışma arkadaşları için erkeklerden ricamsa, karşınızda yalnızca bir “insan” olduğunu bilip ona nazaran davranın kâfi.
Pozitif ayrımcılık yapmasanız da olur. Kâfi ki olumsuz tutum sergilemeyin.
Bir ayağımızı Batı’ya atsak da biri Doğu’da kalmış bir toplum için bu bocalamalar anlaşılabilir aslında.
Sadece şunu bilmelisiniz ki bayan, anneniz, kız kardeşiniz, eşiniz, komşunuz, çalışma dostunuz, kim olursa olsun ömrü bölüştüğünüz ve sorumlulukları paylaştığınız vakit daha keyifli olacak, bu memnunluk da size yansıyacaktır.
Hüzün üzere memnunluk da bulaşıcıdır zira.