semaver
New member
Hatırlarsınız, COVID – 19 pandemisinin tüm dünyayı kasıp kavurduğu periyotta petrol meblağları sıfırlanmakla kalmamış eksi pahaya bile inmişti. olağan olarak bunlar sayısal bilgilerdi ve bir daha hepimiz akaryakıta para ödüyorduk. daha sonra işler değişti ve 2022 yılının birinci aylarında ham petrol varil pahası rekor bir fiyat olan varil başı 90 dolara kadar çıktı. Türkiye’deki akaryakıt meblağlarını takip ediyorsanız dünyada olduğu üzere ülkemizde de fiyatların pek iç açıcı olmadığını gorebilirsiniz.
İyi lakin ne oluyor da toplamda trilyonlarca dolarlık piyasaları etkileyen petrol meblağları bu kadar artıp azalabiliyor. Öncelikle petrol demek sırf akaryakıt demek değildir. Petrolün kullanıldığı sayısız dal var. Bu bölümlerin petrol talebi, üreticilerin arzı, özel mutabakatlar, mahallî tesirler ve daha kaç etken; petrol meblağları üzerinde son derece değerli bir rol oynuyor. Gelin dünyada petrol meblağları nasıl belirleniyor sorusunu birtakım temel etmenler üzerinden inceleyerek bir sonuca varmaya çalışalım.
Petrol meblağları neye nazaran belirlenir?
Petrol meblağlarını belirleyen değerli etmenlere geçmedilk evvel temel bir giriş yapmakta fayda var. Petrol bir fazlaca farklı kesimi derinden etkilediği ve uğruna demokrası ismi altında savaşlar çıkarıldığı için son derece kıymetli bir bedel üzere görünebilir lakin petrol tıpkı rastgele bir hammadde üzere üretilen, satılan ve tüketilen ticari bir metadır. Bu niçinle iktisadın etkilendiği durumlardan o da etkilenir.
Öncelikle üreticilerin ne kadar petrolü var ve bunun ne kadarını satıyor, bu kıymetli. Üretici dilediği kadar satsın, tüketici ne kadar petrol alıyor bu daha da değerli. Ülkelerin jeopolitik pozisyonu üreticiler ve tüketiciler için büyük bir değere sahip. Büyük tüketicilerin, üreticilerle yaptığı özel mutabakatlar dünya genelini etkileyecek seviyede olabilir. Son olarak lokal satışları düşünürsek o ülkenin parasının dolar karşısındaki pahası son tüketiciyi bile etkileyebiliyor.
Özetleyelim; ortada gereğince petrol var ise ve üretici tarafınca piyasaya arz ediliyorsa, tüketici arz edilen esere gereğince talep gösteriyorsa, özel mutabakatlar genel fiyat siyasetini etkileyecek seviyede değilse, üretici ve tüketici ülkelerde istikrar var ise, son olarak ülkenin lokal parası dolar karşısında epey da kıymetsiz değilse her şey yolunda. Lakin bunları adım adım düşünmeli ve birinci şart uygun değilse başkalarının pek de değerli olmadığını bilmelisiniz.
Petrol meblağlarını etkileyen faktörler:
Üreticilerin petrol arzı
Tüketicilerin petrol talebi
Özel anlaşmalar
Yerel etkiler
Üreticilerin petrol arzı:
Organization of Petroleum Exporting Countries, özetlemek gerekirse OPEC, Türkçesi ile Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü isimli 1960 yılında kurulmuş bir birlik var. Afrika’dan, Orta Doğu’dan, Güney Amerika’dan ve Güneydoğu Asya’dan bir epey petrol üreticisi ülkenin üyesi olduğu bu birlik, tertipli olarak piyasaya arz edilecek ham petrol ölçüsünü sınırlayan kurallar koyuyor. bu biçimdece petrol fiyatları bu arz üzerinden bedellendiriliyor.
Amerika Birleşik Devletleri ve Rusya üzere kuvvetli lakin OPEC üyesi olmayan ülkelerin bu birliğin kurallarına uymak yerine kendi petrol arz siyasetleri uygulamaları ise bir müddetdir bu istikrarları değiştiriyor. Farklı petrol üretici ülkelerin OPEC kararlarından ve başka üreticilerden bağımsız olarak uyguladıkları petrol arz siyasetleri kimi vakit tüm dünya petrol sanayisini etkileyecek fiyat değişimlerine niye olabiliyor.
Tüketicilerin petrol talebi:
OPEC birliği ve başka ülkeler diledikleri üzere petrol arzı yapabiliyorlar. Lakin ekonominin temeli olan arz – talep alakasını yamana atmayın. Ortada kucak kucak petrol olsun, bunu alacak kimse olmayınca fiyatlar bir anda tepetaklak olabilir. olağan olarak birebir durum piyasada gereğince petrol olmadığı ve talebin yüksek olduğu periyotlarda de petrol meblağlarını etkilemektedir.
COVID – 19 pandemisinin en ağır olduğu periyotta fiyatların eksiye düşmesinin de sebebi buydu. Kimsenin o kadar epeyce petrole gereksinimi yoktu zira meskende oturuyorduk. Ters bir etkiyi havaların soğuduğu ve ısınma için kullanılan petrol muhtaçlığının arttığı devirde de görüyoruz. Tıpkı zıt tesir ticari ve şahsi ulaşımın artarak akaryakıta de talebin yüksek olduğu devirlerde de karşımıza çıkıyor.
Özel mutabakatlar:
Petrol piyasasındaki alışverişler her vakit sar bana oradan bin varil ham petrol biçiminde olmuyor. Havayolu şirketleri üzere yüksek oranda petrol talebi olan birtakım iştirakçiler, ham petrol fiyatlarındaki değişkenlerden etkilenmemek için vadeli süreçler ve fiyat opsiyonları içeren özel mutabakatlar yapıyorlar. Tıpkı metodu kimi vakit piyasa spekülatörleri de uyguluyor ve ham petrol fiyatındaki değişimden yüksek oranda kar etmeyi amaçlıyorlar.
Bu tıp özel mutabakatlar maalesef petrol piyasasının değişmez bir gerçeği. Zira ham petrol fiyatlarındaki değişkenlik apansız gerçekleşiyor. Bunun niçinli tüketicilerin yüksek fiyat karşısındaki yansılarını azalarak değil de bir anda vermeleridir. Benzer bir yansıyı petrol arz edenler de veriyor. Ya bir anda petrol arzı duruyor ya da bir anda petrol talebi kesiliyor. Bu durum ister istemez fazlaca sert fiyat değişikliklerine niye oluyor ve bu durumdan etkilenmek istemeyenler de özel mutabakatlarla kendilerini garantiye almak ya da ne koparırlarsa kar etmek istiyorlar.
Yerel tesirler:
Petrol fiyatlarını belirleyen etkenler içinde en temel olanlar petrol üretici ve tüketici ülkelerin jeopolitik pozisyonu ile siyasi yapısıdır. OPEC ülkelerinden bahsettik. Bu ülkelerde bugün bile ya iç savaş ya da sonu gelmez çatışmalar var. Bu durum ister istemez piyasaya sunulan petrol arzını etkiliyor. İran ihtilali, İran – Irak savaşı, Arap petrol ambargosu ve Basra Körfezi savaşları üzere olaylar petrol piyasasını yerle bir etmiştir.
Her vakit olmasa bile kıymetli petrol tüketicisi olan ülkelerdeki olaylar da petrol fiyatlarını etkileyebiliyor. Diyelim diktatörlükle yönetilen bir ülke var ve lokal para giderek dolar karşısında paha kaybediyor. Kelam konusu ülke artık eskisi kadar ağır petrol talep edemiyor zira halkı yüksek vergiler altında ezildiği için akaryakıt bile alamıyor. İşte bu ve gibisi durumlar arz – talep istikrarını bozarak dünya petrol fiyatlarını etkileyecek sonuçlar doğurabiliyor.
Dünyadaki petrol fiyatları neye bakılırsa belirlenir sorusunu petrol meblağlarını etkileyen faktörler üzerinden kıymetlendirerek herkes için anlaşılır sonuçlara ulaşmaya çalıştık. elbette dünya petrol fiyatları epeyce daha farklı değişkenlere sahip olan ve kimi vakit sırf bahsin uzmanları tarafınca anlaşılabilen bir durumdur. Bahis hakkındaki niyetlerinizi yorumlarda paylaşabilirsiniz.
İyi lakin ne oluyor da toplamda trilyonlarca dolarlık piyasaları etkileyen petrol meblağları bu kadar artıp azalabiliyor. Öncelikle petrol demek sırf akaryakıt demek değildir. Petrolün kullanıldığı sayısız dal var. Bu bölümlerin petrol talebi, üreticilerin arzı, özel mutabakatlar, mahallî tesirler ve daha kaç etken; petrol meblağları üzerinde son derece değerli bir rol oynuyor. Gelin dünyada petrol meblağları nasıl belirleniyor sorusunu birtakım temel etmenler üzerinden inceleyerek bir sonuca varmaya çalışalım.
Petrol meblağları neye nazaran belirlenir?
Petrol meblağlarını belirleyen değerli etmenlere geçmedilk evvel temel bir giriş yapmakta fayda var. Petrol bir fazlaca farklı kesimi derinden etkilediği ve uğruna demokrası ismi altında savaşlar çıkarıldığı için son derece kıymetli bir bedel üzere görünebilir lakin petrol tıpkı rastgele bir hammadde üzere üretilen, satılan ve tüketilen ticari bir metadır. Bu niçinle iktisadın etkilendiği durumlardan o da etkilenir.
Öncelikle üreticilerin ne kadar petrolü var ve bunun ne kadarını satıyor, bu kıymetli. Üretici dilediği kadar satsın, tüketici ne kadar petrol alıyor bu daha da değerli. Ülkelerin jeopolitik pozisyonu üreticiler ve tüketiciler için büyük bir değere sahip. Büyük tüketicilerin, üreticilerle yaptığı özel mutabakatlar dünya genelini etkileyecek seviyede olabilir. Son olarak lokal satışları düşünürsek o ülkenin parasının dolar karşısındaki pahası son tüketiciyi bile etkileyebiliyor.
Özetleyelim; ortada gereğince petrol var ise ve üretici tarafınca piyasaya arz ediliyorsa, tüketici arz edilen esere gereğince talep gösteriyorsa, özel mutabakatlar genel fiyat siyasetini etkileyecek seviyede değilse, üretici ve tüketici ülkelerde istikrar var ise, son olarak ülkenin lokal parası dolar karşısında epey da kıymetsiz değilse her şey yolunda. Lakin bunları adım adım düşünmeli ve birinci şart uygun değilse başkalarının pek de değerli olmadığını bilmelisiniz.
Petrol meblağlarını etkileyen faktörler:
Üreticilerin petrol arzı
Tüketicilerin petrol talebi
Özel anlaşmalar
Yerel etkiler
Üreticilerin petrol arzı:
Organization of Petroleum Exporting Countries, özetlemek gerekirse OPEC, Türkçesi ile Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü isimli 1960 yılında kurulmuş bir birlik var. Afrika’dan, Orta Doğu’dan, Güney Amerika’dan ve Güneydoğu Asya’dan bir epey petrol üreticisi ülkenin üyesi olduğu bu birlik, tertipli olarak piyasaya arz edilecek ham petrol ölçüsünü sınırlayan kurallar koyuyor. bu biçimdece petrol fiyatları bu arz üzerinden bedellendiriliyor.
Amerika Birleşik Devletleri ve Rusya üzere kuvvetli lakin OPEC üyesi olmayan ülkelerin bu birliğin kurallarına uymak yerine kendi petrol arz siyasetleri uygulamaları ise bir müddetdir bu istikrarları değiştiriyor. Farklı petrol üretici ülkelerin OPEC kararlarından ve başka üreticilerden bağımsız olarak uyguladıkları petrol arz siyasetleri kimi vakit tüm dünya petrol sanayisini etkileyecek fiyat değişimlerine niye olabiliyor.
Tüketicilerin petrol talebi:
OPEC birliği ve başka ülkeler diledikleri üzere petrol arzı yapabiliyorlar. Lakin ekonominin temeli olan arz – talep alakasını yamana atmayın. Ortada kucak kucak petrol olsun, bunu alacak kimse olmayınca fiyatlar bir anda tepetaklak olabilir. olağan olarak birebir durum piyasada gereğince petrol olmadığı ve talebin yüksek olduğu periyotlarda de petrol meblağlarını etkilemektedir.
COVID – 19 pandemisinin en ağır olduğu periyotta fiyatların eksiye düşmesinin de sebebi buydu. Kimsenin o kadar epeyce petrole gereksinimi yoktu zira meskende oturuyorduk. Ters bir etkiyi havaların soğuduğu ve ısınma için kullanılan petrol muhtaçlığının arttığı devirde de görüyoruz. Tıpkı zıt tesir ticari ve şahsi ulaşımın artarak akaryakıta de talebin yüksek olduğu devirlerde de karşımıza çıkıyor.
Özel mutabakatlar:
Petrol piyasasındaki alışverişler her vakit sar bana oradan bin varil ham petrol biçiminde olmuyor. Havayolu şirketleri üzere yüksek oranda petrol talebi olan birtakım iştirakçiler, ham petrol fiyatlarındaki değişkenlerden etkilenmemek için vadeli süreçler ve fiyat opsiyonları içeren özel mutabakatlar yapıyorlar. Tıpkı metodu kimi vakit piyasa spekülatörleri de uyguluyor ve ham petrol fiyatındaki değişimden yüksek oranda kar etmeyi amaçlıyorlar.
Bu tıp özel mutabakatlar maalesef petrol piyasasının değişmez bir gerçeği. Zira ham petrol fiyatlarındaki değişkenlik apansız gerçekleşiyor. Bunun niçinli tüketicilerin yüksek fiyat karşısındaki yansılarını azalarak değil de bir anda vermeleridir. Benzer bir yansıyı petrol arz edenler de veriyor. Ya bir anda petrol arzı duruyor ya da bir anda petrol talebi kesiliyor. Bu durum ister istemez fazlaca sert fiyat değişikliklerine niye oluyor ve bu durumdan etkilenmek istemeyenler de özel mutabakatlarla kendilerini garantiye almak ya da ne koparırlarsa kar etmek istiyorlar.
Yerel tesirler:
Petrol fiyatlarını belirleyen etkenler içinde en temel olanlar petrol üretici ve tüketici ülkelerin jeopolitik pozisyonu ile siyasi yapısıdır. OPEC ülkelerinden bahsettik. Bu ülkelerde bugün bile ya iç savaş ya da sonu gelmez çatışmalar var. Bu durum ister istemez piyasaya sunulan petrol arzını etkiliyor. İran ihtilali, İran – Irak savaşı, Arap petrol ambargosu ve Basra Körfezi savaşları üzere olaylar petrol piyasasını yerle bir etmiştir.
Her vakit olmasa bile kıymetli petrol tüketicisi olan ülkelerdeki olaylar da petrol fiyatlarını etkileyebiliyor. Diyelim diktatörlükle yönetilen bir ülke var ve lokal para giderek dolar karşısında paha kaybediyor. Kelam konusu ülke artık eskisi kadar ağır petrol talep edemiyor zira halkı yüksek vergiler altında ezildiği için akaryakıt bile alamıyor. İşte bu ve gibisi durumlar arz – talep istikrarını bozarak dünya petrol fiyatlarını etkileyecek sonuçlar doğurabiliyor.
Dünyadaki petrol fiyatları neye bakılırsa belirlenir sorusunu petrol meblağlarını etkileyen faktörler üzerinden kıymetlendirerek herkes için anlaşılır sonuçlara ulaşmaya çalıştık. elbette dünya petrol fiyatları epeyce daha farklı değişkenlere sahip olan ve kimi vakit sırf bahsin uzmanları tarafınca anlaşılabilen bir durumdur. Bahis hakkındaki niyetlerinizi yorumlarda paylaşabilirsiniz.