Panik bozukluk, birdenbire ve zaten ortaya çıkan yenidenlayıcı panik ataklarla karakterize olan bir anksiyete bozukluğudur.
Panik ataklar genelde;
-Beklenmeyen bir biçimde ortaya çıkar,
-Kişide makûs bir şey olacağı beklentisi vardır,
-Yoğun bir kaygı ve telaş ile ani olarak başlar,
-Bedensel belirtiler eşlik eder (kalp atım sayısında artış, boğulma hissi, nefes darlığı, ağır huzursuzluk, göğüs ağrısı, çarpıntı, uyuşma, terleme, baş dönmesi, soluk almada kuvvetlik, anksiyete ve çarpıntı),
-Bedensel belirtilerin yanında denetimini kaybedeceği, öleceğim korkusu, aklını kaçıracağı, kalp krizi geçireceği üzere kanılar de eşlik eder,
-Ataklar epey kısa müddette yüksek düzeylere ulaşır ve 10-15 dakika ile bir saat içinde sürebilir.
Panik atakların mühleti şahıstan bireye değişiklik göstermektedir. Genelde 10-15 dakika ortasında atağın yoğunluğu azalarak kaybolmaktadır.
Beklenmedik anda ortaya çıkan ataklarla birlikte görülen bu ağır iç kahrı ve mevt kanıları kararında kişinin yardım arama davranışı artar, hayat kalitesi azalır ve fonksiyonel yeti yitimi görülebilir
Panik atağı sırasında görülen belirtiler bir epey hastalıkta ve durumda görülebilmektedir. Panik bozuklukta ise ataklar tabiatıyla, bir anda ortaya çıkmakta ve bir dahaleyici bir seyir izlemektedir.
Panik bozukluk ve panik atak farklı kavramlardır.
Panik atak, çarpıntı, terleme üzere fizikî duyumlar spor yapma üzere günlük aktiviteler sırasında da ortaya çıkabilmektedir (Merdiven çıkarken kalp atışının olağandan çok olduğunu fark etme).
Panik bozukluk hastası bir kişi ise olağan fizikî duyumları tehlikeli olarak algılayabilmektedir (Merdiven çıkarken kalp atışının olağandan çok olduğunu fark etme ve ‘’kalp krizi geçirdiğini düşünme’’). Panik bozuklukta bedensel belirtilerin yanlış ‘’yorumlanması’’ görülür.
Bedensel belirtilerin yanlış yorumlanması kararında güvenlik davranışları gelişir. Kişinin yanında ilaç taşıması, hastanelerin pozisyonlarını öğrenmesi, meşakkat yaratacak ortamlardan kaçınması ya da yanında daima su taşıması güvenlik davranışlarıdır ve korkulan kararı önlemek için yapılan davranışlardır. Bu davranışlar hastaya itimat verir ancak niyetlerin devam etmesine niye olmaktadır. Ayrıyeten kimi güvenlik davranışları panik atak belirtilerini şiddetlendirebilir ya da korkulan durumun gerçekleşmemesi güvenlik davranışlarına atfedilebilir.
Klinik Psikolog Nisa Işık İskender
Panik ataklar genelde;
-Beklenmeyen bir biçimde ortaya çıkar,
-Kişide makûs bir şey olacağı beklentisi vardır,
-Yoğun bir kaygı ve telaş ile ani olarak başlar,
-Bedensel belirtiler eşlik eder (kalp atım sayısında artış, boğulma hissi, nefes darlığı, ağır huzursuzluk, göğüs ağrısı, çarpıntı, uyuşma, terleme, baş dönmesi, soluk almada kuvvetlik, anksiyete ve çarpıntı),
-Bedensel belirtilerin yanında denetimini kaybedeceği, öleceğim korkusu, aklını kaçıracağı, kalp krizi geçireceği üzere kanılar de eşlik eder,
-Ataklar epey kısa müddette yüksek düzeylere ulaşır ve 10-15 dakika ile bir saat içinde sürebilir.
Panik atakların mühleti şahıstan bireye değişiklik göstermektedir. Genelde 10-15 dakika ortasında atağın yoğunluğu azalarak kaybolmaktadır.
Beklenmedik anda ortaya çıkan ataklarla birlikte görülen bu ağır iç kahrı ve mevt kanıları kararında kişinin yardım arama davranışı artar, hayat kalitesi azalır ve fonksiyonel yeti yitimi görülebilir
Panik atağı sırasında görülen belirtiler bir epey hastalıkta ve durumda görülebilmektedir. Panik bozuklukta ise ataklar tabiatıyla, bir anda ortaya çıkmakta ve bir dahaleyici bir seyir izlemektedir.
Panik bozukluk ve panik atak farklı kavramlardır.
Panik atak, çarpıntı, terleme üzere fizikî duyumlar spor yapma üzere günlük aktiviteler sırasında da ortaya çıkabilmektedir (Merdiven çıkarken kalp atışının olağandan çok olduğunu fark etme).
Panik bozukluk hastası bir kişi ise olağan fizikî duyumları tehlikeli olarak algılayabilmektedir (Merdiven çıkarken kalp atışının olağandan çok olduğunu fark etme ve ‘’kalp krizi geçirdiğini düşünme’’). Panik bozuklukta bedensel belirtilerin yanlış ‘’yorumlanması’’ görülür.
Bedensel belirtilerin yanlış yorumlanması kararında güvenlik davranışları gelişir. Kişinin yanında ilaç taşıması, hastanelerin pozisyonlarını öğrenmesi, meşakkat yaratacak ortamlardan kaçınması ya da yanında daima su taşıması güvenlik davranışlarıdır ve korkulan kararı önlemek için yapılan davranışlardır. Bu davranışlar hastaya itimat verir ancak niyetlerin devam etmesine niye olmaktadır. Ayrıyeten kimi güvenlik davranışları panik atak belirtilerini şiddetlendirebilir ya da korkulan durumun gerçekleşmemesi güvenlik davranışlarına atfedilebilir.
Klinik Psikolog Nisa Işık İskender