Memnunluk, insanlık tarihinin başından beri anlaşılmaya, tanımlanmaya ve ulaşılmaya çalışılan ve insan hayatının tüm alanlarını etkileyen bir kavram olarak uzun vakit boyunca araştırmaların konusu olmuştur (Kangal, 2013; Özdemir ve Koruklu, 2011). Geçmiş vakit içinderdan itibaren memnunluk nedir? mutluluğa nasıl ulaşılır? üzere sorular üzerinde durulmuştur (Özkan, 2020). Dünyanın her yerinde insanların varoluşundan itibaren en değerli sıkıntılarından biri olarak tabir edilen memnunluk Braun’a göre bireylerin kültürel özellikleri, yaşları, cinsiyetleri, eğitim düzeyleri değişse bile üniversal bir bahistir ve daima olarak mutluluğa ulaşma emeli için gayret gösterilir (Tunç, 2020). Memnunluk, bireyi ruhsal, fizyolojik, bilişsel, toplumsal, dinî vs. tüm taraflarıyla etkileyen çok boyutlu bir kavramdır (Demir ve Murat, 2017; Eryılmaz, 2016). Mutluluğun, davranış, birey, küme ve toplum kapsamında fazlaca farklı belirleyicileri bulunmaktadır. Bu istikameti ile memnunluk kavramı hayli boyutlu bir çerçeve içerisinde bedellendirilmektedir. Çok boyutlu memnunluk kapsamında mutluluğun felsefi, ruhsal, toplumsal tariflerinin bulunmasının yanı sıra çeşitli kültürler mutluluğun belirleyicisi olarak farklı belirleyicileri ele almakta ve memnunluğu farklı bakış açıları ile tanımlamaktadır (Eryılmaz, 2016).
Eski Yunan ideolojisinde memnunluk ahlakın bir maksadı olarak görülmekte ve tüm hayatın mutlak gayesi olarak görülmektedir. Bireyler tüm ömürleri boyunca mutluluğa ulaşmak için efor sarf etmektedir ve mutluluğa ulaşan bir kişi maddi dünyadan sıyrılarak ruhen huzura, sakinliğe ve dinginliğe ulaşandır. Sokrates memnunluğu faziletli olmak olarak tabir ederken Platon ferdi memnunluktan daha epeyce toplumsal mutluluğa ehemmiyet vermiştir (Özkan, 2020). Aristotales ise memnunluğu insanların davranışları kararında elde ettikleri bir şey olarak tanımlamaktadır (Eryılmaz, 2016). Memnunluk ne kadar eski bir kavram olsa dahi bilimsel olarak ele alınması 1980’li senelera dayanmaktadır. Bilhassa olumlu psikoloji üzerine gerçekleştirilen araştırmalarda memnunluk ağır bir biçimde ele alınan bir kavram olmuştur. Mutluluğun nasıl ölçülebileceği, belirleyicilerinin neler olduğu, hayatı nasıl etkilediği üzerine çeşitli araştırmalar gerçekleştirilmiştir (Çevik, 2020).
Müspet psikoloji alan yazınında memnunluk kavramı uygun olma, yeterli oluş, yeterlilik hali, öznel ve ruhsal yeterli oluş kavramları çerçevesinde ele alınmaktadır ve bireylerin ömür doyumu ve ömürlerinden şad olmalarına yönelik yargılarında kıymetli etkenlerden biridir (Eryılmaz, 2016). Olumlu psikoloji alan yazınında memnunluk genel olarak olumlu hislerin olumsuz hislerin üzerinde olmasıyla birlikte bireyin hayat doyumunu değerlendirmesi olarak tanımlanmaktadır (Ekşi, İkiz ve Başman, 2020). Olumlu psikoloji alan yazınında memnunluk kavramı öznel uygun oluş olarak da tabir edilmektedir. Öznel yeterli olma ya da memnunluk bireyin kendi hayatı ile ilgili duygusal ve bilişsel değerlendirmeleri kararında hayatından memnuniyet duyması ve olumlu hislerinin toplamı olarak açıklanmaktadır (Özkan, 2020). İdeolojinin, psikolojinin ve bilimin memnunluk tariflerinin yanı sıra toplum içerisinde yaşayan halklarında mutluluğa yönelik tanımlamaları mevcuttur. Memnunluğu halk tariflerine yönelik çeşitli araştırmalar mevcuttur. Lu ve Gılmour, üniversite öğrencileri ile gerçekleştirdikleri çalışmada memnunluk ruh sıhhati ve fizikî sıhhatle ilgili bir durumdur, memnunluk insanın varoluşunda yer alan kıymetli ve istenen bir durumdur, memnunluk bireyin olmak istediklerini yerine getirmesidir üzere halk tariflerine ulaşılmıştır. Eryılmaz ve Yorulmaz (2006) tarafınca Türkiye’de gerçekleştirilen memnunluk çalışmalarında ise; memnunluk aile ile olumlu alakalar ortasında olmaktır, memnunluk isteklerin gerçekleştirilmesidir, memnunluk sevgi gereksinimini gidermektedir, memnunluk olumlu hisler yaşamaktır üzere tariflere ulaşılmıştır (Eryılmaz, 2016).
Memnunluğu kültür bağlamında kıymetlendiren kuramcılar ise mutluluğun manasının kültüre bağlı olduğunu belirtmektedir. Çeşitli kültürlerdeki beşerler memnunlukla ilgili duygusal tecrübeleri farklı kategorilerde kıymetlendirmektedir. Kuzey Amerika ve Avrupa ülkeleri üzere bireyci kültürlerde kişiselliğe ve benliğin bağımsızlığına kıymet verilmektedir. Bu doğrultuda bireyci kültürlerde memnunluk şahsi muvaffakiyet, potansiyeli ortaya çıkarma, ömür doyumu, benlikten memnuniyet duyma ile ilişkilendirilmektedir. Bireyci kültürlerde bireyler olumlu hisleri arttırarak olumsuz hisleri en aza indirme gayreti içerisindedir (Eryılmaz, 2016). Bu kültürlerde mutluluğun doğal bir hak olduğu ve bireylerin mutluluğun peşinden koşmakta sorumlu olduğu fikri hakimdir (Ekşi, İkiz ve Başman, 2020). Doğu Asya toplumları üzere kolektif kültürlerde bireylerin öbür beşerlerle temas içerisinde bulunmasına ve benliğin öbürleri ile bağlantısına değer verilmektedir. Kolektif kültürlerde toplumsal ahenk ve bütünlüğün sağlanması memnunluk için değerli belirleyicilerdir. Kolektif kültürlerde olumlu şahsi özelliklerin ve bireylerin potansiyellerini ortaya koymaları toplumsal meselelerin oluşma niçinleri içinde görülmektedir. Kolektif kültürlerde şahsi başarısızlık başka insanlardan dayanak almayı ve şefkat görmeyi sağlaması sebebiyle toplumsal açıdan olumlu sonuçlar ortaya çıkarabilmektedir. Kolektif kültürlerde memnunluk toplumsal olarak bütünlüğün oluşturulmasına, korunmasına ve devam ettirilmesine bağlıdır (Eryılmaz, 2016). Genel olarak bireyci topluluklarda memnunluk kavramı şahsi değişkenlerle açıklanırken, kolektif toplumlarda aile, gelenekler ve adetler üzere toplumsal kıymetleri ortasında barındıran değişkenlerle açıklanmaktadır. Bireyler davranışlarını şekillendirirken kültürel normlara uygunluk düzeyinde memnun olurlar. Kültürün beklediği role uygun davranan birey mutluluğa da yakın olmaktadır (Tunç, 2020). Bu doğrultuda ele alındığında memnunluk, üniversal bir his olsa da mutluluğa bakış açısı kültürden kültüre değişiklik göstermektedir. Bu değişiklik kültürlerin pahalar sistemindeki farklılıkları ile alakalıdır (Ekşi, İkiz ve Başman, 2020).
Ayrıyeten yakın geçmişe kadar genel olarak kabul edilen yargı memnunluk üzere olumlu hislerin arttırılması ve mutluluğa ulaşmanın üniversal bir insani uğraş olduğu görüşü son vakit içinderda yapılan çalışmalarla geçerliliğini kaybetmiştir. Bu çalışmalar bireylerin memnunluktan dehşetlerini ortaya çıkarmıştır. Alan yazında memnunluk korkusu olarak geçen bu kavram bireylerin geçmiş tecrübeleri, kültürleri üzere değişkenler niçiniyle keyifli olmaktan korkması, memnunluğu çağrıştıran şeylerden uzak durması manasına gelmektedir. özetlemek gerekirsesı memnunluk korkusu memnun olmaktan korkmak manasına gelmektedir. Memnunluk korkusu olan bireyler mutluluğun hiç bir vakit uzun sürmeyeceği ve keyifli olunan anların akabinde berbat olayların gerçekleşeceğine dair inanış içerisinde olmalarından dolayı şuurlu bir biçimde memnun olmaktan uzak durmaktadır. Memnunluk korkusu üniversal olmamakla bir arada kültürden kültüre değişiklik göstermektedir. Birtakım kültürler mutluluğa bedel vermezler ve mutluluğa yönelik olumsuz bakış açısına sahiptirler. Memnunluk korkusu üzerinde kültürün değerli bir değişken olduğu düşünülmektedir (Çevik, 2020). Kolektif kültürlerde memnunluk bireyci kültürlere bakılırsa daha az bedel görmekte ve bir sonunun olması gerektiği vurgulanmaktadır (Ekşi, İkiz ve Başman, 2020). Mutluluğun kaçınılması gereken bir durum olduğunu söz eden kültür kolektif toplumlardır ve memnunluk korkusu bireyci kültürlerden daha fazladır (Çevik, 2020). Bu doğrultuda memnunluk endişesinin kolektif kültürün bir modülü olduğuna dair görüşler bulunmaktadır. Japon kültüründe epeyce keyifli olmanın çabucak akabinde üzücü bir olayın geleceği inancı bulunmaktadır (Tunç, 2020). Çin halkının fazla memnun olmaktan uzak durmaya çalıştığı, şahsi bir memnun olma gayretinin utanç verici ve bencilce olduğu kanısı ve her şeyin bilakis dönebileceği memnun olmanın birlikteinde mutsuzluğu da getireceği fikri hakimdir (Ekşi, İkiz ve Başman, 2020). Bu fikir “aşırı memnunluk trajediye yol açar” halinde Çin halkının atasözünde de özetlenmiştir (Çevik, 2020). hem de İran kültüründe memnunluk sığ ve içi boş bir gürültü olarak belirtilir. İran kültürüne bakılırsa fazla keyifli olan bir insan hayatın ortasındaki dramatikliği nazaranmez. Hüzünlü bir kişi İran kültürüne nazaran daha derin kanılara ve kişiliğe sahip hürmet duyulması gereken kişidir (Sarı ve Çakır, 2016). özetlemek gerekirsesı biroldukca kültürün memnunlukla ilgili olumsuz inançlara sahip olduğu, epey ağır bir mutluluğun birlikteinde keder getireceği ve mutluluğun kimi vakit uzak durulması bir gereken durum olduğu niyeti vardır (Ekşi, İkiz ve Başman, 2020).
Mutluluğa ait bir öbür değişken ise mutluluğa çok bedel vermedir. Mutluluğun biroldukça olumlu kararı bulunmasına rağmen mutluluğa çok kıymet vermenin birtakım olumsuz sonuçları olabileceği belirtilmektedir. Çok seviyede mutluluğa kıymet veren bireylerin mutluluğa daha güç ulaştıkları, kendilerini nasıl hissettikleri ve memnunluk konusunda hayal kırıklıkları yaşadıkları söz edilmektedir. Paradoksal olarak memnunluğu peşinden koşmak keyifli olmayı etkilemektedir. Bu doğrultuda bir duyguya bedel vermenin o hissin daha fazla deneyimlendiği manasına gelmemektedir. Yapılan araştırmalar mutluluğa çok bedel vermenin öznel ve ruhsal güzel oluş ve ömür doyumu ile negatif bağlı olduğu bu sebeple bireyin mutluluğa ulaşmasını olumsuz etkilediğini ortaya koymaktadır. bununla birlikte mutluluğa çok seviyede kıymet vermenin depresif belirtilere ve telaşa niye olabileceği öngörülmektedir (Demirci, Ekşi ve Ekşi, 2018).
Müspet psikoloji alan yazını incelendiğinde memnunluk korkusu ve mutluluğa çok paha verme durumunun yakın vakit içerisinde araştırılmaya başlandığı görülmektedir (Sarı ve Çakır, 2016). Yapılan çalışmalar incelendiğinde memnunluk korkusu ve mutluluğa çok bedel vermenin bireyin depresyon, dert, gerilim üzere olumsuz his durumlarla başa çıkabilme yeterliliğini etkilediği görülmektedir. Sarı ve Çakır (2016) gerçekleştirdikleri araştırmada memnunluk kaygısının öznel ve ruhsal güzel oluş ile alakasını negatif istikamette manalı olduğunu ortaya koymuşlardır. Joshanloo İran örneklemi üzerinde gerçekleştirdiği araştırmada memnunluk dehşetinin ömür doyumunu etkilediğini kararına varmıştır (Ekşi, İkiz ve Başman, 2020). Tunç’un (2020) Türk örneklemi üzerinde gerçekleştirdiği çalışmada da tıpkı biçimde memnunluk endişesinin artmasıyla hayat doyumunun azalması birbiriyle manalı olarak bağlantılı bulunmuştur. Gilbert ve oburlarının memnunluk korkusuna dair gerçekleştirdikleri bir öteki çalışmada ise memnunluk dehşetinin depresyon, gerilim ve dert ile temaslı olduğu görülmüştür (Ekşi, İkiz ve Başman, 2020). beraberinde Demirci ve başkalarının (2018) gerçekleştirdiği çalışmada ise mutluluğa çok bedel vermenin depresyona ve tasaya niye olabileceği öngörülmüştür. Özkan (2020) üniversite öğrencileri üzerinde gerçekleştirdiği çalışmada memnunluk kaygısının nevrotik eğilim ve psikotik belirti içinde negatif taraflı manalı bir bağ olduğu kararına varmıştır. Çoğunlukla travma daha sonrası gerilim bozukluğu yaşayan bireylerin algılarını belirlemek hedefiyle kullanılan dünyaya ait temel var iseyımlar modelinde bulunan inanışların bireylerin psikopatolojiye, güç durumlar karşısında kendilerini toparlamalarına, duygusal uygun oluşlarına, ömür kalitelerine tesirleri vardır (Erkmen, 2017; Yılmaz, 2016). Yılmaz’ın (2006) gerçekleştirdiği araştırma neticelerina nazaran dünyaya ait var iseyımların olumsuz hisler ile negatif tarafta bağı bulunmuştur. Erkmen (2017) ise çalışmasında dünyaya ait var iseyımlarla duygusal düzgün oluş içinde manalı seviyede olumlu bir sonuç elde etmiştir.
Eski Yunan ideolojisinde memnunluk ahlakın bir maksadı olarak görülmekte ve tüm hayatın mutlak gayesi olarak görülmektedir. Bireyler tüm ömürleri boyunca mutluluğa ulaşmak için efor sarf etmektedir ve mutluluğa ulaşan bir kişi maddi dünyadan sıyrılarak ruhen huzura, sakinliğe ve dinginliğe ulaşandır. Sokrates memnunluğu faziletli olmak olarak tabir ederken Platon ferdi memnunluktan daha epeyce toplumsal mutluluğa ehemmiyet vermiştir (Özkan, 2020). Aristotales ise memnunluğu insanların davranışları kararında elde ettikleri bir şey olarak tanımlamaktadır (Eryılmaz, 2016). Memnunluk ne kadar eski bir kavram olsa dahi bilimsel olarak ele alınması 1980’li senelera dayanmaktadır. Bilhassa olumlu psikoloji üzerine gerçekleştirilen araştırmalarda memnunluk ağır bir biçimde ele alınan bir kavram olmuştur. Mutluluğun nasıl ölçülebileceği, belirleyicilerinin neler olduğu, hayatı nasıl etkilediği üzerine çeşitli araştırmalar gerçekleştirilmiştir (Çevik, 2020).
Müspet psikoloji alan yazınında memnunluk kavramı uygun olma, yeterli oluş, yeterlilik hali, öznel ve ruhsal yeterli oluş kavramları çerçevesinde ele alınmaktadır ve bireylerin ömür doyumu ve ömürlerinden şad olmalarına yönelik yargılarında kıymetli etkenlerden biridir (Eryılmaz, 2016). Olumlu psikoloji alan yazınında memnunluk genel olarak olumlu hislerin olumsuz hislerin üzerinde olmasıyla birlikte bireyin hayat doyumunu değerlendirmesi olarak tanımlanmaktadır (Ekşi, İkiz ve Başman, 2020). Olumlu psikoloji alan yazınında memnunluk kavramı öznel uygun oluş olarak da tabir edilmektedir. Öznel yeterli olma ya da memnunluk bireyin kendi hayatı ile ilgili duygusal ve bilişsel değerlendirmeleri kararında hayatından memnuniyet duyması ve olumlu hislerinin toplamı olarak açıklanmaktadır (Özkan, 2020). İdeolojinin, psikolojinin ve bilimin memnunluk tariflerinin yanı sıra toplum içerisinde yaşayan halklarında mutluluğa yönelik tanımlamaları mevcuttur. Memnunluğu halk tariflerine yönelik çeşitli araştırmalar mevcuttur. Lu ve Gılmour, üniversite öğrencileri ile gerçekleştirdikleri çalışmada memnunluk ruh sıhhati ve fizikî sıhhatle ilgili bir durumdur, memnunluk insanın varoluşunda yer alan kıymetli ve istenen bir durumdur, memnunluk bireyin olmak istediklerini yerine getirmesidir üzere halk tariflerine ulaşılmıştır. Eryılmaz ve Yorulmaz (2006) tarafınca Türkiye’de gerçekleştirilen memnunluk çalışmalarında ise; memnunluk aile ile olumlu alakalar ortasında olmaktır, memnunluk isteklerin gerçekleştirilmesidir, memnunluk sevgi gereksinimini gidermektedir, memnunluk olumlu hisler yaşamaktır üzere tariflere ulaşılmıştır (Eryılmaz, 2016).
Memnunluğu kültür bağlamında kıymetlendiren kuramcılar ise mutluluğun manasının kültüre bağlı olduğunu belirtmektedir. Çeşitli kültürlerdeki beşerler memnunlukla ilgili duygusal tecrübeleri farklı kategorilerde kıymetlendirmektedir. Kuzey Amerika ve Avrupa ülkeleri üzere bireyci kültürlerde kişiselliğe ve benliğin bağımsızlığına kıymet verilmektedir. Bu doğrultuda bireyci kültürlerde memnunluk şahsi muvaffakiyet, potansiyeli ortaya çıkarma, ömür doyumu, benlikten memnuniyet duyma ile ilişkilendirilmektedir. Bireyci kültürlerde bireyler olumlu hisleri arttırarak olumsuz hisleri en aza indirme gayreti içerisindedir (Eryılmaz, 2016). Bu kültürlerde mutluluğun doğal bir hak olduğu ve bireylerin mutluluğun peşinden koşmakta sorumlu olduğu fikri hakimdir (Ekşi, İkiz ve Başman, 2020). Doğu Asya toplumları üzere kolektif kültürlerde bireylerin öbür beşerlerle temas içerisinde bulunmasına ve benliğin öbürleri ile bağlantısına değer verilmektedir. Kolektif kültürlerde toplumsal ahenk ve bütünlüğün sağlanması memnunluk için değerli belirleyicilerdir. Kolektif kültürlerde olumlu şahsi özelliklerin ve bireylerin potansiyellerini ortaya koymaları toplumsal meselelerin oluşma niçinleri içinde görülmektedir. Kolektif kültürlerde şahsi başarısızlık başka insanlardan dayanak almayı ve şefkat görmeyi sağlaması sebebiyle toplumsal açıdan olumlu sonuçlar ortaya çıkarabilmektedir. Kolektif kültürlerde memnunluk toplumsal olarak bütünlüğün oluşturulmasına, korunmasına ve devam ettirilmesine bağlıdır (Eryılmaz, 2016). Genel olarak bireyci topluluklarda memnunluk kavramı şahsi değişkenlerle açıklanırken, kolektif toplumlarda aile, gelenekler ve adetler üzere toplumsal kıymetleri ortasında barındıran değişkenlerle açıklanmaktadır. Bireyler davranışlarını şekillendirirken kültürel normlara uygunluk düzeyinde memnun olurlar. Kültürün beklediği role uygun davranan birey mutluluğa da yakın olmaktadır (Tunç, 2020). Bu doğrultuda ele alındığında memnunluk, üniversal bir his olsa da mutluluğa bakış açısı kültürden kültüre değişiklik göstermektedir. Bu değişiklik kültürlerin pahalar sistemindeki farklılıkları ile alakalıdır (Ekşi, İkiz ve Başman, 2020).
Ayrıyeten yakın geçmişe kadar genel olarak kabul edilen yargı memnunluk üzere olumlu hislerin arttırılması ve mutluluğa ulaşmanın üniversal bir insani uğraş olduğu görüşü son vakit içinderda yapılan çalışmalarla geçerliliğini kaybetmiştir. Bu çalışmalar bireylerin memnunluktan dehşetlerini ortaya çıkarmıştır. Alan yazında memnunluk korkusu olarak geçen bu kavram bireylerin geçmiş tecrübeleri, kültürleri üzere değişkenler niçiniyle keyifli olmaktan korkması, memnunluğu çağrıştıran şeylerden uzak durması manasına gelmektedir. özetlemek gerekirsesı memnunluk korkusu memnun olmaktan korkmak manasına gelmektedir. Memnunluk korkusu olan bireyler mutluluğun hiç bir vakit uzun sürmeyeceği ve keyifli olunan anların akabinde berbat olayların gerçekleşeceğine dair inanış içerisinde olmalarından dolayı şuurlu bir biçimde memnun olmaktan uzak durmaktadır. Memnunluk korkusu üniversal olmamakla bir arada kültürden kültüre değişiklik göstermektedir. Birtakım kültürler mutluluğa bedel vermezler ve mutluluğa yönelik olumsuz bakış açısına sahiptirler. Memnunluk korkusu üzerinde kültürün değerli bir değişken olduğu düşünülmektedir (Çevik, 2020). Kolektif kültürlerde memnunluk bireyci kültürlere bakılırsa daha az bedel görmekte ve bir sonunun olması gerektiği vurgulanmaktadır (Ekşi, İkiz ve Başman, 2020). Mutluluğun kaçınılması gereken bir durum olduğunu söz eden kültür kolektif toplumlardır ve memnunluk korkusu bireyci kültürlerden daha fazladır (Çevik, 2020). Bu doğrultuda memnunluk endişesinin kolektif kültürün bir modülü olduğuna dair görüşler bulunmaktadır. Japon kültüründe epeyce keyifli olmanın çabucak akabinde üzücü bir olayın geleceği inancı bulunmaktadır (Tunç, 2020). Çin halkının fazla memnun olmaktan uzak durmaya çalıştığı, şahsi bir memnun olma gayretinin utanç verici ve bencilce olduğu kanısı ve her şeyin bilakis dönebileceği memnun olmanın birlikteinde mutsuzluğu da getireceği fikri hakimdir (Ekşi, İkiz ve Başman, 2020). Bu fikir “aşırı memnunluk trajediye yol açar” halinde Çin halkının atasözünde de özetlenmiştir (Çevik, 2020). hem de İran kültüründe memnunluk sığ ve içi boş bir gürültü olarak belirtilir. İran kültürüne bakılırsa fazla keyifli olan bir insan hayatın ortasındaki dramatikliği nazaranmez. Hüzünlü bir kişi İran kültürüne nazaran daha derin kanılara ve kişiliğe sahip hürmet duyulması gereken kişidir (Sarı ve Çakır, 2016). özetlemek gerekirsesı biroldukca kültürün memnunlukla ilgili olumsuz inançlara sahip olduğu, epey ağır bir mutluluğun birlikteinde keder getireceği ve mutluluğun kimi vakit uzak durulması bir gereken durum olduğu niyeti vardır (Ekşi, İkiz ve Başman, 2020).
Mutluluğa ait bir öbür değişken ise mutluluğa çok bedel vermedir. Mutluluğun biroldukça olumlu kararı bulunmasına rağmen mutluluğa çok kıymet vermenin birtakım olumsuz sonuçları olabileceği belirtilmektedir. Çok seviyede mutluluğa kıymet veren bireylerin mutluluğa daha güç ulaştıkları, kendilerini nasıl hissettikleri ve memnunluk konusunda hayal kırıklıkları yaşadıkları söz edilmektedir. Paradoksal olarak memnunluğu peşinden koşmak keyifli olmayı etkilemektedir. Bu doğrultuda bir duyguya bedel vermenin o hissin daha fazla deneyimlendiği manasına gelmemektedir. Yapılan araştırmalar mutluluğa çok bedel vermenin öznel ve ruhsal güzel oluş ve ömür doyumu ile negatif bağlı olduğu bu sebeple bireyin mutluluğa ulaşmasını olumsuz etkilediğini ortaya koymaktadır. bununla birlikte mutluluğa çok seviyede kıymet vermenin depresif belirtilere ve telaşa niye olabileceği öngörülmektedir (Demirci, Ekşi ve Ekşi, 2018).
Müspet psikoloji alan yazını incelendiğinde memnunluk korkusu ve mutluluğa çok paha verme durumunun yakın vakit içerisinde araştırılmaya başlandığı görülmektedir (Sarı ve Çakır, 2016). Yapılan çalışmalar incelendiğinde memnunluk korkusu ve mutluluğa çok bedel vermenin bireyin depresyon, dert, gerilim üzere olumsuz his durumlarla başa çıkabilme yeterliliğini etkilediği görülmektedir. Sarı ve Çakır (2016) gerçekleştirdikleri araştırmada memnunluk kaygısının öznel ve ruhsal güzel oluş ile alakasını negatif istikamette manalı olduğunu ortaya koymuşlardır. Joshanloo İran örneklemi üzerinde gerçekleştirdiği araştırmada memnunluk dehşetinin ömür doyumunu etkilediğini kararına varmıştır (Ekşi, İkiz ve Başman, 2020). Tunç’un (2020) Türk örneklemi üzerinde gerçekleştirdiği çalışmada da tıpkı biçimde memnunluk endişesinin artmasıyla hayat doyumunun azalması birbiriyle manalı olarak bağlantılı bulunmuştur. Gilbert ve oburlarının memnunluk korkusuna dair gerçekleştirdikleri bir öteki çalışmada ise memnunluk dehşetinin depresyon, gerilim ve dert ile temaslı olduğu görülmüştür (Ekşi, İkiz ve Başman, 2020). beraberinde Demirci ve başkalarının (2018) gerçekleştirdiği çalışmada ise mutluluğa çok bedel vermenin depresyona ve tasaya niye olabileceği öngörülmüştür. Özkan (2020) üniversite öğrencileri üzerinde gerçekleştirdiği çalışmada memnunluk kaygısının nevrotik eğilim ve psikotik belirti içinde negatif taraflı manalı bir bağ olduğu kararına varmıştır. Çoğunlukla travma daha sonrası gerilim bozukluğu yaşayan bireylerin algılarını belirlemek hedefiyle kullanılan dünyaya ait temel var iseyımlar modelinde bulunan inanışların bireylerin psikopatolojiye, güç durumlar karşısında kendilerini toparlamalarına, duygusal uygun oluşlarına, ömür kalitelerine tesirleri vardır (Erkmen, 2017; Yılmaz, 2016). Yılmaz’ın (2006) gerçekleştirdiği araştırma neticelerina nazaran dünyaya ait var iseyımların olumsuz hisler ile negatif tarafta bağı bulunmuştur. Erkmen (2017) ise çalışmasında dünyaya ait var iseyımlarla duygusal düzgün oluş içinde manalı seviyede olumlu bir sonuç elde etmiştir.