İnsan zihni geçmişi, şimdiki vakti ve geleceği birebir anda düşünüp, işleyebilmektedir.
Geçmişten bugüne olumlu olumsuz bir sürü anı inşa ederek hayatlarımıza devam
etmekteyiz. Çocukluktan bugüne bir bilgiyi evvel o anın içerisindeki uyarıcılar ile işler
daha sonrasında kalıcı bir öğrenme olarak kaydederiz. Kaydedilen bu öğrenme; içerisinde bizi
rahatsız hissettiren, kaçmak, korunmak isteyeceğimiz bir duyguyu barındırıyor olabilir. Bu
niçinle zihin tam bir tetik halinde bu biçimdesi bir durumun tekrar etmesinden ağır bir endişe
ile hazırda bekler.
Geçmişteki aksiliklerden kimilerini çözümleme fırsatı bulabilirken kimilerini da kendimize
yük ederek geleceğe kadar taşırız. bu biçimdesi ağır bir yükle de yola devam etmemiz giderek
zorlaşır, yorulduğumuzu hatta güya hiç bitmeyen kısır bir döngünün ortasında dönüp
durduğumuzu düşünmeye başlarız.
Geride bırakılmamış, bir deneyim, bir tecrübe olarak bakılamamış her anı bizim için daima bir
gündem hususu olarak kalır ve hayatımızı yöneten bir hal almaya başlar. Bir örnekle
açıklamak gerekirse; çocukluğunda akran zorbalığına maruz kalmış, sınıf içerisinde küçük
düşürülmüş, arkadaşları tarafınca alay konusu olmuş biri, şayet bu anıyı insanlara karşı
yaklaşımında tutulması gereken bir yol, gözetilmesi gereken bir risk olarak ele aldıysa,
etrafı ve ailesinde de kâfi onayı, takdiri, kabulü goremediyse; şahıslar ortası iletişimlerinin
içerisinde başkalarının kanılarını okumaya çalışır, kendisi hakkında düşünülenleri kontrol
etmeye, fark etmeye dair efor harcar, küçük düşebileceğine inandığı konuşmalar yapmaktan
kaçınır, kimi birtakım irtibat kurmaz olur. Bir anı çeşitli kaynaklarla da beslendiğinde bütün
bireyler ortası irtibatı yöneten, belirleyen, denetim eden bir fikir sistemini oluşturmuş
olabilir, derin duygusal bağlar kuramayacağını, anlaşılamayacağını yahut her an yanlış
anlaşılmalara açık irtibatların içerisinde bulunduğunu düşünüp, deneyimliyor olabilir.
Makûs bir anıdan aldığımız tesirlerin başında bir daha deneyimlenmesinden duyduğumuz
tasa yer alır. tıpkı vakitte gelişen kaçınma ve denetim düzenekleri işleri zorlaştırır ve
günlük hayatımızın içerisindeki yerini bu biçimdelikle sağlamlaştırır. Kaçıp savuşturmaya
çalıştığımız bir durum zihnimizde etkin bir biçimde hatırlanıyor, bir daha işleniyor durumdadır.
Berbat anılarımızla başa çıkabilmek için olayın, durumun ve hissinin konuşulması, bugünkü
bir gözle bir daha işlenip, kıymetlendirilmesi; çok genellemeler yapmaktan, zihin okumak ve
geleceği ön görmeye çalışmaktan kaçınılması gerekir. Psikoterapi sürecinde bütün bunları
fark edip bir daha düzenlemek mümkün olacaktır.
Geçmişten bugüne olumlu olumsuz bir sürü anı inşa ederek hayatlarımıza devam
etmekteyiz. Çocukluktan bugüne bir bilgiyi evvel o anın içerisindeki uyarıcılar ile işler
daha sonrasında kalıcı bir öğrenme olarak kaydederiz. Kaydedilen bu öğrenme; içerisinde bizi
rahatsız hissettiren, kaçmak, korunmak isteyeceğimiz bir duyguyu barındırıyor olabilir. Bu
niçinle zihin tam bir tetik halinde bu biçimdesi bir durumun tekrar etmesinden ağır bir endişe
ile hazırda bekler.
Geçmişteki aksiliklerden kimilerini çözümleme fırsatı bulabilirken kimilerini da kendimize
yük ederek geleceğe kadar taşırız. bu biçimdesi ağır bir yükle de yola devam etmemiz giderek
zorlaşır, yorulduğumuzu hatta güya hiç bitmeyen kısır bir döngünün ortasında dönüp
durduğumuzu düşünmeye başlarız.
Geride bırakılmamış, bir deneyim, bir tecrübe olarak bakılamamış her anı bizim için daima bir
gündem hususu olarak kalır ve hayatımızı yöneten bir hal almaya başlar. Bir örnekle
açıklamak gerekirse; çocukluğunda akran zorbalığına maruz kalmış, sınıf içerisinde küçük
düşürülmüş, arkadaşları tarafınca alay konusu olmuş biri, şayet bu anıyı insanlara karşı
yaklaşımında tutulması gereken bir yol, gözetilmesi gereken bir risk olarak ele aldıysa,
etrafı ve ailesinde de kâfi onayı, takdiri, kabulü goremediyse; şahıslar ortası iletişimlerinin
içerisinde başkalarının kanılarını okumaya çalışır, kendisi hakkında düşünülenleri kontrol
etmeye, fark etmeye dair efor harcar, küçük düşebileceğine inandığı konuşmalar yapmaktan
kaçınır, kimi birtakım irtibat kurmaz olur. Bir anı çeşitli kaynaklarla da beslendiğinde bütün
bireyler ortası irtibatı yöneten, belirleyen, denetim eden bir fikir sistemini oluşturmuş
olabilir, derin duygusal bağlar kuramayacağını, anlaşılamayacağını yahut her an yanlış
anlaşılmalara açık irtibatların içerisinde bulunduğunu düşünüp, deneyimliyor olabilir.
Makûs bir anıdan aldığımız tesirlerin başında bir daha deneyimlenmesinden duyduğumuz
tasa yer alır. tıpkı vakitte gelişen kaçınma ve denetim düzenekleri işleri zorlaştırır ve
günlük hayatımızın içerisindeki yerini bu biçimdelikle sağlamlaştırır. Kaçıp savuşturmaya
çalıştığımız bir durum zihnimizde etkin bir biçimde hatırlanıyor, bir daha işleniyor durumdadır.
Berbat anılarımızla başa çıkabilmek için olayın, durumun ve hissinin konuşulması, bugünkü
bir gözle bir daha işlenip, kıymetlendirilmesi; çok genellemeler yapmaktan, zihin okumak ve
geleceği ön görmeye çalışmaktan kaçınılması gerekir. Psikoterapi sürecinde bütün bunları
fark edip bir daha düzenlemek mümkün olacaktır.