*Danışan saklılığı bakımından isim-soyisimde değişiklik yapılmış olup yalnızca baş harfler yazılmıştır. bununla birlikte kimliğini açığa çıkartacak kimi bilgiler gizlenmiş ya da değiştirilmiştir.
İncelemeye geçmedilk evvel telaşın ve telaşlı kişilik bozukluğunun tanımlamasını yapmak yerinde olacaktır.
Kaygıya literatüre baktığımızda birfazlaca tanıma ulaşmamız mümkün. Kabaca söz edecek olursak gelecekle ilgili gerçekleşmesinden korktuğumuz gerçekdışı kaygılara korku diyebiliriz. Bu bahsi geçen ‘korku’ biroldukça alanda olabilir. Örnek olarak, asansör, toplumsal ortamlar, birtakım hayvan tipleri, imtihan, sıhhat vs.
Kaygılı kişilik bozukluğu ise bu endişe halinin daima olma halidir. Yaygın anksiyete bozukluğu da gözlemlenir. Bu dertli kişilik bozukluğuna sahip bireylerle konutumuzda, iş yerimizde, okulumuzda, arkadaş ortamımızda iç içe yaşarız. Buna bağlı olarak da daima irtibat halindeyizdir.
Kaygılı kişilik bozukluğuna sahip bireylerde daima olarak bir gerginlik ve felaketleştirme senaryoları mevcuttur. Kendilerine, başka insanlara ve dünyaya bakış açıları bu tarafta olabilir. Her an tetikte olmak zorunda hissederler kendilerini. Zira her an bir tehlike ile karşı karşıya kalabilirler. O denli ki vakit içinde bu pekişir ve hayat alanlarını daraltırlar. Bunu da canlı organizma olarak gerilimli ya da tehlikeli durumlarda verebileceğimiz savaş-kaç-don ilkel reaksiyonlarından kaçmayı seçerek yaparlar ve kısa vadeli olarak rahatlarlar. Freud bu duruma ‘Kaçma Bağımlılığı’ ismini vermiştir. vakit içinde kaçma bağımlılığı gelişir ve dert yerini panik ataklara bırakabilir.
Genel manada telaşlı kişilik bozukluğu olan bireyler bunun farkına varamayabilirler. Etraflarından kendi niyetlerinin tersine şeyler işitseler de buna mana veremez ya da benimseyemezler. Temel niçini ise yeni, geçerli, gerçekçi, rasyonel kanıyı benimsemek demek bir değişim gerektirecektir. birinci vakit içinderda niyetlerinde başlayacak olan bu değişim yavaş yavaş ömrüne da yansıyacaktır ve bu onlar için farklı bir felaketleştirme senaryosu haline gelecektir. sebebi ise alışılagelmiş temkinli olma halini belirsizliklere ve sürprizlere bırakacak olmasıdır. Bu belirsizlik durumları onların inançlı limanlarından uzak olan endişe alanında yer alır ve bu alana adım atmaları demek olağanda gelişmenin bir evresiyken dertli kişilik bozukluğunda yeni bir tasa durumunun habercisi olabilir.
Benim kendi etrafımda korkulu kişilik bozukluğu olduğunu düşündüğüm biri var. Kimliğin bâtın kalması niçiniyle bana yakınlığı belirtmemek şartıyla ismini kodlayarak yazmayı hakikat buluyorum. N.Ö, bayan ve 51 yaşındadır. hayatının çocukluk ve ergenlik devirlerini doğu bölgesinde bir köyde geçirmiştir. O denli ki çocukluk devirlerinde çocuklarla ve kendisinden büyüklerle daima olarak irtibat halinde olduğunu anlattığı kıssalar mevcut. sonrasındasındaki senelerda köyden Büyükşehir’e göç etmek durumunda kalıp Adana’ya yerleşiyorlar. Çabucak ardından ise evleniyor ve kocası tarafınca bir grup baskılara maruz kalıp boyun büktüğünü tabir ediyor.
N.Ö’nün birtakım tabirleri ve çocuklarını yetiştirme biçimine baktığımızda tasayı bakılırsabilmemiz mümkün; – Başımıza makus şeyler gelebilir – Sokakta yatar hale geliriz – İnsanların lafı gelmesin, bozuşmayalım – Konutumuz yıkılacak altında kalacağız (Evin yanından otomobil, kamyon geçmesi kararı hafifçeten sallanması) vb ifadeler
N.Ö, çocuklarını yetiştirirken daima temkinli olmalarını istemiştir. Komşulara karşı, okulda arkadaşlarına karşı, sokakta oyun arkadaşlarına karşı daima olarak çatışmadan, arbededen, yaramazlıktan, laf söylemekten uzak durmalarını tabir etmiştir. Bu durum çocukluklarını yaşamak isteyen çocuklarına yansımakta ve çocuklar da anneleri üzere kendilerini insanlardan uzaklaştırmaya başlamışlardır. Çocukların kimi oyunlarda ve günlük ömürde haksızlığa uğramalarını durumunda da seslerini çıkartmadıkları gözlemlenmiştir. Zira çocuklar da bir ebeveyn takviyesi noktasında dert duymaktadırlar. Bunun temel niçini ise N.Ö’nün ‘İnsanların lafı gelmesin, bozuşmayalım’ sözü olduğunu çocukların tabirinden yıllar daha sonra öğreniliyor.
N.Ö, konuttaki her tartışmadan daha sonra çocuklarına dönüp ‘Sizler için duruyorum bu meskende, yoksa sokaklarda yatarız, meskenimiz barkımız olmaz’ üzere tabirler kullanmaktaydı. Bu durum N.Ö’nün kurban rolünü üstlendiğini göstermekte. Bilhassa kendi telaşlarına karşı bir kurban rolü mevcut.
N.Ö, hastalık durumlarında da derdini göstermekte. Küçük bir rahatsızlık durumunu büyütme niyet yanlışı ile organın ya da uzvun kaybı biçiminde yorumlar yapabilmekte. Vakit zaman bu hislerini söz etse de birçok vakit hislerini kendi ortasında yaşamakta ve ‘İnsanlar rahatsız olmasınlar’ diye düşünmektedir. Bu durum da yıllar ortasında somatik belirti dediğimiz artık hislerin vücuda yansıması durumunu ortaya çıkarmıştır. O denli ki N.Ö’nün sırt ağrıları, kolundaki ağrılar, baş ağrısı, kalp ağrısı üzere rahatsızlık durumlarında hekimlerin da fizik tedaviden öbür bir tedavi tekniği izlemeyip psikiyatriste sevk etmesinden anlayabiliriz.
Genel manada N.Ö’den ve dertli kişilik bozukluğundan bu türlü bahsedebilirim. Tahminen söylenecek ya da tahlil yapılacak kanıları, hisleri, davranışları, sözleri vardır ama benim dışarıdan gözlemleyebildiklerim bu kadardı.
Ek olarak şunu da tabir etmek istiyorum; 10 yılı aşkın bir müddetdir ben de dertli kişilik bozukluğuna sahip bir bireydim ve işin komik tarafı ise bunu fark etmemiş olmam ve etrafımdan gelen bu telaffuzları de reddetmemdi. Açıkçası şu an için değil tahminen lakin bundan birkaç yıl evvel N.Ö’ye o kadar epeyce hak verirdim ki kanılarını desteklemek için deliller bile toplayabilirdim. Yani o denli bir bozukluk durumu ki ömrü kıskaç içerisinde yaşamak zorunda kalıyor üzere geliyor. Zorunda sözü tahminen yanlış olacaktır lakin büyük bir direnç durumu yaşayan telaşlı kişilik bozukluğuna sahip bireyler için bu söz kolay olacaktır.
Özetle olarak tasa o kadar faydalı bir his ki amaçlar için motive eden, muvaffakiyet için tetikleyen, ömür için haydi kalk diyen; tabi optimal seviyede olunca.
İncelemeye geçmedilk evvel telaşın ve telaşlı kişilik bozukluğunun tanımlamasını yapmak yerinde olacaktır.
Kaygıya literatüre baktığımızda birfazlaca tanıma ulaşmamız mümkün. Kabaca söz edecek olursak gelecekle ilgili gerçekleşmesinden korktuğumuz gerçekdışı kaygılara korku diyebiliriz. Bu bahsi geçen ‘korku’ biroldukça alanda olabilir. Örnek olarak, asansör, toplumsal ortamlar, birtakım hayvan tipleri, imtihan, sıhhat vs.
Kaygılı kişilik bozukluğu ise bu endişe halinin daima olma halidir. Yaygın anksiyete bozukluğu da gözlemlenir. Bu dertli kişilik bozukluğuna sahip bireylerle konutumuzda, iş yerimizde, okulumuzda, arkadaş ortamımızda iç içe yaşarız. Buna bağlı olarak da daima irtibat halindeyizdir.
Kaygılı kişilik bozukluğuna sahip bireylerde daima olarak bir gerginlik ve felaketleştirme senaryoları mevcuttur. Kendilerine, başka insanlara ve dünyaya bakış açıları bu tarafta olabilir. Her an tetikte olmak zorunda hissederler kendilerini. Zira her an bir tehlike ile karşı karşıya kalabilirler. O denli ki vakit içinde bu pekişir ve hayat alanlarını daraltırlar. Bunu da canlı organizma olarak gerilimli ya da tehlikeli durumlarda verebileceğimiz savaş-kaç-don ilkel reaksiyonlarından kaçmayı seçerek yaparlar ve kısa vadeli olarak rahatlarlar. Freud bu duruma ‘Kaçma Bağımlılığı’ ismini vermiştir. vakit içinde kaçma bağımlılığı gelişir ve dert yerini panik ataklara bırakabilir.
Genel manada telaşlı kişilik bozukluğu olan bireyler bunun farkına varamayabilirler. Etraflarından kendi niyetlerinin tersine şeyler işitseler de buna mana veremez ya da benimseyemezler. Temel niçini ise yeni, geçerli, gerçekçi, rasyonel kanıyı benimsemek demek bir değişim gerektirecektir. birinci vakit içinderda niyetlerinde başlayacak olan bu değişim yavaş yavaş ömrüne da yansıyacaktır ve bu onlar için farklı bir felaketleştirme senaryosu haline gelecektir. sebebi ise alışılagelmiş temkinli olma halini belirsizliklere ve sürprizlere bırakacak olmasıdır. Bu belirsizlik durumları onların inançlı limanlarından uzak olan endişe alanında yer alır ve bu alana adım atmaları demek olağanda gelişmenin bir evresiyken dertli kişilik bozukluğunda yeni bir tasa durumunun habercisi olabilir.
Benim kendi etrafımda korkulu kişilik bozukluğu olduğunu düşündüğüm biri var. Kimliğin bâtın kalması niçiniyle bana yakınlığı belirtmemek şartıyla ismini kodlayarak yazmayı hakikat buluyorum. N.Ö, bayan ve 51 yaşındadır. hayatının çocukluk ve ergenlik devirlerini doğu bölgesinde bir köyde geçirmiştir. O denli ki çocukluk devirlerinde çocuklarla ve kendisinden büyüklerle daima olarak irtibat halinde olduğunu anlattığı kıssalar mevcut. sonrasındasındaki senelerda köyden Büyükşehir’e göç etmek durumunda kalıp Adana’ya yerleşiyorlar. Çabucak ardından ise evleniyor ve kocası tarafınca bir grup baskılara maruz kalıp boyun büktüğünü tabir ediyor.
N.Ö’nün birtakım tabirleri ve çocuklarını yetiştirme biçimine baktığımızda tasayı bakılırsabilmemiz mümkün; – Başımıza makus şeyler gelebilir – Sokakta yatar hale geliriz – İnsanların lafı gelmesin, bozuşmayalım – Konutumuz yıkılacak altında kalacağız (Evin yanından otomobil, kamyon geçmesi kararı hafifçeten sallanması) vb ifadeler
N.Ö, çocuklarını yetiştirirken daima temkinli olmalarını istemiştir. Komşulara karşı, okulda arkadaşlarına karşı, sokakta oyun arkadaşlarına karşı daima olarak çatışmadan, arbededen, yaramazlıktan, laf söylemekten uzak durmalarını tabir etmiştir. Bu durum çocukluklarını yaşamak isteyen çocuklarına yansımakta ve çocuklar da anneleri üzere kendilerini insanlardan uzaklaştırmaya başlamışlardır. Çocukların kimi oyunlarda ve günlük ömürde haksızlığa uğramalarını durumunda da seslerini çıkartmadıkları gözlemlenmiştir. Zira çocuklar da bir ebeveyn takviyesi noktasında dert duymaktadırlar. Bunun temel niçini ise N.Ö’nün ‘İnsanların lafı gelmesin, bozuşmayalım’ sözü olduğunu çocukların tabirinden yıllar daha sonra öğreniliyor.
N.Ö, konuttaki her tartışmadan daha sonra çocuklarına dönüp ‘Sizler için duruyorum bu meskende, yoksa sokaklarda yatarız, meskenimiz barkımız olmaz’ üzere tabirler kullanmaktaydı. Bu durum N.Ö’nün kurban rolünü üstlendiğini göstermekte. Bilhassa kendi telaşlarına karşı bir kurban rolü mevcut.
N.Ö, hastalık durumlarında da derdini göstermekte. Küçük bir rahatsızlık durumunu büyütme niyet yanlışı ile organın ya da uzvun kaybı biçiminde yorumlar yapabilmekte. Vakit zaman bu hislerini söz etse de birçok vakit hislerini kendi ortasında yaşamakta ve ‘İnsanlar rahatsız olmasınlar’ diye düşünmektedir. Bu durum da yıllar ortasında somatik belirti dediğimiz artık hislerin vücuda yansıması durumunu ortaya çıkarmıştır. O denli ki N.Ö’nün sırt ağrıları, kolundaki ağrılar, baş ağrısı, kalp ağrısı üzere rahatsızlık durumlarında hekimlerin da fizik tedaviden öbür bir tedavi tekniği izlemeyip psikiyatriste sevk etmesinden anlayabiliriz.
Genel manada N.Ö’den ve dertli kişilik bozukluğundan bu türlü bahsedebilirim. Tahminen söylenecek ya da tahlil yapılacak kanıları, hisleri, davranışları, sözleri vardır ama benim dışarıdan gözlemleyebildiklerim bu kadardı.
Ek olarak şunu da tabir etmek istiyorum; 10 yılı aşkın bir müddetdir ben de dertli kişilik bozukluğuna sahip bir bireydim ve işin komik tarafı ise bunu fark etmemiş olmam ve etrafımdan gelen bu telaffuzları de reddetmemdi. Açıkçası şu an için değil tahminen lakin bundan birkaç yıl evvel N.Ö’ye o kadar epeyce hak verirdim ki kanılarını desteklemek için deliller bile toplayabilirdim. Yani o denli bir bozukluk durumu ki ömrü kıskaç içerisinde yaşamak zorunda kalıyor üzere geliyor. Zorunda sözü tahminen yanlış olacaktır lakin büyük bir direnç durumu yaşayan telaşlı kişilik bozukluğuna sahip bireyler için bu söz kolay olacaktır.
Özetle olarak tasa o kadar faydalı bir his ki amaçlar için motive eden, muvaffakiyet için tetikleyen, ömür için haydi kalk diyen; tabi optimal seviyede olunca.