Kıdem ve İhbar Tazminatı Nasıl Hesaplanır?

[semaver]

hiç bir patronun hakkını yememek gerekiyor lakin emekçi hakları konusunda maalesef ülkemizde yaşanan bir hayli olay personel aleyhine sonlanıyor. Çalıştığı müddet boyunca hak ettiği pahası nazaranmeyen bir epeyce emekçi, işten ayrıldıktan daha sonra da en temel hakkı olan kıdem ve ihbar tazminatını alamayabiliyor. 4857 sayılı İş Kanunu, kıdem tazminatı ve ihbar tazminatı konusunda son derece sıkı kurallar koyuyor.

Herhangi bir niçinden dolayı işten ayrılırsanız kıdem tazminatına, ihbar mühletine uyulmadan işinize son verilirse ihbar tazminatına hak kazanırsınız. elbette tazminata hak kazanmak için birtakım şartlara uyulması gerekiyor. Bu şartlara uyulduktan daha sonra ise yapmanız gereken uygun bir hesaplamadır. Gelin kıdem tazminatı nedir, ihbar tazminatı nedir, kıdem ve ihbar tazminatı nasıl hesaplanır gibi merak edilen soruları tüm bilgileriyla yanıtlayalım.

Kıdem ve ihbar tazminatı nedir, nasıl hesaplanır?

Kıdem tazminatı nedir?
Kıdem tazminatı kaideleri nelerdir?
Kıdem tazminatı vakit aşımı müddeti nedir?
İşçinin kıdem tazminatına hak kazandığı durumlar
İşçinin kıdem tazminatına hak kazanamadığı durumlar
Kıdem tazminatı nasıl hesaplanır?
İhbar tazminatı nedir?
İhbar tazminatı kaideleri nelerdir?
İhbar tazminatı nasıl hesaplanır?


Kıdem tazminatı nedir?

4857 sayılı İş Kanununa nazaran bir çalışanın, bir iş yerinde belli bir süre çalıştıktan daha sonra ayrıldığı vakit hak kazandığı toplu ödeme kıdem tazminatı olarak isimlendirilir. Kimi durumlar dışında şartlara uygun olarak iş yerinden ayrılan her emekçi makul bir ölçü kıdem tazminatına hak kazanmaktadır.

Kıdem tazminatı kaideleri nelerdir?

• 4857 sayılı İş Kanununa uygun olarak bir patronun iş yerinde yazılı ya da kelamlı mukavele ile emekçi olmak.
• Aynı patronun iş yerinde ya da iş yerlerinde en az 1 yıl daima çalışmış olmak.
• Sözleşmenin kararlaştırılan süredilk evvel patron tarafınca haksız niçinlerle ya da personel tarafınca haklı niçinlerle feshedilmesi.

Kıdem tazminatı vakit aşımı mühleti nedir?

İş kontratı patronu tarafınca haksız niçinlerle ya da kendisi tarafınca haklı niçinlerle feshedilen işçinin kıdem tazminatı talebinde bulunması için 5 yıl mühleti vardır. İş akdinin sonlandırılmasından itibaren 5 yıl ortasında kıdem tazminatı davası açmayan personel, tekrar kıdem tazminatı talebinde bulunamaz.

İşçinin kıdem tazminatına hak kazandığı durumlar:

• Sağlık niçiniyle mukavelenin feshedilmesi
• Alacakların ödenmemesi niçiniyle mukavelenin feshedilmesi
• İşverenin emekçi aleyhinde cürüm işlemesi
• İşçinin askere gitmesi niçiniyle kontratın feshedilmesi
• İş şartlarındaki değişiklik niçiniyle kontratın feshedilmesi
• İşçinin emekli olması
• Kadın çalışanın evlenmesi niçiniyle kontratın feshedilmesi
• İşçisinin sendika yöneticisi olması niçiniyle kontratın feshedilmesi
• İşçinin ölmesi
• Parça başı çalışan çalışana az iş verilmesi niçiniyle mukavelenin feshedilmesi

İşçinin kıdem tazminatına hak kazanamadığı durumlar:

• İşçinin iş bağını etkileyen sadakatsiz davranışları
• İşçinin kendi kusuru kararı hastalanması
• İşçinin işe girerken aldatıcı bilgi vermesi
• İşçinin, patron ve ailesine yönelik makûs davranışları
• İşçinin iş yerinde kabahat işlemesi
• İşçinin patronun meslek sırlarını ifşa etmesi
• İşçinin 7 gün mahpus cezası gerektiren cürüm işlemesi
• İşçinin devamsızlık durumu
• Işçinin iş güvenliğini tehlikeye atması
• Zorlayıcı sebep varlığı
• İşçinin tutuklanması

Kıdem tazminatı nasıl hesaplanır?

Kıdem tazminatı hesaplama sürecini bir örnek üzerinden anlatalım;

• İşçi 10.12.2016 tarihinde işe başladı.
• İşçi 12.02.2019 tarihinde işten ayrıldı.
• İşçinin brüt aylık fiyatı 4000 TL
• Grevde geçen müddet yok.
• Aylık 333 TL’den yıllık 4000 TL ikramiye alıyor.
• Aylık 125’den yıllık 1500 TL yakacak yardımı alıyor.
• Aylık 375 TL’den yıllık 4500 TL yemek yardımı alıyor.
• Aylık 200 TL’den yıllık 2400 TL lisan tazminatı alıyor.
• Aylık 666 TL’den yıllık 8000 TL ek iş tazminatı alıyor.
• Hizmet müddeti ile çarpılacak meblağ 5699 TL
• Hizmet mühleti 2 yıl 4 ay 2 gün
• 2 Yıl x 5699 TL = 11.398
• 4 Ay x 5699 / 12 = 1899
• 2 Gün x 5699 / 365 = 31
• Hak edilen toplam kıdem tazminatı 11.398 + 1.899 + 31 = 13.328 TL

Kıdem tazminatı hesaplama sürecini bu örnek üzerinden gerçekleştirebilirsiniz. Kıdem tazminatı, işçinin geçirdiği her tam yıl için en az 30 günlük fiyat ölçüsüdür. Kıdem tazminatı hesaplama sürecinin en kaba formülü; kıdem tazminatı = 30 günlük fiyat x hizmet mühleti halindedir.


İhbar tazminatı nedir?

İşçi ve patron içindeki kontratın feshedileceğinin 4857 sayılı İş Kanununda belirlenen ihbar mühletine uygun olarak karşı tarafa haber verilmemesi durumunda ihbar tazminatı hakkı kazanılır. Emekçi bu mühlete uymazsa patron, patron bu mühlete uymazsa emekçi ihbar tazminatına hak kazanmaktadır.

İhbar tazminatı koşulları nelerdir?

• İşçinin 6 aydan az çalıştığı durumda feshin 2 hafta evvel karşı tarafa bildirilmemesi
• İşçinin 6 ay – 1.5 yıl çalıştığı durumda feshin 4 hafta evvel karşı tarafa bildirilmemesi
• İşçinin 1.5 yıl – 3 yıl çalıştığı durumda feshin 6 hafta evvel karşı tarafa bildirilmemesi
• İşçinin 3 yıldan fazla çalıştığı durumda feshin 8 hafta evvel karşı tarafa bildirilmemesi

İhbar tazminatı nasıl hesaplanır?

• İşçinin 6 aydan az çalıştığı durumda 2 haftalık fiyat ölçüsünde ihbar tazminatı kelam konusu olur.
• İşçinin 6 ay – 1.5 yıl çalıştığı durumda 4 haftalık fiyat ölçüsünde ihbar tazminatı kelam konusu olur.
• İşçinin 1.5 yıl – 3 yıl çalıştığı durumda 6 haftalık fiyat ölçüsünde ihbar tazminatı kelam konusu olur.
• İşçinin 3 yıldan fazla çalıştığı durumda 8 haftalık fiyat ölçüsünde ihbar tazminatı kelam konusu olur.

İhbar tazminatı hesaplama sürecini bir örnek üzerinden anlatmak gerekirse;

• İşçi 10.12.2016 tarihinde işe başladı.
• İşçi 10.12.2017 tarihinde işten ayrıldı.
• Yani 6 ay – 1.5 yıl aralığında çalışmış, ihbar tazminatı 4 haftalık fiyat ölçüsüdür.
• İşçinin brüt aylık fiyatı 2800 TL
• Aylık 233 TL’den yıllık 2800 TL ikramiye alıyor.
• Aylık 426 TL’den yıllık 5000 TL yemek yardımı alıyor.
• Aylık 166 TL’den yıllık 2000 TL lisan tazminatı alıyor.
• 4 hafta yani 1 ay ile çarpılacak ölçü 3615 TL
• 1 ay (4 hafta) x 3615 = 3615 TL
• Söz konusu ihbar tazminatı 3615 TL

Hangi bölümde çalışıyor olursa olsun bir personelin en temel haklarından olan kıdem tazminatı nedir, ihbar tazminatı nedir, nasıl hesaplanır gibi merak edilen soruları yanıtladık ve husus hakkında bilmeniz gereken ayrıntılardan bahsettik. Anlattıklarımız sırf bilgilendirme gayelidir. Mevzu hakkındaki en hakikat ve size özel bilgiyi hususun uzmanı avukatlardan öğrenebilirsiniz.