Gaslighting
Gaslighting ruhsal manipülasyon formülü ve algı oyunudur. Buna maruz kalan kişi vakit içinde kendi algı ve hafızasını irdeleyip akıl sıhhatinden kuşku duymaya başlar. bu biçimdelikle yavaş yavaş karar düzeneğini kaybeder ve her açıdan karşıdaki bireye bağımlı hale gelmektedir.
Bu terim, 1938 yılında Gas light (Gaz lambası) isimli bir tiyatro oyunundan ortaya çıkmıştır. 1940’larda sinema haline getirilmiştir. Oyundaki erkek karakter, eşinin kendi akıl sıhhatinden kuşku etmesini sağlayarak meczup olduğuna ikna etmeye çalışır.
Gaslighting ekseriyetle narsistlerin ve psikopatların kullandığı bir algı oyunudur. Ancak her insanın ortasında biraz narsizim vardır. Narsist kişilik bozukluğu düzeyinde bulunmasına gerek olmaksızın, biraz narsizim gaslighting yapılmasına sebep olabilir. Hatta genel olarak en itimat duyulan ve en yakınlar tarafınca gaslighting’e maruz kalınılır. birinci vakit içinderda çekirdek aile olan anne baba kardeş formunda başlar çabucak sonrasındasında arkadaş, partner tarafınca devam eder. En yaygın olanı partnere uygulanan gaslighting diyebiliriz.
Gaslighting yaşanan ikili bağlantılarda idealleştirme (love bombing), değersizleştirme ve gözden çıkarma halinde üç evre yer alır. Birinci evrede kişi partneri için ülkü bir kişi olduğu imajını verir. İnanç evresini oluşturur ve hem partnerine hemde etrafına kusursuz imaj çizer, hayranlık uyandırır. Değersizleştirme evresinde gaslighting uygulanmaya başlanır. Örtülü biçimde suçlama ve tenkit ile kişinin kendisini berbat hissetmesini sağlar. Bu evrede suçlamayı farketmek ve savunmaya geçmek bu hususta epey kıymetlidir. Çok sık bahisler ve sözler içinde çarpıtma, yansıtma ve mevzu değişikliği yapılır. Birden fazla bahiste kişi haklı olsa bile olayın sonunda kendini özür dilerken bulabilir. Kişiyi yalnızlaştırarak savunmasız bırakır. kimi vakit yaptıklarını geri döndürmeye çalışmak için kurban rolüde oynayabilmektedir. Son evre olan gözden çıkarmada mağdur terk edilir. Gaslighting’e uğrayan kişinin benliği yok olmuştur. Kendini suçlamaya başlamış ve değersizliğe ikna olmuştur.
Peki gaslighting nasıl fark edilir ? Kişi kendini daima açıklama gereksinimi duyuyorsa, daima özür diliyorsa, tek başına karar almakta zorlanıyorsa maddi ve manevi açıdan müsaade almaya başladıysa yani büsbütün başkasının iradesine ahenk sağladıysa, istemese bile kendisini tartışmanın ortasında buluyorsa, yolunda gitmeyen birşeyler varmış hissi yaşıyorsa, niyetler ve inançlar netliğini kaybettiyse kişi gaslighting’e maruz kalmış olabilmektedir.
Ben kimim, ne istiyorum ve ne hissediyorum? sorusu ikili bağlantılarda kişinin kendisine sık sık sorması gereken bir sorudur. bununla birlikte ben birine bunu yapıyor muyum? Halinde sorgulamak gerekir. Gaslighting epey yakın bireyler tarafınca uygulandığı ve vakit içinde algıyı bozduğu için birçok vakit farketmek güç olabilir. Fark et, sorunu tanımla, bastırdığın hisleri açığa çıkart ve hissedebilmek için kendine müsaade ver..
Gaslighting ruhsal manipülasyon formülü ve algı oyunudur. Buna maruz kalan kişi vakit içinde kendi algı ve hafızasını irdeleyip akıl sıhhatinden kuşku duymaya başlar. bu biçimdelikle yavaş yavaş karar düzeneğini kaybeder ve her açıdan karşıdaki bireye bağımlı hale gelmektedir.
Bu terim, 1938 yılında Gas light (Gaz lambası) isimli bir tiyatro oyunundan ortaya çıkmıştır. 1940’larda sinema haline getirilmiştir. Oyundaki erkek karakter, eşinin kendi akıl sıhhatinden kuşku etmesini sağlayarak meczup olduğuna ikna etmeye çalışır.
Gaslighting ekseriyetle narsistlerin ve psikopatların kullandığı bir algı oyunudur. Ancak her insanın ortasında biraz narsizim vardır. Narsist kişilik bozukluğu düzeyinde bulunmasına gerek olmaksızın, biraz narsizim gaslighting yapılmasına sebep olabilir. Hatta genel olarak en itimat duyulan ve en yakınlar tarafınca gaslighting’e maruz kalınılır. birinci vakit içinderda çekirdek aile olan anne baba kardeş formunda başlar çabucak sonrasındasında arkadaş, partner tarafınca devam eder. En yaygın olanı partnere uygulanan gaslighting diyebiliriz.
Gaslighting yaşanan ikili bağlantılarda idealleştirme (love bombing), değersizleştirme ve gözden çıkarma halinde üç evre yer alır. Birinci evrede kişi partneri için ülkü bir kişi olduğu imajını verir. İnanç evresini oluşturur ve hem partnerine hemde etrafına kusursuz imaj çizer, hayranlık uyandırır. Değersizleştirme evresinde gaslighting uygulanmaya başlanır. Örtülü biçimde suçlama ve tenkit ile kişinin kendisini berbat hissetmesini sağlar. Bu evrede suçlamayı farketmek ve savunmaya geçmek bu hususta epey kıymetlidir. Çok sık bahisler ve sözler içinde çarpıtma, yansıtma ve mevzu değişikliği yapılır. Birden fazla bahiste kişi haklı olsa bile olayın sonunda kendini özür dilerken bulabilir. Kişiyi yalnızlaştırarak savunmasız bırakır. kimi vakit yaptıklarını geri döndürmeye çalışmak için kurban rolüde oynayabilmektedir. Son evre olan gözden çıkarmada mağdur terk edilir. Gaslighting’e uğrayan kişinin benliği yok olmuştur. Kendini suçlamaya başlamış ve değersizliğe ikna olmuştur.
Peki gaslighting nasıl fark edilir ? Kişi kendini daima açıklama gereksinimi duyuyorsa, daima özür diliyorsa, tek başına karar almakta zorlanıyorsa maddi ve manevi açıdan müsaade almaya başladıysa yani büsbütün başkasının iradesine ahenk sağladıysa, istemese bile kendisini tartışmanın ortasında buluyorsa, yolunda gitmeyen birşeyler varmış hissi yaşıyorsa, niyetler ve inançlar netliğini kaybettiyse kişi gaslighting’e maruz kalmış olabilmektedir.
Ben kimim, ne istiyorum ve ne hissediyorum? sorusu ikili bağlantılarda kişinin kendisine sık sık sorması gereken bir sorudur. bununla birlikte ben birine bunu yapıyor muyum? Halinde sorgulamak gerekir. Gaslighting epey yakın bireyler tarafınca uygulandığı ve vakit içinde algıyı bozduğu için birçok vakit farketmek güç olabilir. Fark et, sorunu tanımla, bastırdığın hisleri açığa çıkart ve hissedebilmek için kendine müsaade ver..