Bugün bilhassa Obsesyon (Takıntı) sorunlarında gördüğümüz zihinsel işleyiş olan DÜŞÜNCE-EYLEM kaynaşmasından bahsedeceğim.
Öncelikle en sıradan tarifiyle Obsesif Kompulsif Bozukluk (OKB), kişinin sorun çekmesine niye olan yenidenlayıcı fikir ve/veya hareketlerden oluşur. İki tipi vardır:
1.Tür: Çok rahatsız edici içerikte olan ve yalnızca varlığı bile tehdit edici görülen niyet, istek ve hayaller.. Örneğin, Öteki birine ziyan verdiğine ait bir niyet yahut imaj.. İkinci örnek, ibadet esnasında günah olan bir imaj yahut aksiyonun akla gelmesi..
2. Tıp: Akla gelen olumsuz bir fikrin olumsuz neticelerindan korkma.. Örneğin, kapı kolunun kirli olduğu hissi ve dokunursa hastalanıp öleceği kararından korkmak..
Bu iki çeşit takıntıların çalışma düzenekleri birbirinden farklı istikametleri vardır lakin mevzumuz bu değil. Bahsimiz NİYET HAREKET KAYNAŞMASI (DEK). Bilhassa 1. çeşitte daha sık görülmektedir.
Düşünce Aksiyon kaynaşması örnek inançlarla açıklayayım:
“Eğer aklıma ibadette günah olan bir niyet geldiyse, bu onu yapmak gibidir”
“Eğer aklımdan birine ziyan vermek geçtiyse bu onu yapacağım manasına gelir” (Unutmayın, birine ziyan verme niyeti kişiyi çok rahatsız etmektedir ve aklına istemsizce gelmektedir. Örneğin çocuğunu balkondan aşağı atma kanısı bir anda aklına gelmiştir)
“Eğer aklımdan birine ziyan vermek geçtiyse bu onu yapmak istediğim manasına gelir”
“Eğer annemin hastalanacağı aklıma geldiyse bu onun hasta olma mümkünlüğünü arttırır”
“Eğer otomobille kaza yapacağım aklıma geldiyse kesin kaza olacaktır”
özetlemek gerekirsesı DEK, fikir ile eylemi/olayları muadil tutmaktır. Bilhassa son senelerda yapılan araştırmalar DEK bilhassa OKB’de sık görülüyor lakin Yaygın Anksiyete, Toplumsal Fobi, Sıhhat Derdi, Depresyon ile alakalı olduğuna dair çalışmalar var. Nihayetinde hangi meseleyle alakalı olursa olsun, bu bilişsel süreç şahısta külfet yaratır. kararında ise kişi badiresinden kurtulmak için namaz kılmayacak, ziyan vereceğini düşündüğü şahıstan kaçınacak, otomobile binmeyecek, bu kanıdan kurtulmak için 3 kere tahtaya vuracak.. Bu kaçınmalarını yapamazsa düşünce şiddeti artacaktır.
bu biçimde bu niyetleri biraz inceleyelim.
“Bir şeyi düşünmek onu yapmak gibidir”: Birine fazlaca kızdınız ve bir anlığına onu öldürme kanısı aklınıza geldi. daha sonra mahkemeye çıktınız. Hakime dediniz ki: “Ey hakim! Onu öldürmek aklıma geldi. Bu niçinle bana müebbet cezası verin” Hakimin size karşılığı ne olurdu? Yalnızca bu niyetten dolayı ceza alır mıydınız?
“Birşeyi epey düşünmek onun olma mümkünlüğünü arttırır”: Her gün başınıza göktaşı düşeceğini düşünün. Ne kadarlık bir süre gerekiyor? Bu ne vakit olacaktır? Bu birebir şey değil mi? bu biçimde her gün sarsıntı olacağını düşünün. var iseyalım ki oldu. Sarsıntının olması sizin fikirlerinizle ne kadar kontaklı olur? Farklı bir yol deneyelim. Her gün 8 şiddetinde sarsıntı olacağını düşünün. Bunun olabilmesi için sizin düşünmeniz kâfi midir?
Bakın, epey yıllık deneyimime dayanarak gördüm ki fikir ile hareketi eş tutan şahıslar çocukken davranışlarından dolayı CEZALANDIRILMIŞ oluyorlar. ötürüsıyla olumsuz davranışlar ile olumsuz olaylar, olayı şahsileştirmesi şartlandırılmış oluyor. Bu niçinle kişi en ufak olumsuz olaya tahammül gösteremiyor: “Eğer otomobil kaza yapacaksa bunu yapan ben olmamalıyım yoksa kendimi affedemem, bu riski göze alamam”
İkincisi ise ÇOK VİCDANLI beşerler oluyorlar. Çok Vicdan’ın oluşumu ise komplike bir müddetç. Tahminen öbür bir yazıda buna değinirim.
Kendinizi ve diğerlerini affedebileceğiniz bir hayat dilerim
Öncelikle en sıradan tarifiyle Obsesif Kompulsif Bozukluk (OKB), kişinin sorun çekmesine niye olan yenidenlayıcı fikir ve/veya hareketlerden oluşur. İki tipi vardır:
1.Tür: Çok rahatsız edici içerikte olan ve yalnızca varlığı bile tehdit edici görülen niyet, istek ve hayaller.. Örneğin, Öteki birine ziyan verdiğine ait bir niyet yahut imaj.. İkinci örnek, ibadet esnasında günah olan bir imaj yahut aksiyonun akla gelmesi..
2. Tıp: Akla gelen olumsuz bir fikrin olumsuz neticelerindan korkma.. Örneğin, kapı kolunun kirli olduğu hissi ve dokunursa hastalanıp öleceği kararından korkmak..
Bu iki çeşit takıntıların çalışma düzenekleri birbirinden farklı istikametleri vardır lakin mevzumuz bu değil. Bahsimiz NİYET HAREKET KAYNAŞMASI (DEK). Bilhassa 1. çeşitte daha sık görülmektedir.
Düşünce Aksiyon kaynaşması örnek inançlarla açıklayayım:
“Eğer aklıma ibadette günah olan bir niyet geldiyse, bu onu yapmak gibidir”
“Eğer aklımdan birine ziyan vermek geçtiyse bu onu yapacağım manasına gelir” (Unutmayın, birine ziyan verme niyeti kişiyi çok rahatsız etmektedir ve aklına istemsizce gelmektedir. Örneğin çocuğunu balkondan aşağı atma kanısı bir anda aklına gelmiştir)
“Eğer aklımdan birine ziyan vermek geçtiyse bu onu yapmak istediğim manasına gelir”
“Eğer annemin hastalanacağı aklıma geldiyse bu onun hasta olma mümkünlüğünü arttırır”
“Eğer otomobille kaza yapacağım aklıma geldiyse kesin kaza olacaktır”
özetlemek gerekirsesı DEK, fikir ile eylemi/olayları muadil tutmaktır. Bilhassa son senelerda yapılan araştırmalar DEK bilhassa OKB’de sık görülüyor lakin Yaygın Anksiyete, Toplumsal Fobi, Sıhhat Derdi, Depresyon ile alakalı olduğuna dair çalışmalar var. Nihayetinde hangi meseleyle alakalı olursa olsun, bu bilişsel süreç şahısta külfet yaratır. kararında ise kişi badiresinden kurtulmak için namaz kılmayacak, ziyan vereceğini düşündüğü şahıstan kaçınacak, otomobile binmeyecek, bu kanıdan kurtulmak için 3 kere tahtaya vuracak.. Bu kaçınmalarını yapamazsa düşünce şiddeti artacaktır.
bu biçimde bu niyetleri biraz inceleyelim.
“Bir şeyi düşünmek onu yapmak gibidir”: Birine fazlaca kızdınız ve bir anlığına onu öldürme kanısı aklınıza geldi. daha sonra mahkemeye çıktınız. Hakime dediniz ki: “Ey hakim! Onu öldürmek aklıma geldi. Bu niçinle bana müebbet cezası verin” Hakimin size karşılığı ne olurdu? Yalnızca bu niyetten dolayı ceza alır mıydınız?
“Birşeyi epey düşünmek onun olma mümkünlüğünü arttırır”: Her gün başınıza göktaşı düşeceğini düşünün. Ne kadarlık bir süre gerekiyor? Bu ne vakit olacaktır? Bu birebir şey değil mi? bu biçimde her gün sarsıntı olacağını düşünün. var iseyalım ki oldu. Sarsıntının olması sizin fikirlerinizle ne kadar kontaklı olur? Farklı bir yol deneyelim. Her gün 8 şiddetinde sarsıntı olacağını düşünün. Bunun olabilmesi için sizin düşünmeniz kâfi midir?
Bakın, epey yıllık deneyimime dayanarak gördüm ki fikir ile hareketi eş tutan şahıslar çocukken davranışlarından dolayı CEZALANDIRILMIŞ oluyorlar. ötürüsıyla olumsuz davranışlar ile olumsuz olaylar, olayı şahsileştirmesi şartlandırılmış oluyor. Bu niçinle kişi en ufak olumsuz olaya tahammül gösteremiyor: “Eğer otomobil kaza yapacaksa bunu yapan ben olmamalıyım yoksa kendimi affedemem, bu riski göze alamam”
İkincisi ise ÇOK VİCDANLI beşerler oluyorlar. Çok Vicdan’ın oluşumu ise komplike bir müddetç. Tahminen öbür bir yazıda buna değinirim.
Kendinizi ve diğerlerini affedebileceğiniz bir hayat dilerim