Dissosiyatif bozukluklar, bireyde kimlik bellek algı ve etraf ile ilgili duyumlar üzere olağanda bir bütün halinde çalışan fonksiyonların bütünlüğünün bozulmasıdır. Dissosiyasyon sıklıkla travma travmaya karşı bir savunma düzeneği olarak ortaya çıkar hastalık bu türlü travmadan kaçmayı sağlarken hem de travmanın kişinin hayatı üstündeki tesirini de geciktirir (vikipedia.org/wiki/Dissosiyatif_bozukluklar).
Disosiyasyon, bir küme olağan ruhsal sürecin başkalarından kopması ile olur. Aslında kişinin kanıları, hisleri yahut davranışları farkındalık düzeyinden uzaklaşmakta ve denetimden çıkmaktadır. Örneğin, sağlıklı bir üniversite öğrencisi bile evvelki iki haftada yaşadığı hiç bir olayı hatırlamayabilir. Öteki bir epey ruhsal semptomla birlikte bozukluk olmadan da disosiyasyon yaşanabilir; orta düzeydeyse büsbütün olağan olabilir (mesela, sıkıcı bir derste karşılık vermeniz beklendiğinde siz hafta sonu planlarınızın hayalini kuruyor olabilirsiniz).
Bir bozukluğu katkıda bulunacak derecede önemli olan disosiyasyon devirlerinin ortak bir fazlaca özelliği bulunmaktadır:
Kendine yabancılaşma (depersonalizasyon), kişinin kendinden kopması yahut ayrılması hissi olarak, kendi gerçeklik hissinden ya da vücudundan ayrıldığı hissinin olduğu ya da güya bunları dışarıdan bir gözlemci üzere izlediği hissini yaşadığı daima yahut bir dahaleyen yaşantıların olduğu bir bozukluk olarak tanımlanabilir. Bu his, kişinin, kendi ruhsal süreçlerini ve davranışlarını görüyor üzere yaşamasıdır; birtakım hastalar, bunu güya bir rüyadaymış üzere yaşayabilirler. Kendine yabancılaşma epizodları ile ilgili yeniden yine meşakkat yaşıyorsanız bir uzmanla görüşmeniz uygun olacaktır.
Depersonalizasyon, bedende uyuşukluk ve karıncalanma üzere fizikî duyumlara da niye olabilir. Ayrıyeten, depresyon üzere öteki bir hastalığının belirtisi de olabilmektedir.
Gerçeklik Algısının Bozulması (Derealizasyon)
Derealizasyon, etrafınızdan bağımsız ve kopmuş hissetmeyi içerir. Başka beşerler da dâhil olmak üzere yakın etrafınızdaki dış objelerden kendinizi yabancılaşmış hissedebilirsiniz. Aile üyeleriniz yahut yakın arkadaşlarınız dahi size yabancı üzere görünebilir.
Genellikle beşerler derealizasyonu aralıklı bulanıklık hissi olarak tanımlarlar. Bulunduğunuz ortamdaki beşerler ve objeler gerçek(olağan) dışı, çarpık yahut çizgi sinema üzere görünmeye başlayabilir. Kimileri, etrafları tarafınca kapana kısılmış hissettiklerini yahut etraflarında gerçeküstü ve alışık olmadıkları şeyleri gördüklerini bildirmektedir. Derealizasyon, güya farklı bir ülkede yahut diğer bir gezegendeymiş üzere hissetmelere yol açabilir (https://www.dilgem.com.tr/tr/makaleler/panik-atak-bozuklugu-depersonalizasyon-ve-derealizasyon/ ).
Bu Mevzu Hakkında Neler Yapabilirsiniz?
Anlattığımız semptomları yaşayan bireyler panik haline kapılabilirler. Bu durumu fark ettiğinizde birinci yapacağınız şey bir ruh sıhhati uzmanına başvurmak olacaktır. Yaşadığınız süreçle ilgili farkındalığı arttırmak ve uzmanınıza yardımcı olmak için şu adımları izleyebilirsiniz:
Disosiyasyon, bir küme olağan ruhsal sürecin başkalarından kopması ile olur. Aslında kişinin kanıları, hisleri yahut davranışları farkındalık düzeyinden uzaklaşmakta ve denetimden çıkmaktadır. Örneğin, sağlıklı bir üniversite öğrencisi bile evvelki iki haftada yaşadığı hiç bir olayı hatırlamayabilir. Öteki bir epey ruhsal semptomla birlikte bozukluk olmadan da disosiyasyon yaşanabilir; orta düzeydeyse büsbütün olağan olabilir (mesela, sıkıcı bir derste karşılık vermeniz beklendiğinde siz hafta sonu planlarınızın hayalini kuruyor olabilirsiniz).
Bir bozukluğu katkıda bulunacak derecede önemli olan disosiyasyon devirlerinin ortak bir fazlaca özelliği bulunmaktadır:
- Aniden başlar ve birdenbire biter.
- Genelde kişinin gereksinimi olan bir bilginin kesilmesi (engellenmesi, bozulması) olarak algılanır. Bir şeylerin eklendiği hissi ile (geri dönüşler gibi) müspet yahut negatif (hiç hatırlamayan bir dönem) olabilirler.
- Genelde az görüldüğü belirtilse de sayısı artıyor olabilir.
- Çoğunda (kendine yabancılaşma (depersonaizasyon), gerçek dışılık (derealizasyon bozukluğu hariç), önemli seviyede bir hafıza karışıklığı yaşanmaktadır.
- İşlevsellikte bozulma yahut şahsi bir külfet hissi yalnızca disosiyatif amnezi, kendine yabancılaşma, gerçek dışılık bozukluğu için gereklidir.
Kendine yabancılaşma (depersonalizasyon), kişinin kendinden kopması yahut ayrılması hissi olarak, kendi gerçeklik hissinden ya da vücudundan ayrıldığı hissinin olduğu ya da güya bunları dışarıdan bir gözlemci üzere izlediği hissini yaşadığı daima yahut bir dahaleyen yaşantıların olduğu bir bozukluk olarak tanımlanabilir. Bu his, kişinin, kendi ruhsal süreçlerini ve davranışlarını görüyor üzere yaşamasıdır; birtakım hastalar, bunu güya bir rüyadaymış üzere yaşayabilirler. Kendine yabancılaşma epizodları ile ilgili yeniden yine meşakkat yaşıyorsanız bir uzmanla görüşmeniz uygun olacaktır.
Depersonalizasyon, bedende uyuşukluk ve karıncalanma üzere fizikî duyumlara da niye olabilir. Ayrıyeten, depresyon üzere öteki bir hastalığının belirtisi de olabilmektedir.
Gerçeklik Algısının Bozulması (Derealizasyon)
Derealizasyon, etrafınızdan bağımsız ve kopmuş hissetmeyi içerir. Başka beşerler da dâhil olmak üzere yakın etrafınızdaki dış objelerden kendinizi yabancılaşmış hissedebilirsiniz. Aile üyeleriniz yahut yakın arkadaşlarınız dahi size yabancı üzere görünebilir.
Genellikle beşerler derealizasyonu aralıklı bulanıklık hissi olarak tanımlarlar. Bulunduğunuz ortamdaki beşerler ve objeler gerçek(olağan) dışı, çarpık yahut çizgi sinema üzere görünmeye başlayabilir. Kimileri, etrafları tarafınca kapana kısılmış hissettiklerini yahut etraflarında gerçeküstü ve alışık olmadıkları şeyleri gördüklerini bildirmektedir. Derealizasyon, güya farklı bir ülkede yahut diğer bir gezegendeymiş üzere hissetmelere yol açabilir (https://www.dilgem.com.tr/tr/makaleler/panik-atak-bozuklugu-depersonalizasyon-ve-derealizasyon/ ).
Bu Mevzu Hakkında Neler Yapabilirsiniz?
Anlattığımız semptomları yaşayan bireyler panik haline kapılabilirler. Bu durumu fark ettiğinizde birinci yapacağınız şey bir ruh sıhhati uzmanına başvurmak olacaktır. Yaşadığınız süreçle ilgili farkındalığı arttırmak ve uzmanınıza yardımcı olmak için şu adımları izleyebilirsiniz:
- Derealizasyon yaşıyorsanız, kendinizi gerçeğe döndürmek için duyularınızı rastgele bir biçimde kullanmayı deneyin. Elinizin üstündeki cildinizi sıkın. Soğuk yahut sıcak (sizi yakacak kadar değil) bir şeyi tutun ve sıcaklık/soğukluk hissine odaklanın. Odadaki öğeleri sayın yahut isimlendirin. Gözlerinizi hareketsiz tutmaya çalışın.
- Depersonalizasyon yaşıyorsanız, nefesinizi yavaşlatın. Birçok vakit anksiyete atağı birlikteinde teneffüste hızlanmaya yol açar. Bu durum da beyne kan akışını yavaşlatır. Nefes almayı devam ettirmeye odaklanarak olabildiğince uzun, yavaş ve derin nefes alın. Depersonalizasyon başkalarından kopma hissine yol açtığından, bir dostunuza, psikoloğunuza, ailenize yahut konuşmak için kesinlikle birisine ulaşın. Hislerinize odaklanmaya çalışın, anda kalmaya ve konuşmaya devam edin.
- Kendi kendinize uygulayabileceğiniz bu formların yanı sıra profesyonel bir ruhsal takviye almanız değerlidir. Yanında kendinizi rahat hissettiğiniz nitelikli bir ruh sıhhati profesyoneli, dissosiyatif bozukluk ile başa çıkmanıza yardımcı olabilir.