Depresyon antik çağlardan beri güzel bilinen bir hastalıktır. Mitolojik metinlerden, Hipokrat’a, Galen’den, İbn-i Sina’ya kadar bir fazlaca müellif, bilim adamı, düşünür bu hastalığı tanımaya, niçinlerini öğrenmeye çalışmıştır.
Günümüzde ise depresyonun tüm dünyada en hayli yeti yitimine yol açan hastalıklardan birisi olduğu bilinmektedir ve yaygınlığı %8-20 civarındadır. Bayanlarda erkeklere nazaran, evli olmayanlarda ise evli şahıslara nazaran daha sık görülür.
Beyindeki serotonin, noradrenalin, dopamin üzere kimyasal hususların (nörotransmitter) ölçüsünde ve fonksiyonlarında bozulma, hipotalamo-pituito-adrenal eksendeki (beyindeki hisleri, davranışları düzenleyen hormonların bulunduğu bölge) çok aktiflik üzere nöroendokrin sistemde fonksiyon değişiklikleri, uyku-uyanlıklık döngüsü bozuklukları, bağışıklık sisteminde bozulmalar ve genetik etmenler bugün bilinen depresyon niçinleri içindedır.
tıpkı vakitte çevresel gerilim etkenleri, travmatik hayat tecrübeleri, birtakım kişilik yapıları depresyona yatkınlık oluşturabilir.
Depresyonda en az iki hafta süren çökkün duygudurum, güç azlığı, evvelce keyif alınan etkinliklerden artık keyif alamama, yorgunluk, isteksizlik, uyku ve iştah bozuklukları, karamsarlık, değersizlik, suçluluk ve intihar fikirleri üzere belirtiler görülebilir. Tüm depresif hastaların yaklaşık %10-15’inde mevtle sonuçlanan intiharlar görülmektedir.
Bunların haricinde baş, boyun, sırt ağrıları üzere bedensel belirtiler, cinsel fonksiyon bozuklukları, işitsel halüsinasyonlar yahut sanrılar (düşünce bozuklukları) eşlik edebilir.
Her hastada hastanın durumuna ve hastalığın şiddetine göre tedavi planlaması yapılmalıdır.
Antidepresanlar tedavide kullanılan esas ilaçlardır, duruma nazaran anksiyolitik, antipsikotik, duygudurum dengeleyici ilaçlar da tedavide kullanılabilir.
Antidepresan ilaçların birinci günlerde yavaşça yan tesirlere niye olabileceği, tesirlerinin ise 2-3 hafta ortasında yavaş başlayacağı, bağımlılık yapan olmadığı, tam düzelme için 6-12 ay kullanılması gerektiği ve tabip denetiminde bırakılması gerektiği bilinmelidir.
Başta bilişsel davranışçı terapi olmak üzere çeşitli terapi hallerinin de depresyon tedavisinde aktiflikleri gösterilmiştir ve uygun hastalarda yaygın olarak uygulanmaktadır.
Tedavi edilmemiş depresyonlarda intihar riski artmakta, yinelama ve kronikleşme sık görülmektedir.
Günümüzde ise depresyonun tüm dünyada en hayli yeti yitimine yol açan hastalıklardan birisi olduğu bilinmektedir ve yaygınlığı %8-20 civarındadır. Bayanlarda erkeklere nazaran, evli olmayanlarda ise evli şahıslara nazaran daha sık görülür.
Beyindeki serotonin, noradrenalin, dopamin üzere kimyasal hususların (nörotransmitter) ölçüsünde ve fonksiyonlarında bozulma, hipotalamo-pituito-adrenal eksendeki (beyindeki hisleri, davranışları düzenleyen hormonların bulunduğu bölge) çok aktiflik üzere nöroendokrin sistemde fonksiyon değişiklikleri, uyku-uyanlıklık döngüsü bozuklukları, bağışıklık sisteminde bozulmalar ve genetik etmenler bugün bilinen depresyon niçinleri içindedır.
tıpkı vakitte çevresel gerilim etkenleri, travmatik hayat tecrübeleri, birtakım kişilik yapıları depresyona yatkınlık oluşturabilir.
Depresyonda en az iki hafta süren çökkün duygudurum, güç azlığı, evvelce keyif alınan etkinliklerden artık keyif alamama, yorgunluk, isteksizlik, uyku ve iştah bozuklukları, karamsarlık, değersizlik, suçluluk ve intihar fikirleri üzere belirtiler görülebilir. Tüm depresif hastaların yaklaşık %10-15’inde mevtle sonuçlanan intiharlar görülmektedir.
Bunların haricinde baş, boyun, sırt ağrıları üzere bedensel belirtiler, cinsel fonksiyon bozuklukları, işitsel halüsinasyonlar yahut sanrılar (düşünce bozuklukları) eşlik edebilir.
Her hastada hastanın durumuna ve hastalığın şiddetine göre tedavi planlaması yapılmalıdır.
Antidepresanlar tedavide kullanılan esas ilaçlardır, duruma nazaran anksiyolitik, antipsikotik, duygudurum dengeleyici ilaçlar da tedavide kullanılabilir.
Antidepresan ilaçların birinci günlerde yavaşça yan tesirlere niye olabileceği, tesirlerinin ise 2-3 hafta ortasında yavaş başlayacağı, bağımlılık yapan olmadığı, tam düzelme için 6-12 ay kullanılması gerektiği ve tabip denetiminde bırakılması gerektiği bilinmelidir.
Başta bilişsel davranışçı terapi olmak üzere çeşitli terapi hallerinin de depresyon tedavisinde aktiflikleri gösterilmiştir ve uygun hastalarda yaygın olarak uygulanmaktadır.
Tedavi edilmemiş depresyonlarda intihar riski artmakta, yinelama ve kronikleşme sık görülmektedir.