DANIŞAN-PSİKOTERAPİ MOTİVASYONU
Psikoterapi dayanağı alan danışanların,psikoterapi süreçlerine rağmen içsel ve dışsal
motivasyonlarının incelenmesi:
Psikoterapi; kişinin ruhsal rahatsızlıklarının temellerini bulup, belirtilerin sıklığı ve şiddetini
azaltma teşebbüslerinde bulunarak bireye rahatsızlık veren durumları ortadan kaldırmaya
yönelik işletilen bir müddetçtir. Psikoterapi sürecine başlama sonucu alan danışan/hasta, kendi
işleyişinin bozulduğunu, süreç içersinde baş etme tekniklerinin yetersiz kaldığını, rutinlerinin
gerçekleşmediğini yahut zorlayıcı olduğunu farkında olabilmektedir.Kişiye rahatsızlık veren
durumların psikoterapi formları ile azaltıması maksadı,danışanda/hastada psikoterapi sürecine
rağmen umut beslemesine,beklenti tesirine,motivasyonun artışına yol açabilmektedir.
Motivasyon;bireyi harekete geçiren kuvvet olarak tanımlanmaktadır.Bireyin içsel ve dışsal
motivasyonları mevcuttur.İnsanlar, kıymet verdikleri amaç istikametinde yahut dışsal baskılar ile
motive olabilirler.Motivasyon,insanın hedeflediği süreçleri başlatıp bununla birlikte devam
ettirmesini sağlamaktadır.Bireye dair içsel motivasyon;dışsal faktörler olmaksızın bireyin
kendi motivasyonunu sağlamasıdır.Dışsal rastgele bir mükafata karşılık gelmemekle
birlikte,kişinin iç dünyası aracılığı ile var olmasıdır.İçsel motivasyonda bireyde soyut
kavramlar güçlüdir.Bazı gelişim psikologları, bebeklerin doğumuyla birlikte etrafa olan
ilgilerini,meraklarını,ödül olmaksızın sergilediklerini gözlemlemişlerdir.
Dışsal motivasyon ise;bireyin mükafatlar ile motive olması şeklinde
isimlendirilebilir.Para,not,şöhret,takdir edilmek yahut kişiyi harekete geçirebilecek kuvvete
sahip tüm dışsal motive kaynakları olarak isimlendirebiliriz.Özetle,dışsal motivasyon kişinin
içsel motivasyonundan başka olarak,gelecek ödüllere bağlıdır.Fakat, dışsal motivasyonda eğer
motive eden kaynak ortadan kalkar ise bireyin motivasyonu negatif yönde
etkilenecektir.bu biçimde bir durumda,birey motivasyon kaynağı bulamamış ve hedeflenen sürece
devamlılık göstememiş olacaktır.İçsel ve dışsal motivasyon kaynakları bireyin harekete
başlangıcı ve süreçteki sürekliliği için büyük değer taşımaktadır.
Psikoterapi sürecinde danışanların motivasyonları da hem içsel hem dışsal motivasyon tipleri
ile açıklanabilmektedir.Psikoterapi takviyesi almayı düşünen bireylerde içsel motivasyonu
inceleyecek olursak; birey halihazırda devam eden hayatında yaşadığı birfazlaca olumsuzluk
yahut olaylara karşı içsel motivasyonunu yitirmiş olabilir.Yitirmiş olduğu motivasyonu(
motivasyonsuzluğu), aslında geçmişte daha sağlıklı olan bireyin sıhhatsiz bir duruma doğru
gittiği istikametinde düşünebiliriz.Birey,sürecin ortasında aşikâr etaplarda içsel
motivasyonunu,savunma sistemlerini, baş etme marifetlerini kullanmaya çalışmış fakat
başarısızlık ile sonuç almış olabilir.Bu durum da motivasyon düşüklüğüne niçiniyet
verebilir.Psikoterapi sürecini hedefleyen her birey, muhakkak hastalıklar yahut bozukluklar niçini
ile müracaatta bulunmayabilir.Bu noktayı motivasyon konusu içersinde inceleyeceğiz.
Motivasyonu, ferdi eforlarına karşın düzelme sağlayamadığı sorunları karşısında
düşüş yaşayan bireyler, tahlil arama uğraşlarında, hayatlarına bakış açılarına, umut
besledikleri noktalarda çökkünlük yaşamaya başlayabilirler.Çevreleri tarafınca psikoterapi
süreci önerilen danışan/hasta, dışsal motivasyon kaynakları ile psikoterapi dayanağını kabul
edebilir.
HADİSE ÖRNEĞİ;
Merkezimize,çift terapisi talebi ile müracaatta bulunan A.Y. ve N.Y çiftinin,psikoterapi sonucu
öncesi,başvuru evresi ve psikoterapi sürecindeki motivasyonları anlatılmıştır.
A.Y ve N.Y. çifti, toplamda 12 yıllık bir beraberliğe sahiptirler.12 yıllık beraberliğin içersinde
9 yıldır evli ve 1 çocuk sahibi olan çift; A.Y.’nin boşanma isteği üzerine eşinin araştırmaları
kararında psikoterapi sürecine müracaatta bulunup, kişisel istekleri, uyuşmazlıkları, anlayış
ve empati kavramları hakkında dayanak almak istediklerini bildirmişlerdir.A.Y.’nin 21 yıldır
panik bozukluk niçini ile psikoterapi ve ilaç dayanağı aldığı bildirilmiştir.Eşi N.Y.’nin
rastgele bir psikiyatri tanısı olmadığı belirtilmiştir.A.Y.’nin psikoterapi süreci
öncesinde,evlilikleri için motivasyonunun,isteğinin kalmadığını ve bu sebeple boşanma
sonucuna yatkınlık gösterdiğini, eşi N.Y.’nin ise evliliklerini hem çocuğu için tıpkı vakitte A.Y’nin
kimi özelliklerini takdir ettiği için evli kalmak isteği paylaşılmıştır.A.Y. psikoterapi sürecine
eşinin isteği üzerine başladığını,boşanma sonucunın kesin olmadığını fakat düşündüğünü
belirtmiştir.
A.Y’nin içsel motivasyonunun psikoterapi sonucu öncesinde bulunmadığı, evliliklerinin
başından beri büsbütün eşinin onay vereceği davranışları sergilediğini,kendini tanımaya fırsat
verilmediğini,eşinin tarafınca davranışları onaylandıkça senelerca memnun olmaya çalıştığını
lakin artık fedakarlıklarının karşılık bulmaması niçini ile dışsal motivasyonunun da işe
yaramayışından bahsetmiştir.A.Y. psikoterapi müracaat sürecinde eşi tarafınca ikna edilmeye
çalışılırken eşi N.Y.’den bir armağan alır.Dışsal motivasyonu artan A.Y. sonuç olarak içsel
motivasyonunu yitirdiği evliliğine rağmen motive olup psikoterapi dayanağına onay verir.N.Y.
‘nin içsel motivasyonları içinde, karşısındaki kişiyi tanıması, tanıdığı için birşeylerii daha
kolay düzeltebilecekleri tarafındaki umudu vardır.Dışsal motivasyon kaynakları içinde ise
etrafı tarafınca ‘’boşanmış olmamak’’ kaidesinin arandığı bir meslek kısmına mensup
olmasıdır.A.Y. ve N.Y. çifti psikoterapi sürecine başvururken, çiftin maksatları sorulduğunda,
‘’anlaşılmak ve tek taraflı karar vermekten kaçınmak’’ karşılığını aldık.
İkili, süreç ve gayeler hakkında psikoeğitim kapsamında bilgilendirilmeleri verilirken, içsel
motivasyonlarının umut olduğu,dışsal motivasyonlarının da bu umuttan da beslenerek
birbirlerine karşı uygulamalar içersinde olmaları görülmüştür.Boşanma sonucuna yatkın olan
A.Y. psikoterapi sürecinde psikoeğitim anlarında biroldukca soruyu eşine de yönelterek empati
kurmasını istemiş,eşi bu talebe başta yanıt verememiştir.Dışsal motivasyonu boşanma sonucu
yatkınlığını bildiği eşi tarafınca neredeyse yok edilen N.Y. ‘’sen ne yaparsak yapalım
kararında daima boşanmak isteyeceksin değil mi? ‘’ , ‘’burada biroldukca şeyin tahlili var ama
sen yalnızca boşanma hedefindeysen sonuç daima ona mı çıkacak?’’ biçiminde sorular
yöneltmiştir.A.Y. ise,’’ boşanmakta büsbütün kararlı olsam, beni tutan rastgele bir duygu
olmasa burada hiç bulunmam’’ karşılığını vererek içsel motivasyonunu bize yansıtmıştır.Süreç
devam ederken, sahiden boşanma isteğinin sebeplerinden fazla eşine dışsal motivasyon
sağlamaya çalışan N.Y. eşi A.Y.’ ye aldığı armağan olan aracı satıp, A.Y.’nin daha hayli istediği
0 öbür bir araba almıştır.Bu süreçte sorunlardan biri olan anlaşılmamak hakkında
verilen ödevlerde içsel motivasyonu kendi sağladığı dışsal motivasyonlar karşılığında artan
N.Y. seans esnasında senelerca eşinin yaptığı fedakarlıkların karşılığında kendi sunduğu
imkanlardan örnekler vermeye başlamıştır.Süreci devam eden çift 6 yaşındaki çocuğu
üzerinden bir tartışma hayatıştır.Tartışma esnasında verilen ödevi uygulamaya çalışan
boşanma yatkınlığı olan A.Y. ‘nin içsel motivasyonu anlaşılma,farkedilme,var olma üzerine
iken,N.Y. ödevi uygulamaktan çok dışsal motivasyon sağladığı arabası geri almakla
eşinin dışsal motivasyonunu elinden almış bulunmuştur.Çocuk konusunda çıkan tartışmada
içsel motivasyonunu kaybetmeyen A.Y. durum karşısında mantıksal yaklaşabilmiş ve eşine
ortasında bulundukları durumu farkettirebilmek ismine, ‘’biz niye psikoterapiye gidiyoruz?’’ ,’’
tam olarak bu anları sağlıklı yönetebilmek ve ortak nokta bulamasak da anlaşabilmek için’’
cümleleri ile durumu toparlayabilme motivasyonu göstermiştir.
Dışsal motivasyon A.Y.’nin bu tartışmadaki davranışları üzerine ortadan kalkmamış ve hem
arabası tıpkı vakitte içsel motivasyon sağlatan eşi ile olan yakınlığı artmıştır.Bir daha sonraki seansa
iştirak gösteren çift , ‘’ anları yönetmeye çalışmakta yol alabildiklerini’’, seansa gelirken
tartışma yaşamalarına karşın yönetebildiklerini anlatmışlardır.Süreç devamlılık
gösterirken,A.Y., N.Y.den ,’’ artık maddi kaynaklar ile değil, içsel motivasyon sağlayabilecek
yakınlıkta olup,onaylanmaya çalıştığı değil, kendi olabildiği, evliliklerinde kendi kararlarını
verebilmek ve uygulayabilmek isteğini talep etmiştir.
Dışsal kaynaklarda, çiftin aileleri psikoterapi dayanağı aldıklarını bildikleri için takdir
edildiklerini,evliliklerini ne kadar kurtarmak istediklerinin görüldüğü,ne kadar şuurlu bir çift
oldukları, çocukları için ne kadar fedakar bir anne baba oldukları tarafında övgüler
almışlardır.İçsel motivasyonda ise süreç içersinde ‘’ emek verdikleri bir yatırım olarak
gördükleri psikoterapi süreci’’ onlar için neredeyse son umut kaynağı idi.(Kendi belirttikleri
bilgidir).Motivasyonu biroldukça noktadan sağlayabilecekken birbirleri üzerinde motive edici
yaklaşımlara sahip olmaya başlayan çift,önce sahip oldukları ilgi şemalarını öğrenerek bazı
durumların kendileri ile alakalı olduğunu, kimi durumların gerçek yahut yanlışlardan değil,
ahenk ile alakalı olduğunu, en temelinde irtibat şemalarının değerinin büyük olduğu
bildirilerek bir süre daha seanslara devamlılıkları gözlemlenmiştir.
Seansların başlangıcında tek bir tarafın motive olduğu, akabinde çift terapisi teknikleri ve
danışanların hem şahsi hem çift olarak uğraşları yardımıyla birbirlerini motive eden
davranışlarının başladığı ve bunları pekiştirebildikleri,birbirleri ile içsel motivasyonlarını
paylaşabildikleri ve dışsal motivasyon yarattıkları gözlemlenmiştir.Dışsal motivasyonlarını
arttırmaları ile birlikte içsel motivasyonlarının arttıklarını belirtmişlerdir.Birbirleri ile
paylaşımları artan çift, tartışmalarında rastgele bir ortak nokta bulamadıklarında dahi
büsbütün demotive olmamış, mantıklı olan kararı uygulamaya yahut şayet kararı büyük
oranda etkilemeyecekse birşeyi ortak kararları doğrultusunda değiştirmemeye karar
vermişlerdir.Dışsal motivasyon kaynaklarının sürekliliği mümkün oldukaç N.Y. tarafınca
A.Y. üzerinde devam ettirilmeye çalışılmış.Bu durum ise bağlantı şemaları tarafınca çift ile
görüşülmüştür.bir süre daha sonra seansları sonlanan çift, geribildirimlerinde motivasyon hakkında
bildirim sağlamış,oluşan sorunlarda edindikleri usulün iki taraf için de uygunluğu
hakkında bilgi vermiştir.
Schneider (2001) hastanedeki 250 hasta ile yaptığı çalışmada psikoterapi motivasyonunun
dört boyutunu ve tesirini incelemiştir. Bu boyutlar: negatif hastalık olması, psikososyal
temelli etiyoloji, psikoterapi beklentileri, psikoterapiye açıklık halindedir. Sonuçlar genel bir
açıklığın psikososyal bir atıf ve gibisi süreçlerde sonuçları olumlu istikamette etkilediğini
göstermiştir. Ek olarak, düşük motivasyonlu hastalarda psikoterapinin etkisiz olma ihtimalinin
arttığı görülmüştür.Seanslara başlayan danışanlarda, olumlu bir terapötik ilişkinin
motivasyonu düşük danışanlar için değerli olabileceği belirtilmiştir.
Psikoterapiye başvuran danışanların,bozukluk yahut hastalık niçini bulunmak zorunda
değildir.Kendini tanıma,problem çözme,baş etme düzenekleri hakkında bilgi sahibi olma
isteği ile de müracaatta bulunan danışanlar olabilmektedir.Bu müracaat formunun motivasyonu
nedir? Birey,yaşadıklarına rağmen her vakit bir iz kazanır,olumlu yahut olumsuz anılara sahip
olur ve bunlara kıymet biçer.Deneyim ve deneyim kazanır.Ailesinin yaklaşımları,öğretileri ve
etrafının kendini lisanlandırma hali dahil olmakla birlikte kendine ilişkin şemaları
oluşturur.Bunların toplamı ise içsel motivasyonunu etkileyebilmektedir.
Ferdi danışmanlık yahut psikoterapi sürecine, farkındalık,kendi ile tanışmak ve kendi ile
anlaşmak ismine müracaatta bulunan insanların motivasyonları, başlangıçta birtakım tasalar ile
birlikte hareket edebilir.Tanımak, merak yardımıyla gelişen bir içsel motivasyona dönebilir.Bu
sebeple ferdî bir müddetçte insan kendi motivasyonunu farkında olabilir.Motivasyonunun
gelişmesini ve artmasını, kendinde tanıdığı olumlu yahut olumsuz noktalar temsil
edebilir.Kendi sürecinde olan danışan,bazı teknikler olsun olmasın dışsal motivasyonlara
yönelebilir.Örneğin, kendini tanıma sürecinin ferdi manada kendisini motive ettiğine
inanan bir danışan, seans daha sonrasında kendisine dondurma ısmarlayabilir.Ödüllendirme,bireyin
dışsal motivasyon kaynaklarını kullanabilmesinin pekiştireci olabilir.
Öteki bir örnek olarak, haftalık bir ödevi bulunan bir danışan, tüm hafta boyunca verilen
ödevi yerine getirdiyse,seansa içsel motivasyonu yüksek gelebilir ve gelmeden biraz
öncesinde kendine epey hoş bir ikram alabilir.İçsel ve dışsal motivasyonu bir arada
gözlemleyebileceğimiz birfazlaca örnek bulabiliriz.Bireysel sürecinde olan danışanların içsel
motivasyonları merak,umut,eğitim,öğrenmek,tanımak üzere bileşenler olabilir.Bireysel sürece
yönlendiren motivasyon kaynaklarını bu türlü ele alabiliriz.
Psikoterapi dayanağı alan danışanların,psikoterapi süreçlerine rağmen içsel ve dışsal
motivasyonlarının incelenmesi:
Psikoterapi; kişinin ruhsal rahatsızlıklarının temellerini bulup, belirtilerin sıklığı ve şiddetini
azaltma teşebbüslerinde bulunarak bireye rahatsızlık veren durumları ortadan kaldırmaya
yönelik işletilen bir müddetçtir. Psikoterapi sürecine başlama sonucu alan danışan/hasta, kendi
işleyişinin bozulduğunu, süreç içersinde baş etme tekniklerinin yetersiz kaldığını, rutinlerinin
gerçekleşmediğini yahut zorlayıcı olduğunu farkında olabilmektedir.Kişiye rahatsızlık veren
durumların psikoterapi formları ile azaltıması maksadı,danışanda/hastada psikoterapi sürecine
rağmen umut beslemesine,beklenti tesirine,motivasyonun artışına yol açabilmektedir.
Motivasyon;bireyi harekete geçiren kuvvet olarak tanımlanmaktadır.Bireyin içsel ve dışsal
motivasyonları mevcuttur.İnsanlar, kıymet verdikleri amaç istikametinde yahut dışsal baskılar ile
motive olabilirler.Motivasyon,insanın hedeflediği süreçleri başlatıp bununla birlikte devam
ettirmesini sağlamaktadır.Bireye dair içsel motivasyon;dışsal faktörler olmaksızın bireyin
kendi motivasyonunu sağlamasıdır.Dışsal rastgele bir mükafata karşılık gelmemekle
birlikte,kişinin iç dünyası aracılığı ile var olmasıdır.İçsel motivasyonda bireyde soyut
kavramlar güçlüdir.Bazı gelişim psikologları, bebeklerin doğumuyla birlikte etrafa olan
ilgilerini,meraklarını,ödül olmaksızın sergilediklerini gözlemlemişlerdir.
Dışsal motivasyon ise;bireyin mükafatlar ile motive olması şeklinde
isimlendirilebilir.Para,not,şöhret,takdir edilmek yahut kişiyi harekete geçirebilecek kuvvete
sahip tüm dışsal motive kaynakları olarak isimlendirebiliriz.Özetle,dışsal motivasyon kişinin
içsel motivasyonundan başka olarak,gelecek ödüllere bağlıdır.Fakat, dışsal motivasyonda eğer
motive eden kaynak ortadan kalkar ise bireyin motivasyonu negatif yönde
etkilenecektir.bu biçimde bir durumda,birey motivasyon kaynağı bulamamış ve hedeflenen sürece
devamlılık göstememiş olacaktır.İçsel ve dışsal motivasyon kaynakları bireyin harekete
başlangıcı ve süreçteki sürekliliği için büyük değer taşımaktadır.
Psikoterapi sürecinde danışanların motivasyonları da hem içsel hem dışsal motivasyon tipleri
ile açıklanabilmektedir.Psikoterapi takviyesi almayı düşünen bireylerde içsel motivasyonu
inceleyecek olursak; birey halihazırda devam eden hayatında yaşadığı birfazlaca olumsuzluk
yahut olaylara karşı içsel motivasyonunu yitirmiş olabilir.Yitirmiş olduğu motivasyonu(
motivasyonsuzluğu), aslında geçmişte daha sağlıklı olan bireyin sıhhatsiz bir duruma doğru
gittiği istikametinde düşünebiliriz.Birey,sürecin ortasında aşikâr etaplarda içsel
motivasyonunu,savunma sistemlerini, baş etme marifetlerini kullanmaya çalışmış fakat
başarısızlık ile sonuç almış olabilir.Bu durum da motivasyon düşüklüğüne niçiniyet
verebilir.Psikoterapi sürecini hedefleyen her birey, muhakkak hastalıklar yahut bozukluklar niçini
ile müracaatta bulunmayabilir.Bu noktayı motivasyon konusu içersinde inceleyeceğiz.
Motivasyonu, ferdi eforlarına karşın düzelme sağlayamadığı sorunları karşısında
düşüş yaşayan bireyler, tahlil arama uğraşlarında, hayatlarına bakış açılarına, umut
besledikleri noktalarda çökkünlük yaşamaya başlayabilirler.Çevreleri tarafınca psikoterapi
süreci önerilen danışan/hasta, dışsal motivasyon kaynakları ile psikoterapi dayanağını kabul
edebilir.
HADİSE ÖRNEĞİ;
Merkezimize,çift terapisi talebi ile müracaatta bulunan A.Y. ve N.Y çiftinin,psikoterapi sonucu
öncesi,başvuru evresi ve psikoterapi sürecindeki motivasyonları anlatılmıştır.
A.Y ve N.Y. çifti, toplamda 12 yıllık bir beraberliğe sahiptirler.12 yıllık beraberliğin içersinde
9 yıldır evli ve 1 çocuk sahibi olan çift; A.Y.’nin boşanma isteği üzerine eşinin araştırmaları
kararında psikoterapi sürecine müracaatta bulunup, kişisel istekleri, uyuşmazlıkları, anlayış
ve empati kavramları hakkında dayanak almak istediklerini bildirmişlerdir.A.Y.’nin 21 yıldır
panik bozukluk niçini ile psikoterapi ve ilaç dayanağı aldığı bildirilmiştir.Eşi N.Y.’nin
rastgele bir psikiyatri tanısı olmadığı belirtilmiştir.A.Y.’nin psikoterapi süreci
öncesinde,evlilikleri için motivasyonunun,isteğinin kalmadığını ve bu sebeple boşanma
sonucuna yatkınlık gösterdiğini, eşi N.Y.’nin ise evliliklerini hem çocuğu için tıpkı vakitte A.Y’nin
kimi özelliklerini takdir ettiği için evli kalmak isteği paylaşılmıştır.A.Y. psikoterapi sürecine
eşinin isteği üzerine başladığını,boşanma sonucunın kesin olmadığını fakat düşündüğünü
belirtmiştir.
A.Y’nin içsel motivasyonunun psikoterapi sonucu öncesinde bulunmadığı, evliliklerinin
başından beri büsbütün eşinin onay vereceği davranışları sergilediğini,kendini tanımaya fırsat
verilmediğini,eşinin tarafınca davranışları onaylandıkça senelerca memnun olmaya çalıştığını
lakin artık fedakarlıklarının karşılık bulmaması niçini ile dışsal motivasyonunun da işe
yaramayışından bahsetmiştir.A.Y. psikoterapi müracaat sürecinde eşi tarafınca ikna edilmeye
çalışılırken eşi N.Y.’den bir armağan alır.Dışsal motivasyonu artan A.Y. sonuç olarak içsel
motivasyonunu yitirdiği evliliğine rağmen motive olup psikoterapi dayanağına onay verir.N.Y.
‘nin içsel motivasyonları içinde, karşısındaki kişiyi tanıması, tanıdığı için birşeylerii daha
kolay düzeltebilecekleri tarafındaki umudu vardır.Dışsal motivasyon kaynakları içinde ise
etrafı tarafınca ‘’boşanmış olmamak’’ kaidesinin arandığı bir meslek kısmına mensup
olmasıdır.A.Y. ve N.Y. çifti psikoterapi sürecine başvururken, çiftin maksatları sorulduğunda,
‘’anlaşılmak ve tek taraflı karar vermekten kaçınmak’’ karşılığını aldık.
İkili, süreç ve gayeler hakkında psikoeğitim kapsamında bilgilendirilmeleri verilirken, içsel
motivasyonlarının umut olduğu,dışsal motivasyonlarının da bu umuttan da beslenerek
birbirlerine karşı uygulamalar içersinde olmaları görülmüştür.Boşanma sonucuna yatkın olan
A.Y. psikoterapi sürecinde psikoeğitim anlarında biroldukca soruyu eşine de yönelterek empati
kurmasını istemiş,eşi bu talebe başta yanıt verememiştir.Dışsal motivasyonu boşanma sonucu
yatkınlığını bildiği eşi tarafınca neredeyse yok edilen N.Y. ‘’sen ne yaparsak yapalım
kararında daima boşanmak isteyeceksin değil mi? ‘’ , ‘’burada biroldukca şeyin tahlili var ama
sen yalnızca boşanma hedefindeysen sonuç daima ona mı çıkacak?’’ biçiminde sorular
yöneltmiştir.A.Y. ise,’’ boşanmakta büsbütün kararlı olsam, beni tutan rastgele bir duygu
olmasa burada hiç bulunmam’’ karşılığını vererek içsel motivasyonunu bize yansıtmıştır.Süreç
devam ederken, sahiden boşanma isteğinin sebeplerinden fazla eşine dışsal motivasyon
sağlamaya çalışan N.Y. eşi A.Y.’ ye aldığı armağan olan aracı satıp, A.Y.’nin daha hayli istediği
0 öbür bir araba almıştır.Bu süreçte sorunlardan biri olan anlaşılmamak hakkında
verilen ödevlerde içsel motivasyonu kendi sağladığı dışsal motivasyonlar karşılığında artan
N.Y. seans esnasında senelerca eşinin yaptığı fedakarlıkların karşılığında kendi sunduğu
imkanlardan örnekler vermeye başlamıştır.Süreci devam eden çift 6 yaşındaki çocuğu
üzerinden bir tartışma hayatıştır.Tartışma esnasında verilen ödevi uygulamaya çalışan
boşanma yatkınlığı olan A.Y. ‘nin içsel motivasyonu anlaşılma,farkedilme,var olma üzerine
iken,N.Y. ödevi uygulamaktan çok dışsal motivasyon sağladığı arabası geri almakla
eşinin dışsal motivasyonunu elinden almış bulunmuştur.Çocuk konusunda çıkan tartışmada
içsel motivasyonunu kaybetmeyen A.Y. durum karşısında mantıksal yaklaşabilmiş ve eşine
ortasında bulundukları durumu farkettirebilmek ismine, ‘’biz niye psikoterapiye gidiyoruz?’’ ,’’
tam olarak bu anları sağlıklı yönetebilmek ve ortak nokta bulamasak da anlaşabilmek için’’
cümleleri ile durumu toparlayabilme motivasyonu göstermiştir.
Dışsal motivasyon A.Y.’nin bu tartışmadaki davranışları üzerine ortadan kalkmamış ve hem
arabası tıpkı vakitte içsel motivasyon sağlatan eşi ile olan yakınlığı artmıştır.Bir daha sonraki seansa
iştirak gösteren çift , ‘’ anları yönetmeye çalışmakta yol alabildiklerini’’, seansa gelirken
tartışma yaşamalarına karşın yönetebildiklerini anlatmışlardır.Süreç devamlılık
gösterirken,A.Y., N.Y.den ,’’ artık maddi kaynaklar ile değil, içsel motivasyon sağlayabilecek
yakınlıkta olup,onaylanmaya çalıştığı değil, kendi olabildiği, evliliklerinde kendi kararlarını
verebilmek ve uygulayabilmek isteğini talep etmiştir.
Dışsal kaynaklarda, çiftin aileleri psikoterapi dayanağı aldıklarını bildikleri için takdir
edildiklerini,evliliklerini ne kadar kurtarmak istediklerinin görüldüğü,ne kadar şuurlu bir çift
oldukları, çocukları için ne kadar fedakar bir anne baba oldukları tarafında övgüler
almışlardır.İçsel motivasyonda ise süreç içersinde ‘’ emek verdikleri bir yatırım olarak
gördükleri psikoterapi süreci’’ onlar için neredeyse son umut kaynağı idi.(Kendi belirttikleri
bilgidir).Motivasyonu biroldukça noktadan sağlayabilecekken birbirleri üzerinde motive edici
yaklaşımlara sahip olmaya başlayan çift,önce sahip oldukları ilgi şemalarını öğrenerek bazı
durumların kendileri ile alakalı olduğunu, kimi durumların gerçek yahut yanlışlardan değil,
ahenk ile alakalı olduğunu, en temelinde irtibat şemalarının değerinin büyük olduğu
bildirilerek bir süre daha seanslara devamlılıkları gözlemlenmiştir.
Seansların başlangıcında tek bir tarafın motive olduğu, akabinde çift terapisi teknikleri ve
danışanların hem şahsi hem çift olarak uğraşları yardımıyla birbirlerini motive eden
davranışlarının başladığı ve bunları pekiştirebildikleri,birbirleri ile içsel motivasyonlarını
paylaşabildikleri ve dışsal motivasyon yarattıkları gözlemlenmiştir.Dışsal motivasyonlarını
arttırmaları ile birlikte içsel motivasyonlarının arttıklarını belirtmişlerdir.Birbirleri ile
paylaşımları artan çift, tartışmalarında rastgele bir ortak nokta bulamadıklarında dahi
büsbütün demotive olmamış, mantıklı olan kararı uygulamaya yahut şayet kararı büyük
oranda etkilemeyecekse birşeyi ortak kararları doğrultusunda değiştirmemeye karar
vermişlerdir.Dışsal motivasyon kaynaklarının sürekliliği mümkün oldukaç N.Y. tarafınca
A.Y. üzerinde devam ettirilmeye çalışılmış.Bu durum ise bağlantı şemaları tarafınca çift ile
görüşülmüştür.bir süre daha sonra seansları sonlanan çift, geribildirimlerinde motivasyon hakkında
bildirim sağlamış,oluşan sorunlarda edindikleri usulün iki taraf için de uygunluğu
hakkında bilgi vermiştir.
Schneider (2001) hastanedeki 250 hasta ile yaptığı çalışmada psikoterapi motivasyonunun
dört boyutunu ve tesirini incelemiştir. Bu boyutlar: negatif hastalık olması, psikososyal
temelli etiyoloji, psikoterapi beklentileri, psikoterapiye açıklık halindedir. Sonuçlar genel bir
açıklığın psikososyal bir atıf ve gibisi süreçlerde sonuçları olumlu istikamette etkilediğini
göstermiştir. Ek olarak, düşük motivasyonlu hastalarda psikoterapinin etkisiz olma ihtimalinin
arttığı görülmüştür.Seanslara başlayan danışanlarda, olumlu bir terapötik ilişkinin
motivasyonu düşük danışanlar için değerli olabileceği belirtilmiştir.
Psikoterapiye başvuran danışanların,bozukluk yahut hastalık niçini bulunmak zorunda
değildir.Kendini tanıma,problem çözme,baş etme düzenekleri hakkında bilgi sahibi olma
isteği ile de müracaatta bulunan danışanlar olabilmektedir.Bu müracaat formunun motivasyonu
nedir? Birey,yaşadıklarına rağmen her vakit bir iz kazanır,olumlu yahut olumsuz anılara sahip
olur ve bunlara kıymet biçer.Deneyim ve deneyim kazanır.Ailesinin yaklaşımları,öğretileri ve
etrafının kendini lisanlandırma hali dahil olmakla birlikte kendine ilişkin şemaları
oluşturur.Bunların toplamı ise içsel motivasyonunu etkileyebilmektedir.
Ferdi danışmanlık yahut psikoterapi sürecine, farkındalık,kendi ile tanışmak ve kendi ile
anlaşmak ismine müracaatta bulunan insanların motivasyonları, başlangıçta birtakım tasalar ile
birlikte hareket edebilir.Tanımak, merak yardımıyla gelişen bir içsel motivasyona dönebilir.Bu
sebeple ferdî bir müddetçte insan kendi motivasyonunu farkında olabilir.Motivasyonunun
gelişmesini ve artmasını, kendinde tanıdığı olumlu yahut olumsuz noktalar temsil
edebilir.Kendi sürecinde olan danışan,bazı teknikler olsun olmasın dışsal motivasyonlara
yönelebilir.Örneğin, kendini tanıma sürecinin ferdi manada kendisini motive ettiğine
inanan bir danışan, seans daha sonrasında kendisine dondurma ısmarlayabilir.Ödüllendirme,bireyin
dışsal motivasyon kaynaklarını kullanabilmesinin pekiştireci olabilir.
Öteki bir örnek olarak, haftalık bir ödevi bulunan bir danışan, tüm hafta boyunca verilen
ödevi yerine getirdiyse,seansa içsel motivasyonu yüksek gelebilir ve gelmeden biraz
öncesinde kendine epey hoş bir ikram alabilir.İçsel ve dışsal motivasyonu bir arada
gözlemleyebileceğimiz birfazlaca örnek bulabiliriz.Bireysel sürecinde olan danışanların içsel
motivasyonları merak,umut,eğitim,öğrenmek,tanımak üzere bileşenler olabilir.Bireysel sürece
yönlendiren motivasyon kaynaklarını bu türlü ele alabiliriz.