Bireyi öbür canlılardan ayrıştıran en değerli özelliklerden biri, beslenme, korunma, ilişkin olma üzere temel ihtiyaçlarını karşılayabilmek için diğerleriyle ilgi kurabilmesi ve bu bağlantıları sürdürebilme hüneridir. İnsan dünyaya geldiği andan itibaren temel muhtaçlıklarını karşılayabilmek için birinci vakit içinderda kendisine bakım veren bireyle temasa geçer. Bireylerin hayatın birinci senelerında annesiyle ya da bakıcısıyla geliştirdiği bu bağlantı bağlanma kavramıyla açıklanmaktadır. Bağlanma, bireylerin erken çocukluk senelerında oluşan temel bakım veren kişi ile içinde geliştirdikleri kuvvetli duygusal bağlar olarak tanımlanmaktadır (Bowlby, 1982). Erken çocukluk devrinde gerçekleşen bağlanmanın çocukluk yılları ile yetişkinlik periyodu içinde bir köprü oluşturduğu belirtilmektedir. Bireyler bakım verenleriyle geliştirdikleri itimat hissini içselleştirmekte ve diğerleriyle kurdukları bağlarında de bu zihinsel temsillere bakılırsa davranmaktadır. Bireylerin bağlanma davranışının niteliği yetişkinlik devrinde kuracağı münasebetlerindeki beklentilerini, muhtaçlıklarını, davranışlarını etkilemektedir. Aile ilgileri, arkadaşlık üzere alaka örüntüleriyle bir arada bireylerin hem duygusal tıpkı vakitte fizikî muhtaçlıklarını karşılayan dinamiklerden biri de romantik münasebetlerdir. Romantik bağlar, çiftler içinde sevgi ve aşkı temel alan, karşılıklı olarak itimat, yakınlık, eşitlik, bağlılık üzere birfazlaca muhtaçlığın karşılandığı bireylerin birbirlerini tamamladığı bir bağlanma biçimi olarak tabir edilmektedir. Evlilik, romantik ilgiler içinde bir bayanla bir erkeğin aile kurmak için kanunlara uygun olarak bir ortaya geldikleri ilgiler sistemidir. Evlilik alakası bağlanma tarzlarıyla yakından alakalıdır. Erken çocukluk senelerında temel ihtiyaçlarını karşılama sorumluluğu olan şahıslarla, yetişkinlik devrinde akranlar ve eşler emsal süreçleri yerine getirirlerse bağlanma tarzları aktarılmaktadır. Çocuklarda bağlanma, tek taraflıdır, yetişkinlerde ise karşılıklı etkileşime dayanmaktadır. Çocuklarda ilgi ve sevgi gereksiniminin karşılanması bulunurken, yetişkinlerde karşılıklı sevgi ve itimat ön plana çıkmaktadır. Yetişkin romantik bağlarında bağlanma süreci iki taraflıdır. Her iki taraf da gerektiğinde hem bakım ve dayanak veren birebir vakitte bunu alan kişi olur. Yetişkin bağlanma sürecinde sürecin iki taraflı olması için partnerlerin ortak hedeflere sahip olması gerekmektedir. Eşlerin birbirlerine dayanak olmaları inançlı bir liman oluşturmaktadır. Bağlanma kuramı temel alınarak yetişkinlerdeki yakın bağlar açıklanabilmektedir. Yetişkinlik devrinde eşler bağlanma figürü olarak yer almaktadır bu sebeple bağlanma tarzları eşler içinde hislerin ve niyetlerin biçimlenmesinde rol oynamaktadır. Bireylerin eşleriyle kurdukları alaka dinamiği bağlanma tarzlarına göre farklılık göstermektedir. Hazan ve Shaver (1987) yaptıkları çalışmalarda yetişkinlerde bağlanma tarzlarını kaçıngan, kaygılı/kararsız ve inançlı olmak üzere üç kümede toplamıştır. İnançlı bağlanma tarzına sahip bireylerin evlilik bağlantılarında daha memnun, inançta hissettiği, telaşlı bağlanma tarzında olan bireylerin daima olarak bağda iniş çıkışların içerisinde olduğu belirtilmektedir. Kaçıngan bağlanan bireylerin ise yakınlıktan korktukları için sevgiyi kol aralığında tuttuğu belirtilmektedir.
Güvenli Bağlanma Tarzı Evlilik İlgisini Nasıl Tesirler?
Çocukluk senelerında aileleriyle yakın bağ içerisinde olan bireylerin inançlı bağlanma gerçekleştirdiği ve yetişkinlik periyotlarında kendilerini muhtaçlıklarını karşılayabilir bir pozisyonda gördükleri için inançta hissettikleri belirtilmektedir. Bebeğin bakım vereni ile içinde kabul edilebilir bir yakınlığın olması ona inançlı bir üs sağlamaktadır. Bu durum çocuğun gereksinimi olduğunda güvenebileceği birilerinin varlığını hissetmesine ve yalnız olmadığı algısını oluşturmaktadır. İnançlı bağlanan eşler birbirlerine dayanak vermekte ve bağlantıda inançlı bir alan oluşturmaktadır. Uzun periyodik ve uyumlu bir evlilik bağlantısı içerisinde olan çiftler inançlı bağlanma tarzına sahip olanlardır. Eşlerin her ikisinin de inançlı bağlanma tarzına sahip olduğu evliliklerde, evliliklerin daha fazla olumlu değerlendirildiği, eşlerin yakınlık ortasında olduğu ve ortalarındaki çatışmanın az olduğu söz edilmektedir. İnançlı bağlanma gerçekleştiren bireyler sevgisini rahatlıkla söz edebildikleri için evlilik münasebetlerinden şad oldukları gözlenmektedir. İnançlı bağlanan eşlerin kendi içinde dayanışma içerisinde oldukları, birbirlerine itimat duydukları, alakalarına olan bağlılıkları ve bağlantıdan aldıkları doyumun daha fazla olduğu belirtilmektedir.
Kaygılı Bağlanma Tarzı Evlilik Münasebetini Nasıl Tesirler?
Kaygılı-kararsız bağlananların kendilerine ve ilgiye yönelik sorunları vardır. Bu bireylerde daima tasa durumu görülmektedir ve kendilerini sevilmeye layık görmemektedirler. Dayanağa fazlaca muhtaçlıkları vardır bu durum bağımlı kişilik özelliği geliştirmelerine sebep olmaktadır. Telaşlı bağlanma tarzına sahip olanlar ise yakınlık konusunda ikircikli hisler beslemektedir. Daima duygusal iniş-çıkışlar yaşamaktadır. Evlilik bağlantısı içerisinde olan dertli bireyler, alakanın içerisinde hep tetikte oldukları eşlerinin kendilerini sevip sevmediği, sahiden onunla kalmak isteyip istemediği konusunda kaygılıdır. En küçük tehditi bile süratle fark eder, olumsuz durumları abartırlar. Telaşlı bağlanmaya sahip bireylerin bağlarında yakınlığı korumak için kuvvetli dilekleri bulunmaktadır. Bu bireyler inanç hissini “kontrol” çerçevesinde organize ettiği için eşinin kendisine olumlu reaksiyon vermesi ile kendine itimadını sağlar, denetimi dışına çıkması ile de ihanete uğradığını düşünmektedir. Eşlerin bağımsızlığına müsaade vermemekte, çok kıskançlık ve tutku göstermekte ve bu davranışları alaka içerisinde çatışmaya niye olmaktadır. Eşlerinin kendilerine uygun olup olmadığı ve onların kendi gereksinimlerine karşılık verebileceği ile ilgili ağır bir biçimde telaş yaşamaktadırlar. Dertli bağlanma tarzına sahip bireylerin evlilik bağlarındaki memnuniyet seviyeleri düşük olduğu ve bağlantılarında tatminsizlik yaşadıkları için ilgilerinin ayrılıkla neticelendiğini belirtilmektedir. Yakın bağlantı kurmayı istemelerine karşın, hayatış oldukları güvensizlik ve dehşetler bu isteğin gerçekleşmesini engellemektedir.
Kaçıngan Bağlanma Tarzı Evlilik İlgisini Nasıl Tesirler?
Kaçıngan bağlanma tarzına sahip olanlar bir diğeri ile yakın bağlar kurarken zahmete girmektedir. Partnerlerine güvenmekte ve bağlanmakta kuvvetlik çekmektedir. İçe dönük ve soğuktur, hislerini söz etmekten kaçınırlar. Evlilik içerisinde ortaya çıkan sorunları çözme ile fazla ilgilenmemektedir. Eşlerinin ihtiyaçlarının, külfetlerinin farkında olmaz, eşlerinin yakın olma isteği karşısında huzursuz olmaktadır. Eşi ile içinde bir uzaklık olmasını ister. İşine, hobilerine münasebetinden daha fazla öncelik verir. Evlilikten beklentisi düşüktür. Kendine kâfi olmayı tercih eder. Çatışmadan kaçınır ya da küskünlükle reaksiyon verir. Kaçıngan bağlanma tarzına sahip bireylerin evliliklerinden aldıkları doyumlarının düşük olduğu belirtilmektedir.
Güvenli Bağlanma Tarzı Evlilik İlgisini Nasıl Tesirler?
Çocukluk senelerında aileleriyle yakın bağ içerisinde olan bireylerin inançlı bağlanma gerçekleştirdiği ve yetişkinlik periyotlarında kendilerini muhtaçlıklarını karşılayabilir bir pozisyonda gördükleri için inançta hissettikleri belirtilmektedir. Bebeğin bakım vereni ile içinde kabul edilebilir bir yakınlığın olması ona inançlı bir üs sağlamaktadır. Bu durum çocuğun gereksinimi olduğunda güvenebileceği birilerinin varlığını hissetmesine ve yalnız olmadığı algısını oluşturmaktadır. İnançlı bağlanan eşler birbirlerine dayanak vermekte ve bağlantıda inançlı bir alan oluşturmaktadır. Uzun periyodik ve uyumlu bir evlilik bağlantısı içerisinde olan çiftler inançlı bağlanma tarzına sahip olanlardır. Eşlerin her ikisinin de inançlı bağlanma tarzına sahip olduğu evliliklerde, evliliklerin daha fazla olumlu değerlendirildiği, eşlerin yakınlık ortasında olduğu ve ortalarındaki çatışmanın az olduğu söz edilmektedir. İnançlı bağlanma gerçekleştiren bireyler sevgisini rahatlıkla söz edebildikleri için evlilik münasebetlerinden şad oldukları gözlenmektedir. İnançlı bağlanan eşlerin kendi içinde dayanışma içerisinde oldukları, birbirlerine itimat duydukları, alakalarına olan bağlılıkları ve bağlantıdan aldıkları doyumun daha fazla olduğu belirtilmektedir.
Kaygılı Bağlanma Tarzı Evlilik Münasebetini Nasıl Tesirler?
Kaygılı-kararsız bağlananların kendilerine ve ilgiye yönelik sorunları vardır. Bu bireylerde daima tasa durumu görülmektedir ve kendilerini sevilmeye layık görmemektedirler. Dayanağa fazlaca muhtaçlıkları vardır bu durum bağımlı kişilik özelliği geliştirmelerine sebep olmaktadır. Telaşlı bağlanma tarzına sahip olanlar ise yakınlık konusunda ikircikli hisler beslemektedir. Daima duygusal iniş-çıkışlar yaşamaktadır. Evlilik bağlantısı içerisinde olan dertli bireyler, alakanın içerisinde hep tetikte oldukları eşlerinin kendilerini sevip sevmediği, sahiden onunla kalmak isteyip istemediği konusunda kaygılıdır. En küçük tehditi bile süratle fark eder, olumsuz durumları abartırlar. Telaşlı bağlanmaya sahip bireylerin bağlarında yakınlığı korumak için kuvvetli dilekleri bulunmaktadır. Bu bireyler inanç hissini “kontrol” çerçevesinde organize ettiği için eşinin kendisine olumlu reaksiyon vermesi ile kendine itimadını sağlar, denetimi dışına çıkması ile de ihanete uğradığını düşünmektedir. Eşlerin bağımsızlığına müsaade vermemekte, çok kıskançlık ve tutku göstermekte ve bu davranışları alaka içerisinde çatışmaya niye olmaktadır. Eşlerinin kendilerine uygun olup olmadığı ve onların kendi gereksinimlerine karşılık verebileceği ile ilgili ağır bir biçimde telaş yaşamaktadırlar. Dertli bağlanma tarzına sahip bireylerin evlilik bağlarındaki memnuniyet seviyeleri düşük olduğu ve bağlantılarında tatminsizlik yaşadıkları için ilgilerinin ayrılıkla neticelendiğini belirtilmektedir. Yakın bağlantı kurmayı istemelerine karşın, hayatış oldukları güvensizlik ve dehşetler bu isteğin gerçekleşmesini engellemektedir.
Kaçıngan Bağlanma Tarzı Evlilik İlgisini Nasıl Tesirler?
Kaçıngan bağlanma tarzına sahip olanlar bir diğeri ile yakın bağlar kurarken zahmete girmektedir. Partnerlerine güvenmekte ve bağlanmakta kuvvetlik çekmektedir. İçe dönük ve soğuktur, hislerini söz etmekten kaçınırlar. Evlilik içerisinde ortaya çıkan sorunları çözme ile fazla ilgilenmemektedir. Eşlerinin ihtiyaçlarının, külfetlerinin farkında olmaz, eşlerinin yakın olma isteği karşısında huzursuz olmaktadır. Eşi ile içinde bir uzaklık olmasını ister. İşine, hobilerine münasebetinden daha fazla öncelik verir. Evlilikten beklentisi düşüktür. Kendine kâfi olmayı tercih eder. Çatışmadan kaçınır ya da küskünlükle reaksiyon verir. Kaçıngan bağlanma tarzına sahip bireylerin evliliklerinden aldıkları doyumlarının düşük olduğu belirtilmektedir.