semaver
New member
Yönetmeliğe nazaran, hazır ambalajlı besin unsurları üzerinde “gıdanın net miktarı” bilgilendirmesinin yapılması zaruridir.
Bu net ölçünün yanında bulunan “℮” işareti ise Avrupa Birliği ve ülkemizde uygulanan ortalama net yük sisteminin kullanıldığını belirtmek için yazılır.
Peki, hem net ölçünün yazması birebir vakitte bu ölçünün kestirimi olduğunun belirtilmesi bir çelişki değil mi?
Net ölçü, bildiğiniz üzere ambalaj tartısı dışındaki kısmı söz eder. Yani yazılan yük aslında besinin ambalaj içerisindeki kesin ölçüsünü tabir etmez.
Çünkü fabrikalarda dolum yapılırken bir yanılgı hissesi bulunur; makineler yanlışsız ölçüde dolum yapmayabilir yahut besinlerin ortasındaki meyve parçacıklarının yoğunluğu küçük farklılıklara niye olabilir. Yani hacim tıpkı olsa da tartı farklı olabilir. Bu niçinle küçük ölçüdeki farklıklara müsaade verilmektedir. Bu işareti kullanmak mecburi değildir lakin kararlara uymak mecburidir.
Peki hangi ölçülerde ne kadarlık bir yanılgı hissesine müsaade veriliyor?
Hazır ambalajlı mamullerin dolum ölçüsünde müsaade edilen eksik dolum ölçüsü, tabloda açıklandıği biçimdedir.
Yönetmelikte, “Tabloda müsaade edilen negatif toleransın iki katından daha fazla yahut eksik dolumlu eser bulunamaz. Tabloda müsaade edilen negatif yanılgının iki katından daha fazla negatif kusura sahip hiç bir hazır ambalaj ‘℮’ işaretini taşıyamaz, piyasaya arz edilemez.” denilmektedir.
Bazı gramaj aralıklarında müsaade verilen eksik dolum, nominal dolumun yüzdesiyle; kimi gramaj aralıklarındaysa sayısal miktarla (gram yahut mililitre) tolerans verilmiştir.
Sayısal tolerans örneği: 250 gram olduğunu sandığınız bir eser aslında 241 gram olabilir!
250 gramlık bir çikolata aldığınızı var iseyalım, bu da tabloda 200-300 gram dolum aralığına karşılık gelmekte, yani müsaade verilen eksik dolum ölçüsü 9 gramdır. Çikolatanın 241 gram olmasında sorun yoktur. Çikolata 290 gram olsaydı bir daha 9 gramlık bir tolerans tanınacaktı.
Nominal dolumun yüzdesinin kullanıldığı bir örnek:
Bu zeytinyağının net ölçüsü 2000 ml olduğu için tabloda 1000-10000 aralığına karşılık geliyor. Bu niçinle nominal dolumun %1,5’i tolerans ölçüsü olarak tanınır. 2000 ml’nin %1,5’i 30 ml yapar. Yani 2000 ml sandığınız bir besin eseri aslında 1970 ml olabilir. Yüzde arttıkça ölçü da artacaktır.
Firmalar bu toleransı suistimal ederek eksik eser koyuyor olabilir mi?
Bu hususta kesin bir şey söylemek mümkün değil. Konutta ekstradan tartılıp denetim edilebilir lakin ölçüler küçük oranda olduğu için zahmete girmeye değmeyecektir.
Kaynaklar:
Bu net ölçünün yanında bulunan “℮” işareti ise Avrupa Birliği ve ülkemizde uygulanan ortalama net yük sisteminin kullanıldığını belirtmek için yazılır.
Peki, hem net ölçünün yazması birebir vakitte bu ölçünün kestirimi olduğunun belirtilmesi bir çelişki değil mi?
Net ölçü, bildiğiniz üzere ambalaj tartısı dışındaki kısmı söz eder. Yani yazılan yük aslında besinin ambalaj içerisindeki kesin ölçüsünü tabir etmez.
Çünkü fabrikalarda dolum yapılırken bir yanılgı hissesi bulunur; makineler yanlışsız ölçüde dolum yapmayabilir yahut besinlerin ortasındaki meyve parçacıklarının yoğunluğu küçük farklılıklara niye olabilir. Yani hacim tıpkı olsa da tartı farklı olabilir. Bu niçinle küçük ölçüdeki farklıklara müsaade verilmektedir. Bu işareti kullanmak mecburi değildir lakin kararlara uymak mecburidir.
Peki hangi ölçülerde ne kadarlık bir yanılgı hissesine müsaade veriliyor?
Hazır ambalajlı mamullerin dolum ölçüsünde müsaade edilen eksik dolum ölçüsü, tabloda açıklandıği biçimdedir.
Yönetmelikte, “Tabloda müsaade edilen negatif toleransın iki katından daha fazla yahut eksik dolumlu eser bulunamaz. Tabloda müsaade edilen negatif yanılgının iki katından daha fazla negatif kusura sahip hiç bir hazır ambalaj ‘℮’ işaretini taşıyamaz, piyasaya arz edilemez.” denilmektedir.
Bazı gramaj aralıklarında müsaade verilen eksik dolum, nominal dolumun yüzdesiyle; kimi gramaj aralıklarındaysa sayısal miktarla (gram yahut mililitre) tolerans verilmiştir.
Sayısal tolerans örneği: 250 gram olduğunu sandığınız bir eser aslında 241 gram olabilir!
250 gramlık bir çikolata aldığınızı var iseyalım, bu da tabloda 200-300 gram dolum aralığına karşılık gelmekte, yani müsaade verilen eksik dolum ölçüsü 9 gramdır. Çikolatanın 241 gram olmasında sorun yoktur. Çikolata 290 gram olsaydı bir daha 9 gramlık bir tolerans tanınacaktı.
Nominal dolumun yüzdesinin kullanıldığı bir örnek:
Bu zeytinyağının net ölçüsü 2000 ml olduğu için tabloda 1000-10000 aralığına karşılık geliyor. Bu niçinle nominal dolumun %1,5’i tolerans ölçüsü olarak tanınır. 2000 ml’nin %1,5’i 30 ml yapar. Yani 2000 ml sandığınız bir besin eseri aslında 1970 ml olabilir. Yüzde arttıkça ölçü da artacaktır.
Firmalar bu toleransı suistimal ederek eksik eser koyuyor olabilir mi?
Bu hususta kesin bir şey söylemek mümkün değil. Konutta ekstradan tartılıp denetim edilebilir lakin ölçüler küçük oranda olduğu için zahmete girmeye değmeyecektir.
Kaynaklar:
- Hazır Ambalajlı Mamullerin Tartı ve Hacim Temeline före Net Ölçü Tespitine dair Yönetmelik (76/211/AT) 4/8/2010 tarihindeki ve 27662 sayılıl Resmi Gazete
- Türk Besin Kodeksi Besin Etiketleme ve Tüketicileri Bilgilendirme Yönetmeliği 26/1/2017 tarihindeki ve 29960 yinelenmiş sayılı Resmi Gazete
- Sofraya Kadar